Cao Bằng: Siết chặt quản lý, bảo vệ “tài nguyên xanh”

TMO - Với mục tiêu giữ gìn rừng hiệu quả, tỉnh Cao Bằng đẩy mạnh, tăng cường quản lý, hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng. Tỉnh chú trọng tuyên truyền cộng đồng tham gia bảo vệ rừng, hướng đến phát triển bền vững và gìn giữ cảnh quan tự nhiên.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cao Bằng, hiện nay, diện tích đất lâm nghiệp của tỉnh Cao Bằng chiếm gần 80% diện tích tự nhiên, với tỷ lệ che phủ rừng đạt 55,06% vào năm 2025. Diện tích có tiềm năng phát triển kinh tế rừng hơn 515.000 ha, bao gồm toàn bộ quy hoạch rừng phòng hộ và rừng sản xuất - một “nguồn vốn tự nhiên” quý giá, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và phát triển sinh kế bền vững.

Toàn tỉnh Cao Bằng hiện có hơn 348.000 ha rừng tự nhiên, trong đó hơn 126.000 ha là rừng sản xuất. Thực hiện chủ trương phát triển kinh tế xanh, Cao Bằng đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ: giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng, hỗ trợ sinh kế thay thế cho người dân sống phụ thuộc vào rừng.

Giai đoạn 2021–2025, tỉnh trồng mới gần 2.000 ha rừng mỗi năm, ưu tiên cây bản địa, cây gỗ lớn có giá trị kinh tế cao. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng ngành nông, lâm nghiệp đạt gần 3%/năm, giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích đất canh tác đạt 50 triệu đồng/ha.

Với diện tích rừng lớn, tỉnh Cao Bằng đang đặt bảo vệ tài nguyên rừng vào vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển bền vững, nhất là trước áp lực suy giảm diện tích rừng tự nhiên và nguy cơ xâm hại từ hoạt động khai thác trái phép. Địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ tăng cường quản lý nhà nước đến thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng.

Người dân chăm sóc diện tích rừng được giao khoán. (Ảnh: CB). 

Lực lượng kiểm lâm được bố trí lại theo hướng tinh gọn, chủ động tuần tra các khu vực trọng điểm, ứng dụng công nghệ định vị, giám sát từ xa để phát hiện sớm và xử lý kịp thời vi phạm. Các cấp chính quyền phối hợp với người dân vùng rừng, coi đây là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ “tài nguyên xanh”, thông qua các mô hình tự quản, gắn trách nhiệm với quyền lợi kinh tế.

Bên cạnh đó, Cao Bằng chú trọng phục hồi rừng tự nhiên, phát triển rừng sản xuất bền vững và đẩy mạnh trồng rừng gỗ lớn, đảm bảo sinh kế cho người dân miền núi. Những nỗ lực này không chỉ góp phần bảo vệ đa dạng sinh học mà còn tạo nền tảng quan trọng cho du lịch sinh thái, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, xây dựng hệ sinh thái bền vững cho toàn tỉnh.

Đáng chú ý, với mục tiêu bảo tồn và phát triển rừng hiệu quả, mới đây Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Văn Thạch ký ban hành Kế hoạch số 3639/KH-UBND về việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng, phát triển lâm nghiệp năm 2026 trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.

Theo đó, xây dựng kế hoạch năm 2026 căn cứ vào các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương: Nghị định số 58/2024/NĐ-CP ngày 24/5/2024 của Chính phủ quy định về bảo vệ và phát triển rừng; Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 28 tháng 5 năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2026…căn cứ vào tình hình thực tế và kết quả thực hiện công tác bảo vệ, phát triển rừng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, các quy định, định mức kinh tế kỹ thuật, định mức chi theo các hướng dẫn, quy định hiện hành.

Nội dung chủ yếu của kế hoạch nhằm đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch năm 2025 và kế hoạch năm 2026. Các chỉ tiêu chủ yếu của năm 2026 gồm: Về bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng; Hỗ trợ cộng đồng vùng đệm 20 cộng đồng; Khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên là 1.000 ha. Phát triển rừng và nâng cao năng suất, chất lượng rừng: Trồng rừng 300 ha; Trồng cây phân tán 400 ha (quy đổi điện tích 1.000 cây/ha)

Các hoạt động, nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng khác: Sửa chữa hệ thống biển báo hiệu cấp dự báo cháy rừng; Điều tra, xác lập hồ sơ, mốc giới và bảng phân định ranh giới 3 loại rừng (đặc dụng, phòng hộ, sản xuất) trên bản đồ và ngoài thực địa; cập nhật, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quản lý rừng; Trang bị thiết bị bay không người lái (Flycam) giám sát phục vụ chỉ huy chữa cháy rừng đảm bảo công tác ứng cứu nhanh, chính xác, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng;

Đồng thời, thực hiện điều tra, đánh giá hiện trạng rừng, trữ lượng rừng và đa dạng sinh học, phục vụ công tác quy hoạch, lập kế hoạch quản lý rừng bền vững;  Xây dựng, nhân rộng các mô hình nông - lâm kết hợp, mô hình sinh kế dưới tán rừng gắn với phát triển kinh tế hộ, bảo tồn nguồn gen bản địa và nâng cao hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp;  Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của chính quyền cơ sở, cộng đồng dân cư, chủ rừng và người dân trong quản lý, sử dụng rừng bền vững; 

Lực lượng kiểm lâm Cao Bằng thường xuyên tuần tra, giám sát rừng. (Ảnh: MT). 

Thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVM TR) đảm bảo kịp thời, minh bạch, hiệu quả; mở rộng hợp tác với doanh nghiệp và tổ chức quốc tế trong lĩnh vực dịch vụ hấp thụ, lưu giữ các-bon và phát triển thị trường tín chỉ các-bon rừng.

Kế hoạch nêu rõ, giao Sở Nông nghiệp và Môi trường (Cơ quan thường trực): Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường tổ chức triển khai Kế hoạch trên phạm vi toàn tỉnh; Chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm và các đơn vị liên quan hướng dẫn kỹ thuật, kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ về bảo vệ, phát triển rừng;

Tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp; Chủ trì tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện, định kỳ báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo quy định. Các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan căn cứ theo chức năng nhiệm vụ và nội dung được giao tại Kế hoạch chủ động triển khai thực hiện.

Việc siết chặt quản lý, kết hợp ứng dụng công nghệ và phát huy vai trò cộng đồng giúp tăng hiệu quả kiểm soát vi phạm, đồng thời tạo sự đồng thuận xã hội trong công tác gìn giữ rừng.

Đây cũng là điều kiện để Cao Bằng phát huy tiềm năng du lịch sinh thái, tạo sinh kế cho người dân vùng cao theo hướng bền vững. Việc coi trọng “tài nguyên xanh” đã và đang trở thành hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển xanh và các cam kết bảo vệ môi trường. Trong thời gian tới, những nỗ lực này được kỳ vọng tiếp tục mang lại kết quả tích cực, giúp Cao Bằng hình thành mô hình phát triển hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo tồn thiên nhiên.

Thanh Tuấn