Tháo gỡ khó khăn về vật liệu thi công tuyến cao tốc ở miền Trung

TMO - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo các bộ ngành, địa phương liên quan tập trung tháo gỡ các khó khăn về công tác giải phóng mặt bằng, vật liệu, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật…tại tuyến cao tốc từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa.

Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 có tổng chiều dài khoảng 721,2 km, đi qua 12 tỉnh, thành phố, gồm các đoạn Hà Tĩnh - Quảng Trị (259 km), Quảng Ngãi - Nha Trang (351,2 km) và Cần Thơ - Cà Mau (111 km) với tổng mức đầu tư 146.990 tỷ đồng theo hình thức đầu tư công.

Toàn dự án được chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập, gồm 25 gói thầu xây lắp. Trong đó, đoạn đi qua các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa gồm 5 dự án thành phần (có 12 gói thầu xây lắp), tổng chiều dài 351,2 km với tổng mức đầu tư 70.255 tỷ đồng. Bộ GTVT cho biết, tính đến nay đoạn từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa đạt khoảng 2.857,4 tỷ đồng, tương đương 5,8% giá trị hợp đồng, chậm khoảng 2,3% so với kế hoạch.

5 dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn đi qua các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa đang gặp khó về nguồn vật liệu và giải phóng mặt bằng. 

Theo đó, Bộ GTVT đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, tập trung tối đa nguồn lực để tổ chức thi công. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đã bàn giao đạt 310/351,2km đạt 89% (tăng 2,4% so với tháng trước). Tuy nhiên, Bộ GTVT cho biết, các đơn vị thi công chỉ tổ chức thi công được trên phạm vi khoảng 273,28/351,2km đạt 80% (tăng 2,4% so với tháng trước). Phần mặt bằng còn lại chủ yếu là đất thổ cư, thủ tục di dời phức tạp và các công trình hạ tầng kỹ thuật, liên quan đến nhiều cơ quan, đơn vị. Hiện các địa phương đang tổ chức xây dựng 81 khu tái định cư để bố trí tái định cư cho 3.713 hộ. Đến nay, đã hoàn thành 47 khu, đang lập dự án và thi công 34 khu.

Theo các chủ đầu tư, 5 dự án thành phần trên tuyến cao tốc này đang gặp khó về nguồn vật liệu và giải phóng mặt bằng. Cụ thể, tổng nhu cầu cần khoảng 10,42 triệu m3 đá lấy từ các mỏ đang khai thác với tổng công suất khoảng 7,39 triệu m3/năm. Đến giai đoạn thi công hạng mục móng, mặt đường thì nhu cầu sử dụng vật liệu đá rất lớn và tập trung trong thời gian ngắn nên cần nâng công suất các mỏ để đáp ứng tiến độ thi công.

Đối với vật liệu cát, tổng nhu cầu cần khoảng 5,75 triệu m3. Trong đó khoảng 1,95 triệu m3 được sử dụng từ 44 mỏ đang khai thác với tổng trữ lượng khoảng 4,89 triệu m3. Các chủ đầu tư, nhà thầu đang kiến nghị nâng công suất 36 mỏ, gia hạn giấy phép 3 mỏ nhằm bảo đảm đủ nhu cầu cho các dự án thành phần.

Vật liệu đất cần khoảng 32,68 triệu m3, đến nay, các nhà thầu mới khai thác được đất từ 13/26 mỏ với tổng trữ lượng khoảng 11,85 triệu m3, chỉ đáp ứng khoảng 34% nhu cầu. Các mỏ còn lại chưa khai thác được do khó khăn trong việc thương thảo với chủ sở hữu đất về giá chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất - kinh doanh. Ngoài ra, một số mỏ địa phương phải thực hiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất và mục đích sử dụng rừng; thỏa thuận với các hộ dân đường vào mỏ.

Bộ Giao thông Vận tải triển khai các giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu vật liệu đảm bảo đúng tiến độ thi công các dự án thành phần (Ảnh minh họa). 

Trước khó khăn trên, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị thành lập các tổ công tác theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để giải quyết, có biện pháp chế tài, xử lý các trường hợp cố tình nâng giá, ép giá, đầu cơ đất khu vực mỏ, ảnh hưởng tiến độ triển khai dự án. Các đia phương giải quyết dứt điểm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng các mốc tiến độ yêu cầu của Chính phủ. Trong đó tập trung vào việc xây dựng các khu tái định cư, ổn định cuộc sống người dân. Đồng thời, phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Bộ Công Thương hoàn thành thỏa thuận di dời đường điện cao thế; phấn đấu bàn giao toàn bộ mặt bằng trong quý III năm 2023.

Nghiêm túc thực hiện các thủ tục về mỏ vật liệu xây dựng thông thường theo đúng các hướng dẫn của Bộ TN&MT; thành lập các tổ công tác theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để thỏa thuận với các chủ sở hữu về giá chuyển nhượng, thuê đất bảo đảm phù hợp với mặt bằng giá bồi thường của nhà nước quy định, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, nâng giá, ép giá; có chế tài để xử lý các trường hợp cố tình nâng giá, “ép giá”, đầu cơ đất khu vực mỏ...

Qua khảo sát thực tế tình hình triển khai dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, đoạn qua địa phận các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các địa phương và chủ đầu tư dự án phải đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng, an toàn bền vững. Phó Thủ tướng cũng lưu ý, việc thi công cũng phải đảm bảo đến yếu tố môi trường. Đặc biệt việc khai thác đất đá, vật liệu, lựa chọn các khu vực đã tính toán kỹ lưỡng, tránh việc hy sinh vấn đề cảnh quan môi trường, địa chất, thủy văn, khí hậu... Đồng thời, Phó Thủ tướng đề nghị vấn đề vật liệu cát sông, cát hồ thì vấn đề này Bộ TN&MT và Bộ NN&PTNT sẽ hướng dẫn vì về lâu dài lấy cát sông sẽ nguy hiểm lấy bao nhiêu thì sẽ sạt lở bấy nhiêu. Do đó, cần phải tính  toán thật kỹ vấn đề này.

V. Sơn