Những nổi bật trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc

TMO - Hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư giữa hai nước có bước phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua. Trong năm 2024, hợp tác kinh tế thương mại tiếp tục đạt đỉnh cao mới, vượt mức 200 tỷ USD theo thống kê của Việt Nam và 260 tỷ USD theo số liệu của Trung Quốc.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Việt Nam và Trung Quốc là láng giềng gần gũi, núi liền núi, sông liền sông, nhân dân hai nước có tình hữu nghị truyền thống lâu đời. Kể từ khi hai bên thiết lập khuôn khổ quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện năm 2008 đến nay, đặc biệt là sau các chuyến thăm lẫn nhau mang ý nghĩa lịch sử của Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước những năm gần đây, quan hệ song phương đã có những bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện và vượt bậc trên nhiều lĩnh vực.

Việt Nam và Trung Quốc không ngừng củng cố nâng cao quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại.  

Cụ thể, tin cậy chính trị được tăng cường thông qua các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao thường xuyên, trên cả bình diện song phương và đa phương. Sau chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (10/2022) và chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam lần thứ ba của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (12/2023), hai bên đã nhất trí tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm hơn nữa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng "Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược" theo định hướng "6 hơn", mở ra giai đoạn phát triển mới cho quan hệ song phương.

Trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Trung Quốc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm (8/2024), Lãnh đạo chủ chốt hai Đảng, hai nước tiếp tục khẳng định việc phát triển quan hệ song phương là ưu tiên hàng đầu, lựa chọn chiến lược trong chính sách đối ngoại và ngoại giao láng giềng của Việt Nam và Trung Quốc, nhất trí tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, thúc đẩy xây dựng "Cộng đồng chia sẻ tương lai có ý nghĩa chiến lược" giữa hai nước; qua đó tiếp thêm động lực duy trì đà phát triển tích cực của quan hệ song phương, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ đến các cấp, các ngành hai bên, hình thành không khí hợp tác sôi động, thiết thực và thúc đẩy đạt nhiều thành quả thực chất trên các lĩnh vực.

Về đa phương, hai nước tăng cường điều phối, phối hợp trong các cơ chế đa phương quốc tế như Liên Hợp Quốc, Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), cũng như của khu vực như khuôn khổ hợp tác kinh tế tiểu vùng sông Mekong mở rộng (GMS). Gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự Hội nghị GMS8 tại Trung Quốc (11/2024), với phương châm "muốn đi xa thì đi cùng nhau" các nhà lãnh đạo Việt Nam, Trung Quốc và các nước thành viên đã khẳng định quan hệ hợp tác hữu nghị, tình đoàn kết giữa các nước; nhất trí cùng nhau hiện thực hoá khát vọng chung, tầm nhìn chung về một tương lai tươi sáng với quyết tâm chung, tiếng nói chung và hành động chung vì hòa bình và thịnh vượng của khu vực.

Cùng với đó, quan hệ giao lưu, hợp tác trên kênh Đảng, Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính hiệp và hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương hai nước, nhất là bộ, ngành chủ chốt như ngoại giao, quốc phòng, công an và các địa phương biên giới cũng ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu, hình thành nhiều cơ chế, chương trình hợp tác hiệu quả, thực chất.

Trung Quốc hiện là một trong những thị trường xuất khẩu nông sản lớn của Việt Nam. Ảnh minh họa.

Hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư, kết nối cơ sở hạ tầng có bước phát triển mạnh mẽ. Trong năm 2024, hợp tác kinh tế thương mại tiếp tục đạt đỉnh cao mới, vượt mức 200 tỷ USD theo thống kê của Việt Nam và 260 tỷ USD theo số liệu của Trung Quốc. Việt Nam tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất trong ASEAN và là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Trung Quốc trên thế giới. Trong 3 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Trung Quốc đạt 51,25 tỷ USD, tăng 17,46%. Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn nhất, mang lại lợi ích thiết thực cho hàng triệu nông dân của Việt Nam.

Về đầu tư FDI, Trung Quốc hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 6 tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký đạt 31,26 tỷ USD. Hai bên đã đạt nhận thức chung về hướng giải quyết đối với một số dự án vướng mắc tồn đọng. Kết nối cơ sở hạ tầng giữa hai nước, nhất là đường sắt đạt nhiều tiến triển quan trọng. Hai bên đã hợp tác chặt chẽ trong việc lập Quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Việt Nam phấn đấu xây dựng tuyến đường sắt này trong năm 2025 cũng như hoàn thành lập Quy hoạch hai tuyến đường sắt Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng, Đồng Đăng - Hà Nội trong năm 2026, qua đó góp phần tạo thuận lợi cho người dân hai nước qua lại cũng như thúc đẩy giao thương hàng hóa. Tiến độ xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh giữa hai nước đạt tiến triển tích cực.

Nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước (18/01/1950-18/01/2025), tháng 01/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm quan trọng, tuyên bố khởi động "Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc", tạo động lực mới cho giao lưu nhân dân, văn hóa, du lịch giữa hai nước vốn đã diễn ra rất sôi động với nhiều hình thức đa dạng. Các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, địa phương hai bên đã thiết lập và tổ chức định kỳ nhiều cơ chế, chương trình hợp tác thiết thực. Hiện có khoảng 24.000 lưu học sinh Việt Nam đang học tập tại Trung Quốc, tăng gấp đôi so với giai đoạn 5 năm trước. Trong lĩnh vực du lịch, sau đại dịch Covid-19, Trung Quốc tiếp tục ở vị trí hàng đầu trong số các thị trường gửi khách đến Việt Nam.

Hai bên kiểm soát và xử lý thỏa đáng bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông. Trên cơ sở "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc" ký năm 2011 và cơ chế Đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt Nam - Trung Quốc, cùng các cơ chế trao đổi, đàm phán về vấn đề trên biển, hai bên đã duy trì trao đổi thường xuyên, thúc đẩy giải quyết kịp thời các vấn đề nảy sinh, kiểm soát thỏa đáng bất đồng, đạt được một số kết quả tích cực, nhất là về hợp tác trong lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển, góp phần duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới...

Hôm nay 14/4, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường. Chuyến thăm diễn ra trong hai ngày (từ ngày 14 - 15/4/2025).

TÚ QUYÊN