Khoa học công nghệ góp phần nâng cao giá trị ngành chè

TMO - Ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) trong sản xuất nông nghiệp là một xu hướng tất yếu. Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng của ngành chè, huyện Đại Từ (tỉnh Thái Nguyên) đã khuyến khích các hợp tác xã và người dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật hiện đại vào quá trình chế biến, sản xuất sản phẩm chè. 

Tính đến năm 2023, Đại Từ là huyện có diện tích chè đứng đầu tỉnh Thái Nguyên và đứng thứ 2 trong cả nước (sau huyện Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) với gần 6.600 ha chè, trong đó diện tích chè cho thu hoạch là hơn 6.200 ha. Sản lượng chè búp tươi toàn huyện năm 2023 đạt trên 80.000 tấn.

Với trên 90% dân số trong huyện Đại Từ tham gia vào các khâu sản xuất, chế biến, kinh doanh chè, những năm qua, việc phát triển cây chè đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của tỉnh Thái Nguyên, và huyện Đại Từ. Đây là cây trồng chủ lực để phát triển kinh tế và làm giàu cho người dân địa phương.

Bên cạnh đó nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ người dân thúc đẩy phát triển cây chè, sản phẩm chè đã được huyện triển khai. Đặc biệt dưới sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, chính quyền, lãnh đạo huyện Đại Từ đã khuyến khích các hợp tác xã (HTX), người dân ứng dụng công nghệ, kỹ thuật hiện đại vào quá trình sản xuất, chế biến, kinh doanh chè.

Cụ thể, để đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào sản xuất, chế biến chè, huyện Đại Từ đã triển khai nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích nhân dân phát triển cây chè, như, hỗ trợ 100% giá giống để trồng mới, trồng thay thế chè giống cũ, nâng diện tích chè giống mới của huyện lên 5.300 (chiếm 80,3% tổng diện tích); hỗ trợ thiết bị sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm; xây dựng mô hình liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi…

Nhờ đó các HTX trên địa bàn huyện Đại Từ đã có những thay đổi đáng kể trong quá trình sản xuất chè như năng suất tăng cao, chất lượng chè ổn định. Đơn cử như một số HTX chè trên địa bàn huyện Đại Từ  đã chú trọng đầu tư thiết bị, máy móc hiện đại như, máy vò chè chậm tạo cánh chè đẹp, máy sao chè bằng ga, máy hút chân không, hệ thống tưới tiết kiệm nước… nhằm giảm nhân công, tiết kiệm thời gian trong sản xuất, chế biến chè, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, nhiều hộ dân trên địa bàn huyện Đại Từ cũng chủ động ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Người dân sản xuất chè tại xã Phú Xuyên (huyện Đại Từ), cho biết,  với hơn 2.000m2 chè sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và 1.000m2 chè hữu cơ của gia đình, bên cạnh việc sử dụng phân hữu cơ theo hướng dẫn, người dân  đã đầu tư 1 máy sao chè bằng điện, 1 máy hút chân không cùng nhiều máy vò chè để quy trình chế biến đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Người dân huyện Đại Từ (tỉnh Thái Nguyên) tăng cường sử dụng cơ giới hoá, thiết bị hiện đại trong quá trình chế biến, sản xuất chè. (Ảnh minh hoạ: BTN) 

Để thúc đẩy người dân, các HTX ứng dụng KHCN vào ngành hàng chè, vài năm trở lại đây, từ các nguồn vốn (ngân sách tỉnh, huyện; vốn dự án phát triển sản xuất Chương trình 135; các chương trình, dự án phi chính phủ và các nguồn vốn huy động khác...), huyện đã triển khai các chương trình hỗ trợ thiết bị phục vụ chế biến chè như, hỗ trợ 1.236 tôn sao chè có động cơ, 30 máy sao chè bằng gas, 15 máy sao chè bằng điện, 1.053 máy vò chè, 19 máy hút chân không, kho lạnh bảo quản chè… với tổng kinh phí trên 15 tỷ đồng.

Nhờ tích cực ứng dụng KHCN trong sản xuất, chế biến chè của người dân trên địa bàn, đến nay, Đại Từ đã xây dựng được 18 mã số vùng trồng chè, với sự tham gia của 370 hộ dân, diện tích trên 100ha, tập trung ở các xã như Hoàng Nông, La Bằng, Phú Xuyên, Phú Lạc, Phú Cường...; trên 1.800ha chè kinh doanh được cấp giấy chứng nhận sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; 1.500ha chè được lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm...

Đặc biệt, năm 2023, huyện Đại Từ đã có 3 HTX được hỗ trợ liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, nâng tổng số chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ chè trên địa bàn lên 11 chuỗi; năng suất chè đạt 129 tạ/ha; sản lượng chè búp tươi đạt trên 80.000 tấn; giá trị trên 1ha đất trồng chè đạt trên 400 triệu đồng/năm. Cùng với đó, địa phương đã có 22 sản phẩm chè được công nhận sản phẩm OCOP (trong đó 7 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, còn lại đạt OCOP 3 sao).

Phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời thúc đẩy ngành hàng chè phát triển đột phá, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành một số Quyết định, Nghị quyết như Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 21/10/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển nông nghiệp tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2019 - 2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 139/QĐ-UBND ngày 19/01/2021 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Đề án phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.

Từ đó, nhiều chính sách được triển khai có hiệu quả như, hỗ trợ đào tạo, tuyên tuyền; hỗ trợ giống chè mới, phân bón hữu cơ, sinh học; chứng nhận VietGAP, hữu cơ; hỗ trợ cơ giới hóa, ứng dụng hệ thống tưới tiết kiệm nước trong sản xuất và thiết bị trong sơ chế, chế biến chè; hỗ trợ bao bì, nhãn mác, xây dựng thương hiệu, kết nối quảng bá, xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm chè… đã mang lại hiệu quả kinh tế hơn hẳn so với sản xuất các cây trồng khác trong tỉnh; sản lượng, chất lượng, thương hiệu và giá trị chè Thái Nguyên không ngừng được nâng cao.

Việc phát triển và ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ chế biến sâu trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm chè sẽ ngày càng đáp ứng tốt hơn, phù hợp với xu thế phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp số, chuyển đổi số. Đây là bước đệm quan trọng giúp sản phẩm chè của tỉnh Thái Nguyên nói chung và huyện Đại Từ nói riêng sẽ ngày càng vươn xa với chất lượng vượt trội.

Xuân Đạt