Tăng cường công tác quản lý, hạn chế thất thoát tài nguyên khoáng sản

TMO - UBND tỉnh Bình Định yêu cầu các chủ đầu tư (các Ban quản lý dự án của tỉnh) triển khai bắt buộc hệ thống kiểm soát khối lượng khai thác, lắp đặt camera (có chức năng đếm), đồng thời thực hiện nghiêm biện pháp kiểm đếm, giám sát số lượng xe vận chuyển… nhằm tránh gây thất thoát tài nguyên và tăng chi phí.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định, thời gian qua công tác  giám sát, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm về khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường tại các khu điểm mỏ; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân khai thác, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trái phép, các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, xuất nhập khẩu khoáng sản trái phép được đẩy mạnh triển khai.

Đến nay, tỉnh Bình Định có 138 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực, hoạt động tập trung 4 loại khoáng sản chính là đá xây dựng, đá khối làm đá ốp lát, cát xây dựng và đất san lấp. UBND tỉnh Bình Định cấp phép 132 giấy phép gồm: 51 Giấy phép đá xây dựng, 35 Giấy phép khai thác cát, 3 giấy phép khai thác cát trong quá trình nạo nét khơi thông dòng chảy, 40 Giấy phép đất san lấp và 3 Giấy phép đất sét. Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp 6 giấy phép gồm: 3 Giấy phép khai thác đá ốp lát, 2 Giấy phép khai thác titan và 1 Giấy phép nước khoáng nóng.

Công tác giám sát, kiểm tra, xử lý kịp thời vi phạm trong khai thác khoáng sản được ngành chức năng tỉnh đẩy mạnh triển khai. 

Riêng năm 2023, UBND tỉnh Bình Định cấp 15 Giấy phép thăm dò khoáng sản, 14 Quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản, 27 Giấy phép khai thác khoáng sản, 20 Quyết định gia hạn khai thác, 11 Quyết định điều chỉnh, bổ sung giấy phép khai thác khoáng sản, 15 Quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản, 3 Quyết định cho phép trả lại một phần diện tích khai thác khoáng sản. Ngoài ra, UBND tỉnh Bình Định cấp 20 Bản xác nhận đăng lý khu vực, công suất khối lượng mỏ vật liệu cho các nhà thầu phục vụ công trình cao tốc Bắc – Nam, đoạn qua tỉnh Bình Định.

Cùng với đó, số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đã thu được đến ngày 30/11/2023 là 58.558 triệu đồng, đạt 100,1 % dự toán năm 2023 và tăng 53,6% so với cùng kỳ. Số tiền thuế tài nguyên từ khai thác khoáng sản đã thu được đến ngày 30/11/2023 là 101.300 triệu đồng, bằng 68,9% so với cùng kỳ và bằng 60,7% so với số thu cả năm 2022.

Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp khai khoáng tăng hơn 22% so với cùng kỳ, đạt khoảng 850 tỷ đồng, trong đó nguồn thu ngân sách Nhà nước từ khai thác khoáng sản (chưa tính chế biến và xuất khẩu khoáng sản) tăng do có hoạt động trở lại của một số mỏ titan và khai thác từ các mỏ vật liệu phục vụ các công trình trọng điểm và cao tốc Bắc – Nam đã góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động trên địa bàn tỉnh và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2023 đến nay, lực lượng Cảnh sát kinh tế - môi trường, Công an tỉnh Bình Định đã kiểm tra xử phạt 184 vụ vi phạm pháp luật liên quan đến khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép, xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là 1.869.725.000 đồng, trong đó có 18 vụ vi phạm pháp luật liên quan đến khai khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép với tổng số tiền xử phạt 532.900.000 đồng. Đồng thời, điều tra khởi tố 2 vụ với 2 bị can về hành vi khai thác khoáng sản trái phép.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, đề xuất đơn giản hoá quy trình thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản. Chủ động phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông và các ngành chức năng liên quan khẩn trương hoàn thành hệ thống giám sát khai thác khoáng sản lắp camera được kết nối từ camera tại các khu vực khai thác của các doanh nghiệp đến các cơ quan chức năng (kể cả cơ quan Công an) và UBND cấp huyện, xã nhằm phục vụ công tác quản lý, tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp khai thác vượt công suất, khai thác ban đêm.

UBND tỉnh yêu cầu các chủ đầu tư triển khai bắt buộc hệ thống kiểm soát khối lượng khai thác, lắp đặt camera giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản. 

UBND tỉnh yêu cầu các chủ đầu tư (các Ban quản lý dự án của tỉnh) triển khai bắt buộc hệ thống kiểm soát khối lượng khai thác, lắp đặt camera (có chức năng đếm), thiết bị quẹt thẻ xe ra vào khu vực khai thác và xe vận chuyển khoáng sản vật liệu xây dựng thi công công trình; thực hiện nghiêm biện pháp kiểm đếm, giám sát số lượng xe vận chuyển, khối lượng khai thác vật liệu xây dựng thi công công trình, đảm bảo việc sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng đúng theo mục đích, đúng mỏ, đúng cự ly vận chuyển phục vụ thi công công trình, dự án đã được UBND tỉnh chấp thuận. Trưởng các Ban quản lý dự án chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh và trước pháp luật nếu để xảy ra tình trạng sử dụng khối lượng khai thác không đúng mục đích, không đúng khối lượng, gây thất thoát nguồn tài nguyên, tăng chi phí.

UBND tỉnh đề nghị Ban Quản lý dự án 2 và Ban Quản lý dự án 85 tăng cường trách nhiệm trong việc theo dõi, giám sát hoạt động khai thác mỏ vật liệu của các đơn vị thi công theo đúng phạm vi, tọa độ, diện tích, khối lượng để phục vụ các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 (đoạn qua tỉnh Bình Định do các Ban quản lý làm chủ đầu tư). Đồng thời, yêu cầu các nhà thầu thi công nghiêm túc tuân thủ đầy đủ các quy định, nhất là việc khai thác mỏ vật liệu xây dựng phải đúng mục đích để phục vụ thi công công trình cao tốc đã được cấp có thẩm quyền xác nhận (không được bán ra ngoài hoặc sử dụng cho công trình khác).

Đối với UBND các huyện, thị xã, thành phố, khẩn trương thành lập Tổ kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn (trong đó, Tổ trưởng là Lãnh đạo UBND cấp huyện và các thành viên thuộc cơ quan, đơn vị trực thuộc UBND cấp huyện) nhằm phát hiện kịp thời, có biện pháp ngăn chặn từ xa và xử lý nghiêm, kiên quyết theo quy định pháp luật đối với các trường hợp khai thác, sử dụng khoáng sản không đúng quy định; qua đó, tạo sức răn đe, phòng ngừa nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, sử dụng khoáng sản không đúng mục đích…

Việc tuyên truyền, hướng dẫn các quy định về khoáng sản, nhất là việc lắp đặt trạm cân, camera giám sát tại khu vực mỏ để cơ quan chức năng địa phương kiểm tra, theo dõi được chú trọng, cụ thể: Đã triển khai 174 camera giám sát đối với 120 mỏ đang hoạt động; 44 mỏ hoạt động khoáng sản đã lắp đặt trạm cân, tập trung ở các mỏ đá xây dựng có thời gian cấp mỏ dài. Qua đó, đã góp phần đưa công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh từng bước đi vào nề nếp, lập lại trật tự kỷ cương trong khai thác khoáng sản, nâng cao trách nhiệm của từng ngành, chính quyền địa phương các cấp.

Lê Thư