Khai thác lợi thế, tiềm năng phát triển năng lượng sạch

TMO - Tận dụng tiềm năng tự nhiên phong phú, Điện Biên xác định phát triển năng lượng sạch là một trong những hướng đi chiến lược. Các giải pháp quy hoạch, thu hút doanh nghiệp và đổi mới công nghệ đang được thúc đẩy, hướng đến xây dựng ngành năng lượng xanh hiện đại.

Mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 được xem là thách thức lớn với Điện Biên, song cũng mở ra cơ hội để địa phương thay đổi mô hình phát triển, chuyển sang khai thác lợi thế rừng, nông nghiệp sinh thái và tiềm năng năng lượng tái tạo.

Thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đưa phát thải ròng về mức “0” vào năm 2050, tỉnh Điện Biên đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Do đó, Điện Biên đang tận dụng tối đa lợi thế tự nhiên về nắng, gió và quỹ đất rộng để phát triển năng lượng sạch, một lĩnh vực được đánh giá là giàu tiềm năng và phù hợp với định hướng tăng trưởng xanh. Trong những năm gần đây, tỉnh đẩy mạnh rà soát, bổ sung quy hoạch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư khảo sát, nghiên cứu các dự án điện gió và điện mặt trời.

Các địa bàn như Tuần Giáo, Mường Chà, Nậm Pồ… được xác định có tiềm năng lớn nhờ tốc độ gió ổn định và cường độ bức xạ mặt trời cao. Song song với đó, Điện Biên chú trọng xây dựng hạ tầng truyền tải, cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy ứng dụng khoa học – công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả khai thác năng lượng tái tạo.

Sự chủ động của chính quyền cộng với sự quan tâm của doanh nghiệp kỳ vọng sẽ hình thành các dự án quy mô, góp phần tăng tỷ trọng năng lượng sạch trong cơ cấu phát điện. Qua đó, Điện Biên không chỉ tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội mà còn hướng đến mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và đóng góp vào cam kết phát triển bền vững quốc gia. Theo đánh giá của Viện Năng lượng Việt Nam, tỉnh Điện Biên có tiềm năng phát triển điện gió với tổng công suất từ 2.500 - 3.000MW. Đến nay, tổng công suất dự kiến do các nhà đầu tư đề xuất khoảng 1.400MW.

Điện Biên có nhiều cơ hội  để phát triển ngành năng lượng tái tạo. (Ảnh: BLĐ). 

Theo đó,  Điện Biên đã thu hút nhiều nhà đầu tư nghiên cứu khảo sát các dự án điện gió. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 4 nhà đầu tư đang nghiên cứu khảo sát, công suất dự kiến từ 2.200MW - 2.500MW với 13 dự án điện gió. Trong đó, 6 dự án đã báo cáo kết quả đo gió đạt tốc độ gió 6,8 - 8m/s, như: Dự án Nhà máy điện gió BCG Điện Biên 1, Nhà máy điện gió BCG Điện Biên 2, Nhà máy điện gió Mường Ảng, Nhà máy điện gió Điện Biên Đông do Công ty Vestas development A/S khảo sát. Nhà máy điện gió Long Sơn - Điện Biên 1, Nhà máy điện gió Long Sơn - Điện Biên 2 và Nhà máy điện gió Intracom - Điện Biên, Nhà máy điện gió Envision Nậm Pồ...

Các dự án này đã được phê duyệt trong Quy hoạch tỉnh Điện Biên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và trình Bộ Công Thương tổng hợp, cập nhật vào Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Các cấp, ngành chức năng đã nêu cao trách nhiệm trong công tác hướng dẫn, đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư có tiềm năng khảo sát nghiên cứu phát triển năng lượng trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh thực hiện đồng bộ giải pháp về cải cách hành chính, tạo môi trường, hành lang pháp lý thuận lợi; hỗ trợ tối đa cho các nhà đầu tư. Hiện nay, Bộ Công Thương đang hoàn thiện nội dung dự thảo, trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển Điện lực quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch Điện VIII). Ngoài 2 danh mục đã có trong dự thảo Quy hoạch Điện VIII có công suất dự kiến 200 MW, tỉnh Điện Biên đã đề xuất, kiến nghị với Bộ Công Thương xem xét bổ sung 6 danh mục các dự án điện gió trên địa bàn vào trong Quy hoạch Điện VIII với tổng công suất dự kiến 1.280MW.

Theo Đề án Quy hoạch Điện VIII, về phân bổ cơ cấu nguồn đến năm 2030, nguồn điện từ năng lượng tái tạo như điện gió, mặt trời, điện sinh khối sẽ chiếm khoảng 25% tổng quy mô công suất nguồn. Việc sớm bổ sung nguồn điện gió góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và rút ngắn chênh lệch về phát triển kinh tế - xã hội của khu vực trong tương lai. Ngoài tiềm năng điện gió, Điện Biên còn có lợi thế phát triển các nguồn năng lượng tái tạo khác như: Dự án điện sinh khối, tổng công suất là 100MW; dự án thủy điện tích năng, tổng công suất dự kiến 3.200MW; dự án điện rác, công suất dự kiến 3MW.

Về thủy điện, các dự án thủy điện trên địa bàn tỉnh chủ yếu là công trình thủy điện vừa và nhỏ. Số hộ dân và diện tích đất đai bị ảnh hưởng không lớn, chủ yếu là bồi thường về đất nương, đất sông suối, hạn chế sử dụng diện tích đất ruộng và đất rừng, không phải thực hiện di dân tái định cư. Mới đây, tỉnh đã đề nghị nhà đầu tư tiến hành nghiên cứu khảo sát lập hồ sơ đề xuất bổ sung quy hoạch các dự án thủy điện tích năng, trong đó có thủy điện tích năng Điện Biên 3.

Với thuỷ điện, tại Điện Biên chủ yếu là thuỷ điện vừa và nhỏ. (Ảnh: MA). 

Trong đó, hệ thống lưới điện truyền tải, giải phóng công suất cho dự án cần đầu tư xây dựng đường dây truyền tải điện 500kV 2 mạch, từ trạm nâng áp 500kV thủy điện tích năng Điện Biên 3 đấu nối về thanh cái 500kV trạm 500/2020kV thủy điện tích năng 1, 2 chiều dài khoảng 12km.

Với hướng đi bài bản và tầm nhìn dài hạn, Điện Biên đang từng bước khẳng định vị thế là địa phương có tiềm năng lớn trong phát triển năng lượng sạch. Việc khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên tự nhiên về nắng, gió không chỉ giúp tỉnh mở rộng không gian phát triển mới mà còn phù hợp với xu thế chuyển dịch năng lượng trên toàn cầu.

Theo quy hoạch, giai đoạn 2025 – 2030, tỉnh Điện Biên được phê duyệt hơn 900MW điện mặt trời, 1.000MW điện gió và 400MW thủy điện tích năng. Đây sẽ là nền tảng để hình thành “cực tăng trưởng xanh” trong công nghiệp năng lượng.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành vùng năng lượng tái tạo trọng điểm, Điện Biên cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống hạ tầng truyền tải, đảm bảo đồng bộ với các dự án điện gió, điện mặt trời trong tương lai. Bên cạnh đó, công tác quy hoạch phải được triển khai một cách linh hoạt, khoa học, gắn với bảo vệ môi trường và sinh kế bền vững cho người dân.

Khi những dự án năng lượng sạch đi vào vận hành, Điện Biên sẽ không chỉ gia tăng nguồn thu mà còn đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển xanh, bền vững của khu vực Tây Bắc và cả nước.

Thanh Nga