Bảo vệ rừng gắn với phát triển du lịch ở Vườn quốc gia Chư Mom Ray

TMO - Những năm qua, Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray (tỉnh Quảng Ngãi) triển khai đồng bộ các giải pháp bảo vệ rừng gắn với phát triển du lịch qua đó phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng tại khu vực này.

Với diện tích hơn 56.000 ha, Vườn quốc gia Chư Mom Ray là khu vực có tính đa dạng sinh học cao với 12 kiểu rừng khác nhau, hơn 1.000 loài động vật (trong đó, có 112 loài nằm trong danh sách nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ) và 1.895 loài thực vật (gồm 192 loài đặc hữu, quý, hiếm). Năm 2004, Vườn được công nhận là Vườn Di sản của ASEAN. 

Tại Vườn quốc gia Chư Mom Ray còn có hệ thống thác nước hùng vĩ như thác Khỉ, thác Nàng Tiên, thác Hang Dơi, thác Chàng, thác Bêrê Y, thác 7 tầng,... Hệ thống thác phân bố đều khắp, có sức hút đối với những người thích khám phá, yêu thiên nhiên, là tiềm năng lớn cho các hoạt động du lịch sinh thái và nghiên cứu khoa học.

Với hệ sinh thái rừng đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ là điều kiện thuận lợi để VQG Chư Mom Ray bảo vệ rừng gắn với phát triển du lịch. 

Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, xung quanh Vườn quốc gia Chư Mom Ray còn có căn cứ cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước gắn liền với nhiều di tích lịch sử nổi tiếng như: Điểm cao 1015 (Charlie), Điểm cao 1049 (Delta), Khu tưởng niệm liệt sĩ Chư Tan Kra,...Khu vực này bản sắc văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số, như Gia Rai, Rơ Măm, Brâu vẫn còn được lưu giữ bảo tồn…, đây là điều kiện hết sức thuận lợi để Vườn quốc gia Chư Mom Ray phát triển du lịch, qua đó thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển, nâng cao đời sống người dân. 

Những năm qua, Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray tập trung thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nghiên cứu và bảo tồn thiên nhiên. Đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2021-2025, đơn vị đã phối hợp, thực hiện hoàn thành việc điều tra thực trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn bền vững cho các loài bò tót, đỉnh tùng, lan hài, cốt toái bổ; đồng thời triển khai lắp đặt, quản lý và vận hành 320 thiết bị bẫy ảnh giám sát đa dạng sinh học.

Hằng năm, Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray đều xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các chuyên đề về điều tra, giám sát đa dạng sinh học. Việc thực hiện các chuyên đề giúp đơn vị có cơ sở khoa học để xây dựng bản đồ phân bố và lên kế hoạch thực hiện các giải pháp bảo vệ, bảo tồn bền vững các loài động, thực vật đặc hữu, nguy cấp, quý, hiếm. 

Cùng với lực lượng chuyên trách, cộng đồng tại vùng đệm có vai trò rất quan trọng trong công tác bảo vệ rừng, bảo vệ cảnh quan, thiên nhiên. Ban Quản lý Vườn quốc gia đã phối hợp với chính quyền địa phương vận động, huy động cộng đồng chung sức bảo vệ hệ sinh thái, ngăn chặn các hành vi xâm phạm, tác động xấu đến môi trường rừng.

Với trách nhiệm của người dân vùng đệm, công tác quản lý bảo vệ rừng tại VQG Chư Mom Ray được triển khai hiệu quả (Ảnh: QN). 

Thời gian qua, Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ rừng. Đơn vị đã ký 285 bản cam kết bảo vệ rừng, phòng, chống cháy rừng với 285 hộ dân có rẫy giáp ranh với Vườn quốc gia Chư Mom Ray.

Nguồn thu nhập ổn định từ dịch vụ môi trường rừng đã giúp người dân vùng đệm có thêm động lực tham gia bảo vệ rừng thường xuyên, hạn chế tình trạng phá rừng, khai thác lâm sản trái phép. Đặc biệt, người dân ở vùng đệm Vườn quốc gia Chư Mom Ray cũng được hỗ trợ, hướng dẫn cách làm du lịch sinh thái từ việc giữ rừng. Từ năm 2020 đến nay, Vườn quốc gia Chư Mom Ray đã cấp phát hơn 61,6 nghìn cây giống các loại, chủ yếu là hương, trắc, cà te, sao đen, muồng anh đào...cho các cộng đồng trồng, tạo cảnh quan.

Nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng qua đó thúc đẩy phát triển du lịch, lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân sinh sống gần rừng và nâng cao, phát huy hết giá trị tiềm năng của rừng để phát triển kinh tế bền vững.  

Đặc biệt phải nâng cao vai trò của người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng đệm trực tiếp tham gia vào công tác bảo vệ rừng để nâng cao sinh kế. Tiếp tục tăng cường phối hợp với các địa phương, đồn biên phòng, công an, tăng cường công tác quản lý và bảo vệ rừng. Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát lại diện tích đất chồng lấn trong lâm phần quản lý và tham mưu giải quyết để làm cơ sở bàn giao về cho địa phương quản lý. 

Để bảo vệ rừng bền vững, Ban Quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray cần đổi mới cách làm, cách quản lý trong phát triển rừng bền vững. Trong đó, nghiên cứu đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái gắn với phát triển rừng bền vững. Cần đẩy mạnh quảng bá, kêu gọi, xúc tiến đầu tư và chú ý lựa chọn những nhà đầu tư có đủ năng lực thật sự để hợp tác phát triển./.

Thu Hà