Tháo gỡ khó khăn trong đầu tư phát triển nhà ở xã hội

TMO - UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết, các dự án nhà ở xã hội đã phát triển nhưng không theo kịp nhu cầu của đối tượng là công nhân, người có thu nhập thấp; công tác giải phóng mặt bằng một số dự án chậm, việc tiếp cận chính sách tín dụng ưu đãi còn nhiều khó khăn... cần được tháo gỡ để đẩy mạnh triển khai.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Bắc Ninh, trong năm qua, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, địa phương và nhà đầu tư, thị trường bất động sản có những bước phát triển tích cực, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội, thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư, góp phần chỉnh trang đô thị và từng bước cải thiện nhu cầu nhà ở của người dân. Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế tham gia đầu tư nhà ở xã hội, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Từ năm 2015 - 2023, UBND tỉnh ban hành 44 văn bản quản lý trong lĩnh vực bất động sản, phát triển nhà ở xã hội và chỉ đạo Sở Xây dựng tham mưu, ban hành hơn 1.560 văn bản liên quan. Các văn bản bảo đảm tính đồng bộ, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả khi áp dụng vào thực tiễn.

Toàn tỉnh đã và đang triển khai xây dựng 212 dự án bất động sản, trong đó có 167 dự án nhà ở thương mại với hơn 29.000 căn hộ có quy mô hơn 756ha. Ngoài ra, có 54 dự án nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp với diện tích 173 ha, khi hoàn thành sẽ đáp ứng hơn 77.000 căn hộ cho khoảng 231.000 người…

Mặc dù đã đạt được kết quả nhất định, việc triển khai các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. 

Thực hiện chủ trương về phát triển nhà ở xã hội, tỉnh Bắc Ninh đã chỉ đạo xây dựng nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện để các thành phần kinh tế, hộ gia đình, cá nhân tạo lập nhà ở; hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng xã hội. Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư nhà ở xã hội, đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người dân, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đến nay, tỉnh đã triển khai được 54 dự án nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp với tổng diện tích đất khoảng 173ha. Các dự án khi hoàn thành sẽ đáp ứng khoảng 7,1 triệu m2 sàn với hơn 77.000 căn hộ.

Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết, trong số 54 dự án trên có 28 dự án có khó khăn, vướng mắc. Đáng lưu ý, có 2 dự án nhà ở xã hội phục vụ khu công nghiệp được thực hiện lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 với mục tiêu: "Xây dựng nhà ở để bố trí cho người lao động, công nhân, người thu nhập thấp làm việc trong khu công nghiệp trên địa bàn huyện Yên Phong và thị xã Thuận Thành". Tuy nhiên, sau khi đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định thì gặp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng, số lượng căn hộ nhà ở xã hội bán được là rất ít.

Bên cạnh đó, có 9 dự án gặp khó khăn trong việc thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng; trong đó, có 3 dự án đã triển khai đầu tư xây dựng song vẫn còn một số hộ dân không nhận tiền đền bù, còn lại 6 dự án đã đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư, đã có quy hoạch chi tiết được duyệt nhưng đến nay đã hết thời hạn thực hiện Hợp đồng và đang gặp khó khăn trong bồi thường giải phóng mặt bằng.  

Các dự án nhà ở xã hội đã phát triển nhưng không theo kịp nhu cầu của công nhân, người có thu nhập thấp; công tác giải phóng mặt bằng một số dự án gặp khó khăn; hành lang pháp lý chưa rõ ràng, chế tài xử lý không đầy đủ, dẫn đến các giao dịch bất động sản trên thị trường khó kiểm soát hay xác định giá thực tế giao dịch. Việc cập nhật thông tin vào hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành về nhà ở, thị trường bất động sản còn bị động; việc tiếp cận chính sách tín dụng ưu đãi còn nhiều khó khăn; một số đối tượng mua, thuê nhà ở xã hội chưa đúng; quy định về thẩm định giá bán, cho thuê, mua nhà ở xã hội chưa phù hợp với tình hình thực tế. 

Từ nay đến 2030 tỉnh Bắc Ninh đã lên kế hoạch phát triển hơn 70.000 căn nhà ở xã hội; trong đó có hơn 40.000 căn nhà ở cho công nhân (Ảnh minh họa). 

Theo đánh giá của các chuyên gia, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh nhiều dự án bất động sản, nhà ở xã hội vẫn đang gặp khó khăn do chưa tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng; sức mua và thanh khoản giảm mạnh; nguồn cung khá hạn chế nhưng giá nhà ở lại có xu hướng tăng, vượt khả năng đáp ứng về tài chính của đại đa số người dân. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề pháp lý trong một số lĩnh vực đất đai, quy hoạch, đầu tư…làm ảnh hưởng đến tiến độ các dự án. 

Trước đó, tại buổi làm việc với Đoàn giám sát số 1 của Quốc hội do Ủy viên Trung ương Đảng về thực hiện chính sách, pháp luật quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến năm 2023, tỉnh Bắc Ninh kiến nghị Đoàn giám sát báo cáo với các cấp có thẩm quyền tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung một số quy định, cơ chế: Ban hành hướng dẫn chuyển tiếp cụ thể đối với các trường hợp đã lựa chọn nhà đầu tư qua hình thức đấu giá mà chưa làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo pháp luật về nhà ở; bổ sung điều kiện đối tượng được thuê nhà ở xã hội; các quy định bắt buộc về quy mô, tỷ lệ diện tích đất thương mại, dịch vụ trong quá trình lập, điều chỉnh quy hoạch khu công nghiệp; cơ chế, chính sách ưu đãi chủ đầu tư liên quan đến quản lý, vận hành đầu tư xây dựng kỹ thuật hạ tầng xã hội đồng bộ trong các dự án nhà ở xã hội quy mô lớn…

Theo Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”, từ nay đến 2030 tỉnh Bắc Ninh đã lên kế hoạch phát triển hơn 70.000 căn nhà ở xã hội; trong đó có hơn 40.000 căn nhà ở cho công nhân. Qua rà soát, quy hoạch, tỉnh Bắc Ninh đã xác định được khoảng 175 ha đất dành cho đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cơ bản đáp ứng các chỉ tiêu, kế hoạch phát triển được giao. Theo đó, tỉnh Bắc Ninh sẽ phát triển 30.671 căn hộ trong giai đoạn 2021-2025 và 41.514 căn hộ trong giai đoạn 2026-2030. 

Trước những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án nhà ở xã hội, UBND tỉnh Bắc Ninh giao Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các sở, ngành liên quan rà soát, bổ sung dự án và nghiên cứu phương án, hướng dẫn các doanh nghiệp điều chỉnh mục tiêu để mở rộng đối tượng thuê, mua nhà ở xã hội. Đồng thời, rà soát các dự án chậm tiến độ, đánh giá năng lực, sự quyết tâm của chủ đầu tư để có giải pháp đẩy nhanh tiến độ triển khai. Nghiên cứu kỹ tất cả các tình huống gia hạn hợp đồng cho các chủ đầu tư theo hướng có lợi nhất cho chủ đầu tư và đề xuất việc có hay không việc doanh nghiệp phải thực hiện ký quỹ khi gia hạn hợp đồng.../.

Thùy Minh