Khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên nước dưới đất

TMO - Quá trình phát triển đô thị gây ra nhiều tác động tiêu cực đến chất lượng nguồn nước dưới đất, do vậy tỉnh An Giang đã triển khai nhiều giải pháp hướng đến việc khai thác, sử dụng bền vững nguồn tài nguyên này. 

Theo đánh giá của Liên đoàn địa chất - thủy văn, nước ngầm ở vùng dọc theo sông Hậu và phía Tây Bắc của tỉnh có thể khai thác được ở độ sâu 80 - 100m và 250 - 300m với trữ lượng khai thác công nghiệp có thể đạt tới 30.000 m3/ngày và trữ lượng tiềm năng 85.000 m3/ngày. Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn tỉnh có 7.133 giếng khoan, phục vụ sinh hoạt 92,14%, phục vụ sản xuất 7,86%. 

Thời gian qua, tỉnh An Giang đã tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, nguồn vốn FDI về quản lý tài nguyên nước thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là quản lý nước xuyên biên giới, quản lý liên kết vùng và cảnh báo sớm về khí tượng thủy văn, môi trường, chất lượng nước, góp phần triển khai hiệu quả quyết định của UBND tỉnh về phê duyệt quy hoạch tài nguyên nước tỉnh An Giang đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Địa phương này khai thác tài nguyên nước dưới đất phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất trên địa bàn. (Ảnh minh họa: Vũ Sinh) 

Cụ thể, Trung ương đầu tư 2 trạm quan trắc; Bộ Tài nguyên và Môi trường đầu tư 3 trạm quan trắc động thái nước dưới đất; tiếp tục đầu tư và nâng cấp 10 trạm quan trắc tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh; hợp tác quản lý nước xuyên biên giới với tỉnh Kandal và Takeo (Campuchia); hợp tác quản lý nước vùng Tứ giác Long Xuyên.

Ngoài ra, thời gian qua tỉnh An Giang đã đầu tư nâng cấp nhà máy/trạm cấp nước cung cấp nước sạch trên địa bàn tỉnh đạt tỷ lệ 90-93%; đầu tư cải tạo đập Tha La - Trà Sư; xây dựng hệ thống kiểm soát lũ Bắc Vàm Nao (huyện Phú Tân) và Nam Vàm Nao (huyện Chợ Mới); xây dựng hệ thống cấp nước Vàm Cống (TP. Long Xuyên).

Để bảo vệ tài nguyên nước dưới đất trước tác động của nhiều nguồn nguy hại, địa phương này đã khoanh định công bố vùng cấm, hạn chế và vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất trên địa bàn tỉnh An Giang; đánh giá khả năng chịu tải và giải pháp bảo vệ chất lượng nước sông, kênh rạch; khoanh vùng cảnh báo sạt lở, xây dựng cơ sở dữ liệu địa hình đáy sông và giải pháp hạn chế thiệt hại do sạt lở gây ra tại các sông chính trên địa bàn tỉnh.

Xây dựng Nhà máy xử lý nước thải TP. Long Xuyên, hệ thống thoát nước, xử lý nước thải TP. Châu Đốc; lập hành lang bảo vệ nguồn nước trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác quan trắc cảnh báo sạt lở bờ sông, kênh, rạch, kịp thời cảnh báo người dân chủ động di dời, phòng tránh sạt lở, không gây thiệt hại về người; tăng cường dự báo - cảnh báo quan trắc chất lượng tài nguyên nước trên 120 điểm quan trắc định kỳ, 3 điểm quan trắc liên tục và 1 trạm quan trắc tự động xuyên biên giới...

Tại tỉnh An Giang, đô thị Long Xuyên được xác định là một trong 8 đô thị của toàn quốc được lựa chọn để thực hiện đề án “Bảo vệ nước dưới đất ở các đô thị lớn”. Bằng các phương pháp đánh giá trữ lượng nước dưới đất khác nhau đã xác định được các thành phần trữ lượng nước dưới đất của khư vực, theo đó: tiềm năng tài nguyên nước dưới đất ở đô thị Long Xuyên của toàn bộ 7 tầng chứa nước có tổng tiềm năng tài nguyên nước dưới đất là 362.800 m3/ngày (thời gian tính toán là 10.000 ngày), trong đó phần nước nhạt là 143.261 m3/ngày, chiếm 39% tổng tiềm năng nước dưới đất. 

Nhiều công trình trên địa bàn tỉnh vẫn duy trì khai thác nước dưới đất, đòi hỏi địa phương cần tăng cường kiểm soát, quản lý hiệu quả 

Hiện tại đang có tổng số 538 công trình khai thác nước dưới đất với tổng lưu lượng khai thác là 10.410 m3/ngày. Trong đó, có tổng số 32 công trình khai thác tập trung quy mô lớn với tổng lưu lượng khai thác 8.850 m3/ngày; 11 công trình khai thác đơn lẻ với tổng lưu lượng 280 m3/ngày; 495 công trình khai thác nông thôn với tổng lưu lượng 1.280 m3/ngày. Theo đơn vị hành chính, thành phố Long Xuyên có tổng lượng khai thác 9.556 m3/ngày, chiếm 92%; huyện Châu Thành khai thác 606 m3/ngày, chiếm 6%; huyện Thoại Sơn khai thác 248 m3/ngày, chiếm 2%. 

Một trong những mục tiêu quan trọng của đề án trên là  xác định được đặc điểm, hiện trạng các nguồn tài nguyên nước dưới đất ở khu vực đô thị Long Xuyên trong phạm vi thực hiện đề án theo đề cương được duyệt, bao gồm toàn bộ thành phố Long Xuyên, một phần diện tích của các huyện Châu Thành và Thoại Sơn tiếp giáp với thành phố Long Xuyên bằng các công tác điều tra thực địa chuyên môn; đồng thời xác định các vấn đề của tài nguyên nước dưới đất của khu vực, làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp bảo vệ nguồn tài nguyên này. 

Văn Sơn