TMO - Tháp cổ Bằng An (tỉnh Quảng Nam) là công trình có giá trị văn hóa, lịch sử to lớn. Trải qua hơn 1.000 năm tuổi với nhiều thăng trầm nhưng nơi đây vẫn lưu giữ được nét kiến trúc cổ xưa.

Ngoài Thánh địa Mỹ Sơn, trên mảnh đất Quảng Nam hiện còn lưu giữ những dấu ấn của nền văn hóa Chămpa với các công trình kiến trúc rêu phong cổ kính và mang trong mình nghệ thuật điêu khắc, tạo hình độc đáo...Bằng An là ngôi tháp cổ hơn 1.000 năm tuổi và là tháp Chăm có kiến trúc hình bát giác duy nhất còn lại cho đến ngày nay tại Việt Nam. Tháp Bằng An tọa lạc tại làng Bằng An (phường Điện An, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam), cách quốc lộ 1A hơn 1km, cách TP Hội An khoảng 14km và cách TP Đà Nẵng khoảng 27km.

Theo các nhà nghiên cứu, bên trong tháp thờ thần Shiva, vị thần tối cao của người Chăm. Lịch sử tháp Bằng An được kể lại qua nhiều giai thoại truyền miệng trong dân gian. Có truyền thuyết kể rằng, tháp Bằng An Quảng Nam được xây dựng xuất phát từ cuộc thi giữa người Chăm và người Việt nhằm chứng tỏ khả năng xây tháp cao của mỗi bên.

Lúc bấy giờ, người Chăm dựng tháp bằng gạch, người Việt lại dùng tre. Kết quả, dù tháp của người Việt cao hơn nhưng lại nhanh chóng bị đổ bởi gió bão còn tháp gạch của người Chăm vẫn còn tồn tại đến ngày hôm nay.

Tháp Bằng An vẫn được bảo tồn đến ngày nay.

Cấu trúc tháp Bằng An gồm 2 phần tiền sảnh và điện thờ. Phần tiền sảnh khá dài, cửa chính quay về hướng đông, hai bên hông có cửa phụ đế cao 3m, thân gồm các mảng tường thẳng đứng, mái là một khối chóp gồm bốn mặt cong, thu nhỏ dần về phía đỉnh.

Phần điện thờ cao gần 21m, gồm ba phần rõ rệt là đế, thân và mái. Đế và thân tháp hình bát giác, mỗi cạnh dài 4m. Tường tháp phẳng, không có cửa giả, trụ áp tường và hoa văn trang trí. Mái tháp hình chóp, tương tự mái của phần tiền sảnh nhưng lớn hơn. Nhìn từ xa, phần điện thờ của tháp Bằng An trông như một khối Linga (vật dương) khổng lồ, còn mặt bằng của toàn bộ khu tháp lại giống hình ảnh của Yoni (vật âm).

Trước cổng chính của tháp, còn hai tượng Gajasimha (tượng voi sư tử) bằng sa thạch đeo lục lạc, là hai vị thần hộ pháp bảo vệ tháp. Mái tháp hình chóp, tháp Bằng An được tô điểm bằng các đường kỷ hà ở phần tiếp giáp giữa đế và thân tháp, cũng như giữa thân và đỉnh tháp.

Hai tượng Gajasimha (tượng voi sư tử) ở cổng chính của tháp Bằng An.

Tháp Bằng An được xem là một trong những tác phẩm điêu khắc bằng gạch lớn nhất còn lại của nền văn hóa Chămpa một thời rực rỡ. Mặc dù kiến trúc khá đơn giản, họa tiết trang trí không cầu kì nhưng đây luôn được xem là một trong những ngôi tháp Chăm đẹp và kỳ lạ nhất.

Hơn nữa, tháp Bằng An còn mang nhiều giá trị về lịch sử, tôn giáo, tín ngưỡng, văn hóa. Do đó tháp Bằng An đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 1989. Trải qua hơn nghìn năm lịch sử, tháp Bằng An vẫn đứng đó sừng sững dù qua bao thăng trầm của thời cuộc, dù nắng mưa, bão lũ và chiến tranh đã làm hư hại một số chi tiết.

Tháp Bằng An là tháp Chăm có kiến trúc hình bát giác duy nhất còn lại tại Việt Nam.

Cùng với thánh địa Mỹ Sơn và các tháp Chăm khác, tháp Bằng An là công trình kiến trúc tôn giáo, văn hóa, nghệ thuật tuyệt đẹp, quý giá mà người Chăm để lại. Ở vị trí gần Đà Nẵng và Hội An, tháp Bằng An là một địa điểm du khách không nên bỏ qua trên hành trình khám phá các điểm đến du lịch văn hóa, tâm linh, nghệ thuật đặc sắc tại Quảng Nam.

Quỳnh Trâm

Tin nổi bật