TP.HCM kiến nghị tháo gỡ các vướng mắc trong quản lý đất đai

TMO - TP.HCM cho biết, những nội dung về đất đai mà thành phố kiến nghị có những nội dung liên quan đến Nghị quyết 98 vừa ban hành, đồng thời thành phố cũng mong muốn nhận được sự hướng dẫn, hỗ trợ từ Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong quản lý đất đai.

Thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, giai đoạn 2014 -2020, nguồn thu từ đất đai của TP.HCM đạt 234.316 tỷ đồng, gồm tiền sử dụng đất; tiền thuê đất; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất; phí, lệ phí... Từ năm 2003 đến nay, Sở đã thực hiện thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất 2.670 dự án, với tổng diện tích hơn 17.856 ha, trong đó, có 835 dự án nhà ở với diện tích hơn 6.526 ha; 944 dự án sản xuất kinh doanh với diện tích hơn 6.706 ha và 859 dự án phúc lợi công cộng với diện tích hơn 4.559 ha.

Sở TN&MT đã tham mưu Thành ủy, HĐND, UBND thành phố nhiều chủ trương, chính sách quan trọng để đẩy nhanh công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án có sử dụng đất... góp phần giải quyết quỹ đất cho mục tiêu phát triển của thành phố, đảm bảo đời sống của người bị thu hồi đất, giữ ổn định và công bằng xã hội.

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở TP.HCM, đến nay oàn thành phố thực hiện cấp giấy chứng nhận lần đầu cho tổ chức là 1.516.555 giấy, đạt tỉ lệ gần 92,5%; cấp cho cá nhân là 1.577.299 giấy, đạt hơn 99%. Hiện, Sở đang rà soát, triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận đối với các dự án nhà ở thương mại trên địa bàn thành phố... 

Qua thực tiễn công tác quản lý đất đai trên địa bàn, lãnh đạo UBND TP.HCM đã nêu các vướng mắc và kiến nghị tháo gỡ đối với nhiều nội dung thuộc lĩnh vực đất đai. Cụ thể, về nhóm kiến nghị trong công tác quản lý đất đai, TP.HCM kiến nghị bỏ căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích là kế hoạch sử dụng đất hằng năm. Thay vào đó, chỉ quy định căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích là quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị được phê duyệt. Quy hoạch sử dụng đất đã đảm bảo có tầm nhìn dài hạn, gắn với thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

TP.HCM đã có quy hoạch xây dựng, kế hoạch sử dụng đất 5 năm và 10 năm được Thủ tướng duyệt, UBND thành phố có thể căn cứ trên các quy hoạch này để kiểm soát việc giao, thuê, chuyển mục đích sử dụng đất Đồng thời, từ bước chuẩn bị đến phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm mất rất nhiều thời gian và gần như không thể ban hành trước ngày 31/12 hằng năm. Ngoài ra, việc đăng ký kế hoạch sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân cũng có nhiều bất cập như người đăng ký rồi thì không có nhu cầu, người có nhu cầu thực sự thì đăng ký không kịp.

TP.HCM kiến nghị tháo gỡ các vướng mắc trong quản lý đất đai.  

Về vấn đề sử dụng đất khi doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, khi cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước thì tài sản trên đất đã được xác định và đưa vào giá trị doanh nghiệp Nhà nước để cổ phần hóa và thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cổ phần (có trường hợp đã xác định giá trị quyền sử dụng đất để tính vào giá trị doanh nghiệp). Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp cổ phần hóa đang sử dụng đất thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất để sử dụng phù hợp với quy hoạch, trong đó có trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất cơ sở sản xuất, kinh doanh sang đất ở để thực hiện dự án nhà ở.

Thực tế, tại TP.HCM hiện nay có nhiều dự án bất động sản chuyển mục đích sử dụng đất có nguồn gốc đất do Nhà nước giao hoặc cho thuê đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng công trình, đã được nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào sử dụng, đã bán nhà ở và người dân đã vào ở, sinh sống ổn định nhưng chưa phê duyệt giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, chưa cấp được giấy chứng nhận về nhà, đất cho người dân.

Số lượng nhà đất thuộc nhóm vướng mắc này lên đến hơn 20.000 căn hộ, nhà phố. Điều này dẫn tới chưa thu, nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước, tăng gánh nặng trả lãi vay ngân hàng của doanh nghiệp và khiếu nại, khiếu kiện của người dân do chưa được cấp giấy chứng nhận về nhà, đất.

Do vậy, TP.HCM kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ cho phép chủ đầu tư dự án bất động sản chuyển mục đích sử dụng đất từ đất có nguồn gốc của doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phần hóa được tiếp tục thực hiện hoàn thành dự án, xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai theo đúng giá thị trường để thu nộp ngân sách Nhà nước.

Về quản lý, sử dụng đất của các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, UBND TP.HCM nhận thấy hầu như toàn bộ tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính đều không có khả năng nộp tiền thuê đất. Trường hợp cơ cấu khoản chi tiền thuê đất vào chi thường xuyên thì tổ chức sự nghiệp công lập sẽ không còn đủ điều kiện là tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính. Do đó, cần có hướng xử lý, đảm bảo quy định pháp luật được áp dụng phù hợp với thực tế.

Sở TN&MT TP.HCM cho biết, nếu giải quyết được khó khăn, vướng mắc này sẽ góp phần cho công tác quản lý Nhà nước về đất đai hiệu quả; tăng nguồn thu ngân sách Nhà nước; giải quyết vấn đề cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà ở, tránh khiếu nại, khiếu kiện, tạo điều kiện cho người dân vay vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, giải quyết khó khăn của doanh nghiệp, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô.

Ngoài ra TPHCM cũng nêu một loạt kiến nghị khác về quản lý đất đai như vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; quyền của cơ sở tôn giáo khi sử dụng đất; kiến nghị bổ sung quy định về quản lý, sử dụng đất lúa chỉ áp dụng đối với trường hợp đất đó thuộc vùng đã được địa phương duyệt quy hoạch là vùng trồng lúa chuyên canh. 

PV