Nâng cao hiệu quả mô hình kinh tế hợp tác xã nông nghiệp

TMO - Tỉnh Đồng Nai xác định, kinh tế tập thể, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp giữ vai trò quan trọng trong thúc đẩy kinh tế khu vực nông thôn. Thời gian qua, địa phương này đã triển khai các chương trình, chính sách hỗ trợ nâng cao hiệu quả mô hình kinh tế trên.

Đồng Nai cũng là một trong những địa phương trọng điểm của cả nước với tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp khoảng 270 nghìn hecta. Những năm qua, ngành Nông nghiệp tỉnh Đồng Nai đã có bước phát triển tích cực trong triển khai thực hiện các chương trình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, chế biến nông sản, xây dựng chuỗi liên kết; các mặt hàng nông sản được tiêu thụ tốt, đặc biệt là thị trường trọng điểm, tạo cơ hội lớn và nâng cao giá trị cho nông sản chủ lực của tỉnh.  

Để khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, mới nhất là Nghị quyết số 05/2023/NQ-HĐND ngày 14-7-2023 của HĐND tỉnh về hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ; Quyết định số 31/2021/QĐ-UBND ngày 19-7-2021 của UBND tỉnh Đồng Nai về hỗ trợ áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt trong nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản…Thông qua các chính sách hỗ trợ đã góp phần khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng phương án sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ, chế biến sâu, các điểm du lịch sinh thái nông nghiệp nông thôn…

Các HTX nông nghiệp kiểu mới trên địa bàn tỉnh có định hướng phát triển theo hướng công nghệ cao, nâng cao chất lượng sản phẩm. Ảnh: PA. 

Đến cuối năm 2023, Đồng Nai có 207 hợp tác xã và 1 liên hiệp hợp tác xã lĩnh vực dịch vụ nông nghiệp. Trong đó, hợp tác xã nông nghiệp chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số hợp tác xã của Đồng Nai. Hoạt động của các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp đang dần ổn định. Một số đơn vị đã phát huy nội lực, tranh thủ các điều kiện để phát triển, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất kinh doanh, mạnh dạn đầu tư mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động, cung cấp dịch vụ cho kinh tế hộ thành viên. 

Các HTX nông nghiệp kiểu mới có định hướng phát triển theo hướng công nghệ cao, đa dạng ngành nghề. Tiêu biểu có 67 HTX nông nghiệp ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, 19 HTX tham gia chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với 39 sản phẩm được chứng nhận đạt chuẩn OCOP. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh có 802 CLB, tổ hợp tác với hơn 28,2 ngàn tổ viên tham gia cùng hỗ trợ nhau trong sản xuất. 

Không chỉ tăng về số lượng, nhiều mô hình HTX kiểu mới đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ cao, đầu tư sản xuất quy mô hàng hóa lớn, đảm bảo chất lượng đạt chuẩn thị trường xuất khẩu. Trong đó, một số HTX trên địa bàn huyện Trảng Bom đã đầu tư dây chuyền thu hoạch, hệ thống kho lạnh, các máy móc sơ chế, chế biến sản phẩm từ chuối. Các HTX không chỉ xuất khẩu tốt mặt hàng chuối tươi đi thị trường Hàn Quốc mà còn sản xuất dòng sản phẩm bẹ dây chuối, sợi dây chuối xuất khẩu đi các nước làm nguyên liệu sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.  

Tuy nhiên, đánh giá của ngành chức năng tỉnh, quy mô hoạt động của một số hợp tác xã nông nghiệp còn nhỏ, thiếu vốn, thiếu cơ sở vật chất, hoạt động còn đơn điệu, chưa mở thêm dịch vụ phục vụ đời sống cho các hộ thành viên. Trong nội bộ chưa thể hiện được vai trò kết nối giữa các thành viên hợp tác xã với thị trường, sự gắn kết giữa lợi ích hợp tác xã với thành viên còn mờ nhạt, lợi ích kinh tế trực tiếp mang lại cho thành viên chưa nhiều. Những hạn chế này, cùng với việc thị trường thế giới, trong nước thời gian qua có nhiều xáo trộn đang tiếp tục gây ra nhiều khó khăn cho mô hình hợp tác xã, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp.

Phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh Đồng Nai có trên 225 hợp tác xã và 1,2 nghìn tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Trước thực tế trên, nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất tại các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, đầu năm 2024, Liên minh Hợp tác xã Đồng Nai cùng Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Hội Nông dân tỉnh đã ký kết chương trình hợp tác giữa 3 bên. Theo đó, chương trình được phối hợp thực hiện đến năm 2025.

Mục tiêu của chương trình là nhằm đẩy mạnh thi hành Luật Hợp tác xã năm 2023 và triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Tổ chức khảo sát đánh giá hiện trạng phát triển kinh tế hợp tác và xây dựng chính sách khuyến khích phát triển hợp tác xã nông nghiệp. Hướng dẫn kiện toàn tổ chức bộ máy và xây dựng các mô hình hợp tác xã nông nghiệp hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2023. Đào tạo, tập huấn kiến thức về tổ chức, quản lý hoạt động và nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ tổ hợp tác và hợp tác xã, phát triển mô hình hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp chế biến, dịch vụ thương mại gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa có quy mô lớn, có sức lan tỏa.

Song song đó, tìm giải pháp hỗ trợ nguồn lực, thu hút vốn đầu tư để phát triển sản xuất, kinh doanh vào lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ nông nghiệp… Mục tiêu cụ thể, mỗi năm thành lập mới từ 30-35 tổ hợp tác, 10-15 hợp tác xã lĩnh vực nông nghiệp theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với bao tiêu sản phẩm. Mở rộng số lượng thành viên, quy mô kinh doanh, thông qua các hình thức liên kết, hợp tác giữa các hợp tác xã; vận động từ 40-45% tổng số hộ nông, lâm nghiệp tham gia thành viên hợp tác xã nông nghiệp.

Phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có trên 225 hợp tác xã và 1,2 nghìn tổ hợp tác, đưa kinh tế tập thể, hợp tác xã lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh đi vào hoạt động ổn định, phát triển bền vững. hỗ trợ là quảng bá, xúc tiến thương mại thông qua trang thông tin điện tử của các sở, ban, ngành. Hỗ trợ tham gia các hội chợ, triển lãm, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa để tăng giá trị sản phẩm, quảng cáo, giới thiệu sản phẩm trong và ngoài nước... 

Sở NN&PTNT Đồng Nai cho biết, trong sản xuất, ngành Nông nghiệp quan tâm đến nhóm giải pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu lại các vùng sản xuất theo hướng phát triển những cây, con có lợi thế cạnh tranh, nhu cầu thị trường cần và hình thành các vùng nguyên liệu phục vụ cho chế biến. Thời gian tới, ngành Nông nghiệp tiếp tục triển khai nhiều chương trình ưu đãi, hỗ trợ chuỗi liên kết để nông sản có đầu ra bền vững hơn trong giai đoạn hội nhập. 

Đức Trung