Tăng cường giám sát, sẵn sàng ứng phó hiệu quả sự cố tràn dầu

TMO - Theo UBND tỉnh Phú Thọ, việc xây dựng kế hoạch ứng phó với sự cố tràn dầu trên địa bàn tỉnh nhằm bảo đảm sẵn sàng và ứng phó kịp thời, phối hợp hiệu quả khi có sự cố tràn dầu xảy ra trên địa bàn tỉnh; giảm thiểu đến mức thấp nhất tác động phát sinh từ sự cố tràn dầu đến môi trường sinh thái, đến kinh tế và đời sống của người dân.

Đặc thù của hệ thống sông ngòi trên địa bàn tỉnh Phú Thọ là nằm trong vùng địa hình núi cao, chia cắt mạnh, độ dốc lớn, thung lũng sâu, hẹp, nên vào những tháng mùa mưa những sông có mô đun dòng chảy lớn (2000-3000 l/s/km2 ), do vậy về mùa mưa nước lên cao, chảy xiết gây lũ, lụt, ngập úng và sạt lở đất đá, đây là nguy cơ tiềm ẩn làm mất an toàn cho hệ thống kho, trạm và các cửa hàng kinh doanh xăng dầu, các hoạt động vận chuyển xăng, dầu của các phương tiện bằng đường thủy, đường bộ dẫn đến sự cố tràn dầu.

Trên địa bàn tỉnh không có hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí, đường ống dẫn dầu; chỉ có các cơ sở hoạt động kinh doanh, vận chuyển xăng dầu từ các phương tiện chuyên dùng bằng đường bộ, đường thủy từ kho, cảng xăng dầu ở các tỉnh lân cận như: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, Yên Bái.... về địa bàn tỉnh để phục vụ phát triển kinh tế và sinh hoạt cho người dân. Hiện toàn tỉnh có 09 Kho, trạm xăng dầu và 263 Cửa hàng xăng dầu, được phân bổ dải đều trên toàn tỉnh.

Tỉnh Phú Thọ không có lực lượng, phương tiện chuyên trách Ứng phó sự cố tràn dầu. Khi sự cố tràn dầu vượt quá khả năng ứng phó của tỉnh, UBND tỉnh đề nghị Lãnh đạo Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huy động lực lượng, phương tiện của Trung tâm Ứng phó sự cố tràn dầu khu vực miền Bắc cùng tham gia ứng phó, theo Quy chế hoạt động ứng phó sự cố tràn dầu ban hành kèm theo Quyết định số 12/2021/QĐ-TTg ngày 24/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ... 

Theo tính toán mức độ tràn dầu có thể xảy ra do các sự cố tại các cơ sở kinh doanh xăng dầu dựa trên quá trình khảo sát thực tế hoạt động xuất nhập xăng dầu. Nguyên nhân dẫn đến sự cố tràn dầu tại các cơ sở bao gồm: Tràn dầu xảy ra do bơm rót xăng dầu cho khách hàng; tràn dầu xảy ra khi nhập xăng dầu vào bể chứa; tràn dầu xảy ra do các phương tiện vận chuyển xăng dầu xảy ra sự cố trên các tuyến đường giao thông; các sự cố tiềm ẩn nguy cơ tràn dầu được xác định như rò rỉ đường ống, vỡ ống nhập dầu hoặc tai nạn giao thông trong quá trình vận chuyển xăng dầu đến các cơ sở kinh doanh. Trên cơ sở lực lượng phương tiện hiện có của tỉnh; lực lượng, phương tiện hợp đồng của tỉnh; lực lượng, phương tiện tăng cường, phối hợp của cấp trên. UBND tỉnh Phú Thọ có khả năng ứng phó và khắc phục sự cố tràn dầu có quy mô dưới 500 m3 .

Theo UBND tỉnh Phú Thọ, nguyên tắc ứng phó bao gồm: Tiếp nhận thông tin đánh giá, kết luận cụ thể, rõ ràng, chủ động xây dựng và điều chỉnh kế hoạch ứng phó sát, đúng, phát huy sức mạnh tổng hợp theo phương châm “4 tại chỗ”, ứng phó kịp thời hiệu quả; Báo cáo kịp thời theo quy định; Phối hợp, huy động mọi nguồn lực để nâng cao hiệu quả chuẩn bị và ứng phó sự cố tràn dầu, ưu tiên các hoạt động để cứu người bị nạn và bảo vệ môi trường; Đảm bảo an toàn cho người, phương tiện trước, trong sau ứng phó khắc phục hậu quả; Chỉ huy thống nhất, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ các lực lượng, phương tiện, thiết bị tham gia hoạt động ứng phó.

