Xâm nhập mặn tiến sâu nội đồng vùng đồng bằng sông Cửu Long

TMO - Trong tháng 4/2025, khu vực đồng bằng sông Cửu Long được dự báo đối diện với nguy cơ xâm nhập mặn sâu vào nội đồng, đặc biệt là ở các khu vực ven sông Hậu, Tiền và Vàm Cỏ Tây.

Theo thông tin từ Ủy ban sông Mekong Việt Nam, nền dòng chảy mùa khô năm 2025 ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hiện vẫn đang ở mức thấp, dự báo nước mặn sẽ còn xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng. Vì vậy, các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn để vận hành công trình ngăn mặn phù hợp, bảo vệ sản xuất.

Tổng lượng mưa trong tháng 4 trên lưu vực sông Mekong sẽ ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn trung bình nhiều năm, chênh lệch so với trung bình nhiều năm từ 5-20%, tùy từng tiểu lưu vực. Trong đó, các khu vực thượng lưu sông Mekong ở mức tương đương trung bình nhiều năm; khu vực Đông Bắc Thái Lan, Trung và Nam Lào có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm. Các hồ trên sông Lan Thương đang chứa ở mức tương đối cao khoảng 60% tổng dung tích hữu ích. Các hồ ở hạ lưu vực sông Mekong cũng đang chứa ở mức khoảng 40% dung tích hữu ích và có thể sẽ tiếp tục phát điện như hiện nay. 

Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhận định, mực nước lớn nhất ngày tại trạm Tân Châu (tỉnh Tây Ninh) trong tháng 4 sẽ biến động theo thủy triều trong khoảng từ 1,1-1,5m. Lưu lượng trung bình ngày qua trạm Tân Châu trong tháng 4 sẽ biến động trong khoảng 3.000 m3/s đến 5.000 m3/s, ở mức cao hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm và năm 2024 từ 5 đến 8%. Tổng lượng dòng chảy trong tháng 4 tại trạm Tân Châu sẽ ở mức từ 10,1 tỷ m3 đến 11,7 tỷ m3, chênh lệch so với trung bình nhiều năm từ dưới 6% đến hơn 9% và cao hơn cùng kỳ 2024 khoảng từ 1-17%.

Mực nước lớn nhất ngày tại trạm Châu Đốc (tỉnh An Giang) trong tháng 4 được nhận định sẽ biến động trong khoảng từ 1,2-1,6 m. Lưu lượng trung bình ngày qua trạm Châu Đốc trong tháng này sẽ biến động trong khoảng 280 m3/s đến 800 m3/s ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm và cao hơn cùng kỳ năm 2024 khoảng 25%. Tổng lượng dòng chảy qua trạm Châu Đốc được dự báo ở mức từ 1,3-1,6 tỷ m3 ở mức tương đương trung bình nhiều năm và cao hơn cùng kỳ năm 2024 từ 23-53 %.

Xâm nhập mặn được dự báo tiếp tục tiến sâu vào nội đồng vùng ĐBSCL trong tháng 4. 

Trên cơ sở kết quả dự báo dòng chảy và dự báo triều tháng 4, Ủy ban sông Mekong Việt Nam dự báo đường ranh mặn 1 g/l vào sâu nhất trên ba nhánh sông lớn (là sông Hậu, sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây) lần lượt từ 45-54 km, 47-55 km và từ 50-62 km; mức độ xâm nhập mặn có xu thế thấp so với cùng kỳ tháng 4/2024. Đường ranh mặn 4g/l trên ba nhánh sông sông Hậu, sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây lần lượt từ 42-49 km; 41-50 km và từ 45-55 km; mức độ xâm xâm nhập mặn có xu thế thấp so với cùng kỳ tháng 4/2024.

Do vậy, các địa phương trong khu vực ĐBSCL cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ thông tin về diễn biến nguồn nước trên các sông, kênh để chủ động trữ nước ngọt phục vụ sản xuất, tránh hiện tượng cạn kiệt cục bộ. Ngoài ra, mặn sẽ xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng, nên các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn để vận hành công trình ngăn mặn phù hợp bảo vệ sản xuất.

Các huyện thường xuyên bị nhiễm mặn bao gồm: Tân Trụ, Bến Lức, Thủ Thừa, Cần Đước, Cần Giuộc, Thạnh Hóa và thành phố Tân An (tỉnh Long An); Gò Công Đông, Gò Công Tây, thị xã Gò Công, Chợ Gạo, Tân Phú Đông (tỉnh Tiền Giang); Ba Tri, Bình Đại (tỉnh Bến Tre); Cầu Ngang, Trà Cú, Tiểu Cần, Châu Thành (tỉnh Trà Vinh); Mỹ Xuyên, Long Phú, Thạnh Trị, Ngã Năm (tỉnh Sóc Trăng); Vĩnh Lợi, Hòa Bình, Phước Long (tỉnh Bạc Liêu); Vĩnh Thuận, An Biên, Hòn Đất, Giang Thành (tỉnh Kiên Giang); Long Mỹ, Vị Thủy, Ngã Bảy, Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang).  

Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, vấn đề bảo đảm an ninh nguồn nước là thách thức lớn đối với vùng đồng bằng sông Cửu Long. Vì vậy, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt nguồn nước là vấn đề cấp bách trong bối cảnh hiện nay.

Thống kê, toàn vùng ĐBSCL có 15 hệ thống thủy lợi phục vụ trên 2,5 triệu ha, chiếm 64% diện tích toàn khu vực. Mùa khô ở vùng ĐBSCL có 2 đợt triều cường lớn nên gây mặn xâm nhập cao. Do đó, các giải pháp vận hành, khai thác phải được đồng bộ để mang lại hiệu quả cao. Người dân, chính quyền địa phương cần chủ động tích trữ, điều tiết nguồn nước và dịch chuyển thời vụ để hình thành thói quen chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; đồng thời có những giải pháp để chuyển đổi cây trồng thích ứng với hạn, mặn, chủ động tích trữ, sử dụng nước hợp lý trong sản xuất và sinh hoạt.../.

Khánh Ly