Kiểm soát an toàn công trình thủy điện, phòng ngừa sự cố trong mùa mưa lũ

TMO - Để phòng ngừa sự cố trong mùa mưa lũ, các cơ quan chức năng của TP. Đà Nẵng tăng cường giám sát vận hành hồ chứa, đập thủy điện, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ sạt lở và ngập úng cao. Việc kiểm soát an toàn công trình được thực hiện chặt chẽ, góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước và ổn định sản xuất.

Không chủ quan trước nguy cơ mưa lũ lớn, TP. Đà Nẵng đang triển khai đồng bộ biện pháp kiểm soát an toàn công trình thủy điện. Việc giám sát, kiểm tra định kỳ và xây dựng kịch bản ứng phó được thực hiện nghiêm túc, hướng đến mục tiêu bảo đảm an toàn công trình và phòng ngừa sự cố trong mọi tình huống thời tiết cực đoan.

Các đơn vị quản lý được yêu cầu kiểm tra, đánh giá hiện trạng, gia cố hạng mục xung yếu và thực hiện nghiêm quy trình vận hành liên hồ chứa. Cùng với đó, Sở Công Thương và Sở Nông nghiệp và Môi trường tăng cường phối hợp kiểm tra công tác an toàn, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ ngập lụt, sạt lở.

Các phương án ứng phó khẩn cấp, thông tin cảnh báo xả lũ được cập nhật thường xuyên để kịp thời thông báo đến người dân vùng hạ du. Việc chủ động phòng ngừa, kiểm soát an toàn công trình không chỉ giúp bảo đảm an ninh nguồn nước mà còn góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Trước những diễn biến khó lường của mùa mưa bão 2025, TP.Đà Nẵng đặc biệt chú trọng  bảo đảm an toàn công trình hồ, đập thủy điện ở thượng nguồn sông Vu Gia-Thu Bồn.

Đơn cử tại Thủy điện A Vương (nằm trên địa phận hai xã Tây Giang và Bến Hiên) là công trình có công suất lớn nhất của thành phố Đà Nẵng. Với dung tích hồ chứa hơn 343 triệu m³, công suất 210 MW, nhà máy không chỉ cung cấp điện năng cho miền trung mà còn giữ vai trò điều tiết lũ quan trọng cho vùng hạ du của thành phố và những địa phương chung quanh. Lãnh đạo Công ty cổ phần Thủy điện A Vương cho biết, ngay từ đầu năm, công ty xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai, bảo đảm an toàn cho công trình đập, hồ chứa và bám sát triển khai theo phương châm “4 tại chỗ”.

Thủy điện A Vương có dung tích hồ chứa hơn 343 triệu m³, công suất 210 MW. (Ảnh: ĐN).

Đồng thời sẵn sàng cho hệ thống cấp điện dự phòng nhiều lớp từ lưới điện đến các máy phát điện diesel công suất lớn cho công trình xả. Mạng lưới thông tin liên lạc được đa dạng, gồm điện thoại, bộ đàm, internet, điện thoại và internet vệ tinh, luôn duy trì hoạt động ổn định. Đơn vị còn tổ chức diễn tập xả tràn hồ chứa, ứng phó các tình huống thiên tai xảy ra tại công trình với sự tham gia chỉ đạo của đại diện Văn phòng Ban chỉ huy phòng thủ dân sự thành phố, Sở Công thương, Ủy ban nhân dân xã Bến Hiên để nâng cao khả năng phối hợp trong mọi tình huống.

Công ty lắp đặt 5 camera trực tuyến theo dõi vận hành cửa van và mực nước hạ lưu, kết nối về Ban chỉ huy các cấp để tăng cường công tác giám sát, cảnh báo. Đơn vị còn vận hành 15 trạm loa cảnh báo ven sông thường xuyên, giúp thông tin kịp thời đến người dân khi vận hành xả lũ”, ông Thế chia sẻ. Ngoài thủy điện A Vương, thủy điện Sông Tranh 2 là công trình có công suất lớn thứ hai trên địa bàn thành phố, có vai trò lớn trong bảo đảm an toàn vùng hạ du sông Thu Bồn.

Lãnh đạo Công ty Thủy điện Sông Tranh cho hay, kết thúc mùa mưa lũ năm 2024, trên lưu vực hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 xuất hiện 4 cơn lũ với tổng lượng nước về hồ hơn 933 triệu m3.

