Điện Biên: Chú trọng phát triển nguồn lợi thuỷ sản theo hướng bền vững

TMO - Hướng tới tăng trưởng ổn định và lâu dài, tỉnh Điện Biên đã và đang đẩy mạnh các mô hình thủy sản bền vững, chú trọng con giống chất lượng, kỹ thuật nuôi an toàn và bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên.

Thời gian qua, tỉnh Điện Biên đang ưu tiên phát triển nguồn lợi thủy sản theo hướng hiệu quả nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng mặt nước và tạo sinh kế ổn định cho người dân. Tỉnh tập trung quy hoạch lại vùng nuôi, lựa chọn các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện tự nhiên, đồng thời đẩy mạnh chuyển giao kỹ thuật nuôi an toàn, hạn chế sử dụng hóa chất, thức ăn kém chất lượng.

Công tác quản lý khai thác được siết chặt, đặc biệt là tại các hồ thủy điện, thủy lợi, nơi nguồn lợi tự nhiên dễ bị suy giảm nếu khai thác quá mức. Bên cạnh đó, Điện Biên tăng cường giám sát chất lượng nước, khuyến khích mô hình nuôi hữu cơ, nuôi lồng bè gắn với bảo vệ môi trường.

Tỉnh cũng chú trọng công tác bảo tồn, thả giống tái tạo nguồn lợi và tuyên truyền cộng đồng hiểu rõ tầm quan trọng của việc khai thác hợp lý. Những giải pháp đồng bộ này đang giúp ngành thủy sản địa phương phát triển ổn định hơn, giảm thiểu rủi ro, nâng cao thu nhập cho người dân và tạo nền tảng để hướng tới một ngành thủy sản thân thiện với môi trường. Đặc biệt, thực hiện kế hoạch “Năm tăng cường thực hiện hiệu quả đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản”, Sở Nông nghiệp và Môi trường Điện Biên đã chủ động phối hợp với các sở, ngành chức năng và UBND các xã, phường tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến quyền lợi trách nhiệm của cộng đồng trong công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Các hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản đã được người dân quan tâm; trong các dịp lễ, hội, ngày 23 tháng Chạp hàng năm, người dân đã tham gia thả giống thủy sản phóng sinh tại các thủy vực.

Địa phương phối hợp tổ chức thả cá tái tạo nguồn lợi thuỷ sản trên sông. (Ảnh: BN). 

Trên cơ sở bản ghi nhớ hợp tác giữa Sở Nông nghiệp và Môi trường và Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Điện Biên ký kết, hàng năm, đã thực hiện thả cá giống phóng sinh nhân dịp các ngày lễ lớn.

Giai đoạn 2017 - 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tổ chức 12 đợt thả cá phóng sinh, tái tạo nguồn lợi thủy sản tại các thủy vực trên địa bàn tỉnh vào các dịp Lễ Phật đản, Lễ Vu lan, rằm tháng Tám, Lễ hội đua thuyền đuôi én ở Mường Lay... với tổng số gần 800.000 con cá giống các loại. Lãnh đạo UBND phường Mường Lay cho biết, thả cá giống xuống lòng hồ Thủy điện Sơn La là hoạt động quan trọng thường xuyên nằm trong khuôn khổ các dịp lễ, hội, sự kiện ở trên địa bàn phường.

Thả cá không chỉ để tái tạo nguồn lợi thủy sản mà còn thể hiện vai trò, trách nhiệm của các cấp ngành. Qua đó, tuyên truyền đến cộng đồng nhân dân không khai thác thủy sản mang tính tận diệt; phát động và khơi dậy phong trào toàn dân tham gia bảo vệ, tái tạo và phục hồi nguồn lợi thủy sản, góp phần bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học. Với mục tiêu bảo vệ, bảo tồn và phát triển nguồn lợi thủy sản, hiệu quả kinh tế - xã hội của các giống loài bản địa có giá trị kinh tế cao, từ năm 2014 đến nay, tỉnh đã triển khai thực hiện trên 20 dự án, mô hình khoa học với mục tiêu phục vụ nhu cầu nuôi thương phẩm, tái tạo nguồn lợi thủy sản, chuyển giao công nghệ sản xuất cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Một số dự án tiêu biểu như “Ứng dụng công nghệ nuôi cá lăng chấm Hemibagrus guttatus thương phẩm trong ao”; “Ứng dụng công nghệ sản xuất thử nghiệm giống cá lăng chấm”; dự án “Xây dựng mô hình nuôi cá diêu hồng trên sông/hồ đạt chứng nhận VietGAP”... Theo chia sẻ của người dân thôn Thanh Hà, xã Thanh Nưa cho biết, việc ứng dụng mô hình nuôi cá tầm, cá lăng, cá diêu hồng trong lồng bè giúp nâng cao nhận thức cho nông dân về nuôi trồng thủy sản, khai thác những tiềm năng lợi thế tại các ao, hồ chứa trong phát triển các loại cá có giá trị kinh tế cao.

Qua đó, góp phần thay đổi nhận thức của người dân về phương thức nuôi cá có áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Hiện trên địa bàn tỉnh có 3 khu vực bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở vùng nội địa theo Quyết định số 389/QĐ-TTg ngày 9/5/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 gồm: Khu vực phường Mường Lay đến xã Sín Chải, Tủa Thàng với diện tích hơn 2.300ha, khu vực từ Mường Luân đến xã Xa Dung với diện tích 80ha.

Người dân đánh bắt thuỷ hải sản ven bờ. (Ảnh: VN). 

Theo đó, các địa phương 3 khu vực đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến đến người dân tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật liên quan. Định hướng phát triển thủy sản bền vững của Điện Biên cho thấy quyết tâm xây dựng một ngành kinh tế gắn với sinh thái và an toàn môi trường.

Khi nguồn nước được bảo vệ, con giống được kiểm soát, kỹ thuật nuôi được cải thiện, hiệu quả sản xuất sẽ tăng lên đồng thời giảm thiểu mọi tác động tiêu cực tới hệ sinh thái tự nhiên. Những nỗ lực tái tạo nguồn lợi, quản lý khai thác và khuyến khích mô hình nuôi hiện đại đang tạo ra chuyển biến rõ nét, giúp người dân thay đổi tập quán, tiếp cận phương thức sản xuất mới hiệu quả hơn.

Song song đó, tỉnh khuyến khích doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia đầu tư vào lĩnh vực thủy sản, nhất là trong khâu chế biến và bảo quản sau thu hoạch để nâng cao giá trị sản phẩm.

Đồng thời, các địa phương đẩy mạnh đào tạo kỹ thuật cho người dân, giúp họ nắm vững quy trình nuôi an toàn, giảm chi phí và hạn chế rủi ro dịch bệnh. Việc thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý vùng nuôi và theo dõi chất lượng nước cũng đang được đặt ra, góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả sản xuất. Với cách tiếp cận toàn diện này, Điện Biên kỳ vọng tạo bước phát triển mới, đưa ngành thủy sản trở thành sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương.

Đây cũng là hướng đi phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng ảnh hưởng đến các vùng nuôi trồng thủy sản. Trong thời gian tới, việc tiếp tục hoàn thiện cơ chế hỗ trợ sẽ giúp Điện Biên củng cố vị thế ngành thủy sản, vừa phát triển kinh tế vừa bảo vệ tài nguyên, nguồn lợi tự nhiên cho các thế hệ tiếp theo.

Thế Trung