Đẩy mạnh phát triển sản xuất muối chất lượng cao

TMO - Ninh Thuận là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nghề muối. Để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm muối, tỉnh Ninh Thuận đang tập trung đẩy mạnh áp dụng kỹ thuật hiện đại, gắn với chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ nhằm nâng cao chất lượng hạt muối.

Với lợi thế tự nhiên, chiều dài hơn 105 km bờ biển trải dọc theo chiều Nam Bắc, độ mặn nước biển cao, nước biển “sạch” không có yếu tố gây ô nhiễm, Ninh Thuận được đánh giá là địa phương có vựa muối chất lượng bậc nhất cả nước.

Bên cạnh đó, địa hình Ninh Thuận với những dãy núi Nam Trung bộ bao quanh, chắn gió cũng là yếu tố khiến vùng đất này ít chịu ảnh hưởng bởi gió mùa Tây Nam, cùng với nền nhiệt trong năm trung bình đạt mức 26-270C, độ ẩm không khí chỉ 75-77%, lượng mưa thấp, có nắng và nhiều gió đem lại lợi thế khô hạn lý tưởng để làm muối.

Theo đánh giá, chất lượng nước biển ở Ninh Thuận được xem là tốt nhất, từ đó tạo ra những hạt muối với hương vị đậm đà đặc trưng. Muối Ninh Thuận cũng là nguyên liệu chính để làm nên một sản phẩm đặc sản trứ danh khác của vùng đất Ninh Thuận. Để phát triển nghề muối bền vững, Ninh Thuận đang tập trung đầu tư áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm. Theo Sở NN-PTNT Ninh Thuận, tính đến cuối năm 2024, diện tích sản xuất muối của địa phương này là 3.059ha; trong đó diện tích muối công nghiệp 2.407ha, diện tích muối diêm dân 652ha.

Sản lượng muối đạt trên 446.000 tấn, trong đó muối công nghiệp trên 246.000 tấn, còn lại là muối của diêm dân. Trước đây, nghề sản xuất muối của địa phương này vẫn thực hiện theo phương pháp thủ công, tức là cho nước biển vào ruộng để kết tinh muối trên nền đất nên muối sau khi kết tinh sẽ rất nhiều tạp chất, chất lượng không cao.  Do đó, để nâng cao chất lượng hạt muối kết tinh cũng như tăng năng suất, từ năm 2010, ngành nông nghiệp Ninh Thuận đã triển khai mô hình sản xuất muối trải bạt.

Đồng thời tư vấn, hướng dẫn quy trình kỹ thuật, hỗ trợ diêm dân chuyển đổi sản xuất muối truyền thống sang áp dụng phương pháp làm muối kết tinh trên nền bạt. Việc sản xuất muối trải bạt tuy vốn đầu tư ban đầu cao, nhưng lợi thế là thời gian phơi muối rút ngắn chỉ còn lại 5 ngày/lần thu hoạch, chất lượng hạt muối làm ra cao hơn do không lẫn tạp chất, đồng thời tiết kiệm được sức lao động khi áp dụng máy móc vào một số công đoạn trong sản xuất và thu hoạch.

Từ những lợi thế trên, nhiều hộ diêm dân trong tỉnh đã tự đầu tư hàng trăm triệu đồng để sản xuất muối theo mô hình tiên tiến này. Những năm gần đây, doanh nghiệp và bà con diêm dân Ninh Thuận đã đẩy mạnh đầu tư mở rộng diện tích sản xuất muối trải bạt kết tinh để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Đồng thời, đẩy mạnh nhân rộng các mô hình liên kết sản xuất muối sạch; thành lập hợp tác xã, tổ hợp tác để hỗ trợ diêm dân trong cung ứng vật tư, bao tiêu sản phẩm. Theo Sở NN-PTNT Ninh Thuận, hiện nay, địa phương này đã triển khai áp dụng trải bạt trên nền ô kết tinh đạt 250 ha. Trong đó, diện tích muối trải bạt của doanh nghiệp là 180ha, diêm dân 70ha.

