Ninh Bình đẩy mạnh chuyển đổi số trong bảo tồn di sản

TMO - Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ là một trong những giải pháp quan trọng được tỉnh Ninh Bình đẩy mạnh nhằm bảo tồn, phát huy những giá trị văn hoá lịch sử địa phương. 

Ninh Bình được biết đến là kinh đô của Việt Nam với 3 triều đại Đinh, Lê, Lý, vì thế, địa phương này sở hữu nhiều di tích lịch sử-văn hóa đặc biệt quan trọng, đánh dấu những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó Ninh Bình còn có nhiều công trình kiến trúc, di tích văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng đan xen vào nhau như những bức tranh thiên nhiên thủy mặc với 1.821 di tích, gồm 298 di tích cấp tỉnh, 81 di tích cấp quốc gia. 

Với số lượng di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh, cấp quốc gia lớn như vậy, tỉnh Ninh Bình xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn. Do đó nhằm bảo tồn và phát huy hiệu quả các giá trị của các điểm di tích, thời gian qua, Ninh Bình đã triển khai nhiều giải pháp trong đó ưu tiên số hoá, chuyển đổi số để bảo tồn, bảo vệ các “ minh chứng lịch sử” này.

Đơn cử như tại trung tâm bảo tồn Di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư (Trung tâm), hiện đang bảo quản, lưu giữ khoảng 1000 hiện vật, trong đó có 5 bảo vật quốc gia quý giá. Cùng với việc sử dụng hệ thống trình chiếu phối cảnh 3D tại khu vực Nhà trưng bày "Di sản văn hóa thời Đinh - Tiền Lê", Trung tâm đã phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh việc số hóa các hiện vật thông qua việc kiểm kê, lập hồ sơ khoa học và thực hiện việc xây dựng phần mềm để quảng bá trên các cổng thông tin du lịch thông minh. Khi hiện vật được số hóa sẽ phát huy giá trị di sản hơn nữa trong cộng đồng, đến đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn áp dụng công nghệ thuyết minh tự động bằng 4 thứ tiếng qua phần mềm check mã QR - đây là giải pháp công nghệ hữu ích, giúp du khách tự tìm hiểu thông tin ở bất cứ thời gian, địa điểm nào, tạo sự hấp dẫn cho mỗi chuyến đi.

Khách tham quan quét mã QR tìm hiểu thông tin về Di tích lịch sử, văn hóa Cố đô Hoa Lư. Ảnh: HH. 

Bắt nhịp với dòng chảy của chuyển đổi số, Bảo tàng Ninh Bình đã xây dựng website tại địa chỉ baotangtinh.ninhbinh.gov.vn với các hạng mục tin tức hoạt động, phóng sự ảnh, triển lãm để giúp người dân có thể tìm hiểu thông tin trên môi trường internet…Đặc biệt là công nghệ tham quan Bảo tàng theo hình thức thực tế ảo VR Tour360, giúp người dân có thể tham quan, chiêm ngưỡng mọi không gian, hiện vật của Bảo tàng ở mọi lúc, mọi nơi. 

Hệ thống này còn tích hợp, kết nối với các điểm tham quan di tích khác như đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng, đền thờ Vua Lê Đại Hành, đền Sầy, đền Thánh Nguyễn và núi Non Nước. Nhớ ứng dụng công nghệ Bảo tàng Ninh Bình đã số hóa dữ liệu được gần 1000 hiện vật, hồ sơ kèm theo hiện vật, trong đó có 50 hiện vật đã được ứng dụng công nghệ 3D để du khách có thể tìm hiểu, trải nghiệm online.

Bên cạnh đó Tỉnh đoàn Ninh Bình còn đẩy mạnh mô hình "Số hóa các địa chỉ đỏ" tại một số di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn xã Trường Yên, huyện Hoa Lư. Du khách chỉ cần dùng điện thoại thông minh quét mã QR là có thể dễ dàng tìm hiểu, cập nhật được những thông tin về di tích. Đến nay, Tỉnh đoàn đã xây dựng được 10 điểm quét mã QR tại Khu du lịch sinh thái Tràng An, Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động và Khu di tích lịch sử, văn hóa Cố đô Hoa Lư giúp quảng bá các di tích lịch sử văn hóa, giới thiệu về các đặc sản nổi tiếng địa phương, làng nghề truyền thống, thu hút sự quan tâm của khách du lịch trong và ngoài nước.

Việc số hóa di sản thật sự có ý nghĩa, ngoài việc lưu giữ để bảo tồn, thì vấn đề quan trọng là phải phát huy giá trị di sản. Từ ý nghĩa đó, Ninh Bình đã triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể và bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực, tạo bước chuyển biến rõ rệt về việc thu hút du khách trong và ngoài nước đến với các di tích lịch sử, văn hóa của Ninh Bình thời gian qua.

Để tiến tới bảo tồn các giá trị văn hoá lịch sử trên môi trường số, ngày 2/12/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2026 phê duyệt Chương trình số hóa Di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021-2030. Đây là một trong những chủ trương, chính sách lớn nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số, liên thông dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa, đảm bảo đáp ứng hiệu quả dịch vụ cho cộng đồng xã hội ở mọi lúc, mọi nơi đối với tỉnh Ninh Bình nói riêng và trên cả nước nói chung.

Việc số hoá các di tích lịch sử - văn hóa nêu trên là dấu mốc quan trọng, là cơ sở pháp lý cho việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích lâu dài, bền vững, để các cấp chính quyền và nhân dân tự hào về lịch sử văn hóa truyền thống của địa phương. Đồng thời có trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn phát huy giá trị của di tích văn hoá lịch sử cho các thế hệ mai sau. 

Vân Trang