Khai thác hợp lý nguồn lợi khoáng sản cho phát triển kinh tế-xã hội

TMO - Trước sự gia tăng về nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng cho các dự án trọng điểm trên địa bàn, UBND tỉnh Đồng Nai đã tăng cường công tác chỉ đạo sở, ngành, địa phương thực hiện nghiêm quy định trong khai thác khoáng sản, phát huy hiệu quả nguồn lợi tài nguyên này trong phát triển kinh tế-xã hội.

Đồng Nai là tỉnh có trữ lượng khoáng sản lớn tại khu vực Đông Nam Bộ, với khoảng 2,946 tỷ m3 đá xây dựng, khoảng 543 triệu m3 đất sét. Để quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên khoáng sản, UBND tỉnh đã xây dựng quy hoạch khai thác khoáng sản.

Từng giai đoạn cụ thể, tỉnh đều có quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản. Quy hoạch đặt ra các vấn đề: cắm mốc khu vực quy hoạch khoáng sản; khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; quản lý và thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh; giải pháp bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác và vận chuyển khoáng sản.

Báo cáo của Sở TN&MT cho thấy, trên địa bàn tỉnh có 44 giấy phép khai thác còn hiệu lực, trong đó có 38 mỏ đang hoạt động. Các mỏ này đã thực hiện đầy đủ thủ tục báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án/đề án ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường theo quy định.  

Để nâng cao công tác bảo vệ môi trường tại các mỏ, nơi vận chuyển và khu dân cư lân cận, các sở, ban, ngành thường xuyên kiểm tra và giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển qua ứng dụng công nghệ như: yêu cầu lắp đặt camera giám sát tại công trường khai thác, trạm cân để kiểm soát ô nhiễm bụi, kiểm soát tải trọng xe; lắp đặt các thiết bị phun nước để giảm bụi. Ngoài ra, Sở TN&MT tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác bảo vệ môi trường trong khai thác đá; phối hợp với công an và các địa phương ngăn chặn khai thác trái phép cát, sỏi dưới sông.

UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng siết chặt kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác cát phục vụ san lấp tại tỉnh 

Sở Giao thông Vận tải tỉnh Đồng Nai cho biết, địa phương này sẽ cần hơn 22 triệu m3 đất đắp và trên 8 triệu m3 cát, đá xây dựng nhằm phục vụ cho các dự án giao thông trọng điểm. Tới đây, tại Đồng Nai sẽ có 8 dự án giao thông trọng điểm do Trung ương và địa phương triển khai, gồm cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Dầu Giây – Tân Phú, Tân Phú – Bảo Lộc, đường vành đai 3, đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh và dự án đường tỉnh 769, đường tỉnh 770B, đường tỉnh 773. 

Để đảm bảo nguồn cung vật liệu phục vụ các dự án, hiện ngành chức năng Đồng Nai đã quy hoạch mỏ vật liệu trên địa bàn tỉnh, đồng thời cung cấp thông tin quy hoạch cho các đơn vị tư vấn dự án. Đối với cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, đến nay đơn vị tư vấn đã khảo sát 35 mỏ đất đắp, đá, cát. Nhằm đảm bảo tiến độ các dự án trọng điểm, đặc biệt là cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu sắp khởi công, tỉnh Đồng Nai sẽ nhanh chóng bổ sung quy hoạch các mỏ khoáng sản.

Ngoài ra, để tăng thêm nguồn cung đất san lấp phục vụ các dự án trọng điểm, Sở NN&PTNT đã đề xuất bổ sung thêm 3 khu vực vào quy hoạch thăm dò, khai thác vật liệu san lấp. Đó là đồi đất tại khu vực ấp Phú Lâm 3, xã Phú Sơn, huyện Tân Phú (vị trí đang thực hiện dự án cấp bách xử lý sạt lở đồi); vị trí đồi đất tại ấp 1, xã Phú An, huyện Tân Phú (cũng thực hiện mục tiêu chống sạt lở) và khu vực đồi đất tại các xã Long Phước, Bàu Cạn, huyện Long Thành. Dự báo, trữ lượng đất san lấp tại 3 khu vực này là khoảng 8,7 triệu m3.

Sở đã tham mưu UBND tỉnh Đồng Nai khoanh định thêm 94 khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp trên địa bàn các huyện: Tân Phú, Thống Nhất, Xuân Lộc, Trảng Bom, Cẩm Mỹ, Long Thành, Nhơn Trạch, Vĩnh Cửu và TP.Long Khánh. Các khu vực được khoanh định không đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp nhằm phục vụ cho các dự án lớn.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh sẽ hướng dẫn chủ đầu tư dự án thực hiện các thủ tục cấp phép khai thác mỏ khoáng sản. Đồng Nai yêu cầu các địa phương rà soát, có đề xuất về phương án thực hiện cải tạo đất nông nghiệp, kết hợp thu hồi đất dôi dư sử dụng làm vật liệu san lấp để phục vụ dự án trọng điểm.

Khai thác hiệu quả nguồn lợi khoáng sản góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội bền vững trên địa bàn tỉnh 

Từ đầu năm đến nay, Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với Sở Công thương, Sở Xây dựng và Cục Thuế Đồng Nai tổ chức kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản tại 18 mỏ. Kết quả kiểm tra cho thấy việc chấp hành pháp luật về khai thác tài nguyên khoáng sản của các doanh nghiệp có chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng doanh nghiệp chấp hành chưa tốt các quy định trong hoạt động khai thác khoáng sản, còn để xảy ra các vi phạm như: khai thác ra ngoài ranh giới được cấp phép, khai thác vượt công suất; khai thác không đúng một trong các thông số độ cao, độ dốc sườn/tầng; chưa nộp đủ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản chưa lắp đặt trạm cân kiểm soát tải trọng xe; chưa ký hợp đồng thuê đất đã tổ chức khai thác; chưa thực hiện nghiêm các phương án bảo vệ môi trường khu vực khai thác, chế biến, vận chuyển khoáng sản. 

Ngoài ra, hiện nay các huyện đều có Đội kiểm tra phản ứng nhanh do Công an huyện chủ trì tiếp nhận thông tin, tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các hoạt động khai thác khoáng sản không phép, trái phép. Đồng thời, cấp tỉnh có ban chỉ đạo kiểm tra, truy quét, bảo vệ lâm sản và khoáng sản, tổ chức đấu tranh, xử lý triệt để các vi phạm pháp luật về khoáng sản và lâm sản trên địa bàn tỉnh. Người dân có thể cung cấp thông tin, phản ảnh các trường hợp khai thác, vận chuyển khoáng sản không phép về các số điện thoại đường dây nóng.

Minh Anh