UBND tỉnh chỉ đạo các lực lượng sẵn sàng triển khai phương án chủ động ứng phó với sự cố tràn dầu trên địa bàn tỉnh (Ảnh minh họa)  

Khi nhận được thông tin về sự cố tràn dầu xảy ra trên địa bàn từ Văn phòng Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ, lực lượng hợp đồng của tỉnh (nếu sự cố tràn dầu xảy ra với số lượng dầu tràn ra lớn vượt quá khả năng ứng phó của tỉnh, các lực lượng tham gia ứng phó được tổ chức thành các bộ phận sau: Ngăn chặn nguồn phát ra dầu tràn, dập cháy: Ngay sau khi nhận được thông báo về sự cố tràn dầu xảy ra. Văn phòng Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh lệnh cho chủ cơ sở, sử dụng lực lượng, phương tiện tại chỗ nhanh chóng ngăn chặn nguồn dầu tràn (đóng van, khắc phục các vết dò, thủng của bể, téc, các phương tiện chứa dầu) và dập cháy (nếu có). 

Tiến hành khoanh vùng khu vực dầu tràn, trong đó Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh sử dụng lực lượng, phương tiện tại chỗ, lực lượng hợp đồng của tỉnh; lực lượng huy động và lực lượng tăng cường (nếu có) sử dụng phương tiện (máy xúc, máy ủi...) kết hợp với nhân lực đắp bờ đất, đào rãnh khoanh vùng; triển khai phao quây chặn dầu, tấm thấm dầu.... để ngăn chặn không cho dầu tràn ra môi trường; phối hợp với các cơ quan chức năng thông báo, cảnh báo, sơ tán người, tài sản ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh sử dụng lực lượng, phương tiện tại chỗ, lực lượng hợp đồng của tỉnh sử dụng thiết bị bơm hút dầu, phao quây dầu, gối thấm dầu, tấm thấm dầu....để thu hồi dầu tràn. Căn cứ tình hình thực tế có thể sử dụng chất phân hủy sinh học để xử lý lượng dầu tràn; thu gom rác nhiễm dầu đưa vào các vật chứa chuyên dụng, lưu giữ, vận chuyển và xử lý theo quy định (Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo, hướng dẫn việc thu gom dầu ô nhiễm, rác nhiễm dầu và quy định nơi tập kết để xử lý theo quy định).

Tổ chức khắc phục hậu quả và môi trường: Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan, chủ cơ sở và chính quyền địa phương nơi xảy ra sự cố, đánh giá mức độ ảnh hưởng, xác định biện pháp và tổ chức khắc phục ô nhiễm môi trường, bảo đảm an toàn, sức khỏe, đời sống an sinh cho nhân dân, an toàn vệ sinh cho cộng đồng và môi trường khu vực xảy ra sự cố. Đối với sự cố tràn dầu trên đất liền, trên sông các lực lượng trên địa bàn tỉnh khẩn trương triển khai phương án theo nhiệm vụ và chức năng.

Nhằm triển khai hiệu quả Kế hoạch trên, UBND tỉnh chịu trách nhiệm chủ trì hướng dẫn cho các Sở, ban, ngành, các cơ sở, UBND huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh và các đơn vị triển khai thực hiện Quyết định số 12/2021/QĐ-TTg ngày 24/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy chế hoạt động ứng phó sự cố tràn dầu theo quy định. Bố trí ngân sách bảo đảm cho hoạt động thường xuyên về công tác ứng phó sự cố tràn dầu và đầu tư mua sắm trang thiết bị ứng phó sự cố tràn dầu theo Kế hoạch đã được Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn phê duyệt... 

Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh: Chủ trì, chỉ đạo các lực lượng ứng phó sự cố tràn theo kế hoạch ứng phó sự cố tràn của tỉnh, huy động lực lượng, phương tiện của địa phương và của các đơn vị thuộc các Bộ, ngành đóng quân trên địa bàn tỉnh tham gia ứng phó. Tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng kế hoạch nâng cao năng lực đầu tư, mua sắm bổ sung, tăng cường các phương tiện, trang thiết bị, đào tạo nhân lực của tỉnh cho những năm tiếp theo, nhằm đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ khi có sự cố tràn dầu xảy ra trên địa bàn tỉnh và chỉ đạo các đơn vị thuộc quyền mua sắm phương tiện, trang thiết bị theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu, hướng dẫn, giám sát các hoạt động bảo vệ môi trường trong khắc phục và làm sạch đường bờ, quản lý, xử lý chất thải sau thu gom; các phương án bảo vệ vùng nhạy cảm; hướng dẫn các cơ quan, địa phương để ứng phó sự cố tràn dầu theo quy định.  Tổ chức đánh giá ô nhiễm đất và nguồn nước, không khí xung quanh khu vực xảy ra sự cố; khuyến cáo, đề xuất các biện pháp nhằm bảo đảm sức khỏe, tài sản của người dân có liên quan và lực lượng tham gia ứng phó sự cố. Theo dõi đánh giá kết quả xử lý sự cố, làm căn cứ ra quyết định kết thúc hoạt động về xử lý ô nhiễm, phục hồi môi trường sau sự cố...

Thu Hoài