Trong đó, đơn vị đã vận hành điều tiết hạ mực nước tạo dung tích đón lũ với tổng lượng nước hơn 122 triệu m3; tích giữ nước lại hồ để cắt, giảm lũ cho hạ du với tổng lượng nước hơn 320 triệu m3; điều tiết xả qua tổ máy phát điện, qua ống xả duy trì dòng chảy tối thiểu và qua tràn với lượng nước hơn 490 triệu m3. Qua đó góp phần giảm lũ cho hạ du, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho người dân. Trước mùa mưa lũ năm 2025, qua theo dõi, kiểm tra kết hợp công tác duy tu, bảo dưỡng, phân tích, đánh giá số liệu quan trắc công trình, kết quả cho thấy đập và hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 đang làm việc ở trạng thái bình thường, đập ổn định, an toàn theo đúng thiết kế.

Do đó, Công ty đã hoàn tất phương án ứng phó khẩn cấp năm 2025, trình các sở, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt; đồng thời phối hợp chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền cho cộng đồng dân cư vùng hạ du. Việc lên phương án chuẩn bị cho mọi tình huống trước, trong và sau mùa mưa bão năm 2025 cho thấy các đơn vị chủ hồ thủy điện đã chủ động, linh hoạt trong công tác bảo đảm an toàn hồ, đập, góp phần ổn định nguồn nước và vùng hạ du.

Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Đà Nẵng cho biết, hiện toàn địa bàn có 29 nhà máy thủy điện vận hành phát điện, trong đó có 4 thủy điện có hồ chứa gồm: Thủy điện A Vương, Sông Bung 4, Đăk Mi 4, Sông Tranh 2.

Cạnh đó có 6 công trình đang thi công xây dựng; 5 dự án đang thực hiện các thủ tục đầu tư để khởi công xây dựng. Ngoài ra, trên địa bàn thành phố hiện có 92 đập, hồ chứa thủy lợi, 5 đập dâng, trong đó 24 hồ lớn, 25 hồ vừa và 33 hồ nhỏ.

Toàn TP.Đà Nẵng hiện có 29 nhà máy thủy điện vận hành phát điện. (Ảnh minh hoạ: ĐN).

Trước tình hình mưa bão diễn biến phức tạp, lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng đề nghị, chủ các hồ chứa thủy điện không chỉ vận hành phát điện mà còn cần phải tham gia cắt, giảm lũ. Đồng thời phối hợp cấp nước cho hạ du, đặc biệt khi vào cao điểm của mùa khô. Sẵn sàng phương án để chủ động trong mọi tình huống theo đúng phương châm “4 tại chỗ” khi có sự cố xảy ra. Các thủy điện có hồ chứa phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự thành phố Đà Nẵng chủ động tính toán phương án hạ thấp mực nước hồ để sẵn sàng vận hành đón lũ, hạn chế thấp nhất việc xả tràn với lưu lượng xả lớn có thể gây ngập cho hạ du.

Lãnh đạo Sở Công thương, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự nghiên cứu tích hợp thông tin và theo dõi, giám sát việc quản lý, vận hành từ các nhà máy thủy điện về hệ thống Trung tâm giám sát, điều hành thông minh thành phố Đà Nẵng (IOC Đà Nẵng) để đồng bộ dữ liệu nhằm thuận tiện cho việc theo dõi, chỉ đạo, điều hành trong mọi tình huống, nhất là khi có thiên tai, bão lũ.

Trước đó, tại Công văn số 1964/SCT-QLNT (ngày 16/10/2025) của Sở Công thương Đà Nẵng có yêu cầu chủ đầu tư các công trình điện lực; chủ sở hữu, đơn vị quản lý vận hành công trình đập, hồ chứa thủy điện trên địa bàn thành phố cần chủ động khắc phục sự cố, hư hỏng (nếu có) do mưa, bão thời gian qua gây ra để bảo đảm an toàn tuyệt đối các công trình và vùng hạ du.

Các đơn vị liên quan cần chuẩn bị mọi điều kiện sẵn sàng triển khai phương án bảo đảm an toàn cho công trình và khu vực hạ du, nhất là hệ thống thông tin liên lạc, quan trắc, cảnh giới tại khu vực nguy hiểm.

Công tác bảo đảm an toàn hồ, đập thủy điện trong mùa mưa lũ tại Đà Nẵng đang được triển khai đồng bộ, linh hoạt trong quá trình ứng phó thiên tai. Việc rà soát, giám sát và xây dựng phương án phòng ngừa sự cố nhanh chóng, kịp thời, góp phần nâng cao năng lực ứng phó của hệ thống quản lý thủy lợi và thủy điện.

Vũ Tuấn