Ninh Thuận là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển sản phẩm muối. (Ảnh minh hoạ). 

Công tác ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất muối đã làm tăng năng suất, giảm sức lao động, nâng cao chất lượng muối và tháo gỡ khó khăn giúp bà con diêm dân an tâm sản xuất.

Theo Lãnh đạoSở NN-PTNT Ninh Thuận, để nghề muối phát triển bền vững, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành và địa phương thực hiện công tác sản xuất muối, nâng cao chất lượng muối và thu nhập cho diêm dân. Đặc biệt triển khai thực hiện đề án “Nâng cao giá trị sản xuất, chế biến muối tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021- 2030” để có cơ sở đầu tư hạ tầng khắc phục khó khăn, hạn chế nghề muối hiện nay. Bên cạnh đó, tổ chức lại sản xuất, quy hoạch lại đồng muối, nâng cao năng lực sản xuất, chế biến muối thông qua đẩy mạnh cơ giới hóa, chuyển giao ứng dụng, tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất và chế biến muối.

Đẩy mạnh phát triển liên kết trong sản xuất, chế biến muối giữa hợp tác xã với doanh nghiệp; xây dựng mô hình bảo tồn và phát triển nghề sản xuất muối truyền thống gắn với du lịch. Hiện nay chất lượng muối Ninh Thuận ngày càng tăng do các doanh nghiệp cũng như diêm dân trên địa bàn tỉnh đã áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất muối.

Bên cạnh đó, các sở ngành và địa phương đã quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ diêm dân đầu tư sản xuất muối sạch nhằm nâng cao chất lượng muối đồng thời mang lại hiệu quả cao. Đối với sản xuất muối công nghiệp, các doanh nghiệp đã áp dụng khoa học công nghệ mới như phủ bạt che mưa, trải bạt trên nền ô kết tinh, thu muối bằng máy, thực hiện kết tinh muối dài ngày và đầu tư các dây chuyền rửa muối sau thu hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu chất lượng muối; đầu tư các nhà máy chế biến muối tinh chất lượng cao, quy mô công nghiệp.

Trong năm 2024, ngành sản xuất muối tại Ninh Thuận đã giải quyết việc làm cho 2.960 lao động với 637 hộ làm muối. Với giá bán từ 800-1.200 đồng/kg đối với muối diêm dân và 1.200-1.400 đồng/kg đối với muối công nghiệp cùng với việc được địa phương hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật làm muối mới, nhiều diêm dân có thu nhập ổn định và yên tâm gắn bó lâu dài với nghề sản xuất muối.

Để nghề sản xuất muối phát triển bền vững, Ninh Thuận hiện đang tập trung triển khai thực hiện đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021 - 2030. Theo đó, Ninh Thuận sẽ là vùng trọng điểm tập trung sản xuất muối quy mô công nghiệp ở Nam Trung bộ để đáp ứng nhu cầu cho ngành công nghiệp hóa chất, nguyên liệu cho chế biến muối tinh cao cấp.

Để hiện thực hóa nội dung đề án đề ra, Ninh Thuận đặt mục tiêu đến năm 2025 giữ nguyên diện tích muối hiện có là 3.059ha, sản lượng đạt trên 500.000 tấn/năm; trong đó, diện tích sản xuất muối kết tinh trên nền trải bạt đạt trên 250 ha và đến năm 2030 diện tích muối của tỉnh còn 2.835 ha.

Chất lượng và thị trường tiêu thụ sản phẩm đang đặt ngành muối của tỉnh Ninh Thuận trước yêu cầu phải đổi mới sản xuất và cần có chiến lược phát triển bền vững. Do vậy, việc chuyển dịch cơ cấu sản xuất muối gắn với đổi mới công nghệ, đầu tư mới và cải tạo đồng muối để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trên đơn vị diện tích là vấn đề cấp thiết đòi hỏi cần có sự phối hợp triển khai đồng bộ từ các Bộ, ngành Trung ương và địa phương cũng như người dân gắn bó với nghề làm muối.

Thanh Loan