Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong tháng 2 đạt gần 73 triệu USD, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2024, đây cũng là mức cao nhất so với cùng kỳ của 5 năm qua. Tính luỹ kế 2 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 139 triệu USD, tăng 6%. Xuất khẩu các nhóm sản phẩm cá ngừ tươi, đông lạnh và khô tiếp tục tăng trưởng tốt so với cùng kỳ, tăng 23%. Trái lại, xuất khẩu cá ngừ chế biến và đóng hộp giảm 9%.

Xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính trong tháng 2 phần lớn đều tăng trừ Italy, Israel và Mexico. Đáng chú ý trong tháng 2 này, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường lớn như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Canada hay Nhật Bản đều tăng trưởng ấn tượng.

Theo các chuyên gia từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), mặc dù có những tín hiệu tích cực ngành cá ngừ Việt Nam đang phải đối mặt với những rào cản không nhỏ đến từ những quy định khắt khe của các thị trường nhập khẩu lớn, đặc biệt là Mỹ.

Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đối diện với nhiều thách thức. (Ảnh minh họa: TK).

Theo VASEP, một trong những rào cản lớn hiện nay là quy định về kích cỡ khai thác cá ngừ vằn theo Nghị định số 37/2024 của Chính phủ, sửa đổi Nghị định số 26/2019. Theo đó, kể từ ngày 19/5/2024, cá ngừ vằn khai thác phải có kích thước tối thiểu 50cm, điều này đã gây ra tình trạng thiếu hụt nguyên liệu nghiêm trọng cho ngành sản xuất và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp.

Tại thị trường Mỹ, Đạo luật Bảo vệ động vật có vú ở biển (MMPA) yêu cầu các nước xuất khẩu phải chứng minh quy trình khai thác không gây hại đến sinh vật biển, đồng thời áp dụng các quy định quản lý tương đương với Mỹ. Tuy nhiên, theo thông báo mới đây của Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Mỹ (NOAA) Việt Nam không được công nhận là có hệ thống tương đương các biện pháp quản lý và bảo tồn thú biển của Việt Nam đối với 12 nghề khai thác hải sản, bao gồm: nghề lưới rê, lưới cuốn, lưới vây, câu, lưới kéo đơn/đôi,…Các loài hải sản bị ảnh hưởng bao gồm cá ngừ mắt to/vây xanh/vây vàng/vằn, cá kiếm, mực, cá mú, cá thu, cá hồng, cua.. đang tạo ra một thác thức lớn cho ngành cá ngừ Việt Nam.

Không chỉ vậy, Mỹ còn đang có kế hoạch mở rộng Chương trình Giám sát thủy sản nhập khẩu (SIMP), đòi hỏi nhà nhập khẩu phải cung cấp thêm thông tin chi tiết về nguồn gốc và phương thức khai thác. Điều này sẽ gia tăng đáng kể chi phí tuân thủ và thủ tục hành chính cho cả phía xuất khẩu lẫn nhập khẩu.

Theo đánh giá của VASEP, việc siết chặt các tiêu chuẩn từ Mỹ - thị trường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Trước thực tế này, ngành cá ngừ cần sự đồng hành quyết liệt từ các cơ quan thẩm quyền và nhà quản lý ngành trong việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực giám sát và hỗ trợ ngư dân tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ thiết thực cho ngư dân và doanh nghiệp để thích nghi nhanh hơn với các yêu cầu mới từ các thị trường xuất khẩu khó tính.

Hai tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản giữ đà tăng trưởng, kim ngạch xuất khẩu hàng thủy sản tháng 2/2025 đạt 655,197 triệu USD, tăng 42,6% so với cùng kỳ năm trước... Luỹ kế 2 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 1,423 tỷ USD, tăng trưởng 18,2% so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ là 3 thị trường tiêu thụ hàng thủy sản lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần lần lượt là 23,3%, 15,5% và 13,8%./.

Trần Hoài

Tin nổi bật