TMO - Cục Quản lý tài nguyên nước đã tham mưu, đề xuất sửa đổi nội dung trong Dự thảo Luật tài nguyên nước (sửa đổi) về cơ chế chính sách quy định các điều kiện để vận hành liên hồ linh hoạt, hướng tới vận hành các hồ chứa tiệm cận theo thời gian thực, xây dựng hệ thống hỗ trợ ra quyết định để điều hành, vận hành các hồ chứa.

Thông tin từ Cục quản lý tài nguyên nước cho biết, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa trên 11 lưu vực sông, việc vận hành theo quy định của quy trình liên hồ, các hồ thời gian qua đã góp phần giảm thiểu thiệt hại do mưa, lũ gây ra đối với khu vực hạ du các lưu vực sông lớn và cấp nước an toàn phục vụ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt ở hạ du.

Trong đợt mưa lũ lịch sử năm 2020 và các đợt mưa lũ năm 2021, 2022 vừa qua, cả nước có 11 lưu vực sông vận hành điều tiết theo quy trình liên hồ, với tổng số 134 hồ chứa phải vận hành điều tiết theo quy định của quy trình liên hồ; đồng thời, tham gia cắt, giảm lũ cho hạ du rất hiệu quả; giảm ngập lụt đáng kể cho hạ du các lưu vực sông. Việc triển khai quy trình vận hành liên hồ chứa giúp cắt giảm đỉnh lũ từ 30-98% tùy từng cơn, đồng thời, cắt giảm tổng lượng lũ từ 30-80% tổng lượng lũ (một số cơn lũ cắt được 85-92%).

Trong mùa cạn, lượng nước tích được đầu mùa cạn của nhiều hồ chứa một số năm là khá nhỏ, chỉ từ 40-75% tùy từng hồ. Đặc biệt, có hồ chứa chỉ tích được khoảng 20%. Các hồ chứa thủy lợi vừa và nhỏ cũng chỉ tích được 40-80%. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương để đôn đốc, thống nhất các phương án vận hành nhằm điều chỉnh giảm lưu lượng xả trong các tháng mùa cạn hoặc cắt giảm diện tích sản xuất nông nghiệp trong điều kiện thiếu hụt nguồn nước. Vì vậy, mặc dù lưu lượng đến các hồ chứa là rất nhỏ nhưng vẫn cân đối đủ nguồn nước cấp cho hạ du trong mùa cạn.

Cùng với đó, thời gian qua, các địa phương đã thể hiện rõ được vai trò chủ động trong việc vận hành các hồ chứa nhằm đảm bảo hiệu quả việc cắt, giảm lũ và cấp nước an toàn cho khu vực hạ du các lưu vực sông. Cụ thể, để đảm bảo hiệu quả trong việc vận hành các hồ chứa theo quy định, đặc biệt là tính tức thời khi xảy ra mưa lũ, hạn hán thiếu nước, các địa phương đã lập nhóm thường trực với thành phần gồm Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện, xã khu vực hạ lưu các hồ chứa và đơn vị quản lý vận hành các hồ chứa, cập nhật thường xuyên, liên tục thông tin, số liệu vận hành, số liệu quan trắc khí tượng thủy văn, tình hình mực nước khu vực hạ du. Trên cơ sở đó, phương án chỉ đạo, vận hành các hồ chứa sẽ được gửi trực tiếp, tức thời đến các đơn vị quản lý vận hành hồ chứa đảm bảo hiệu quả tối đa trong công tác chỉ đạo điều hành và vận hành.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, việc thực hiện nghiêm Quy trình vận hành liên hồ chứa đã phát huy hiệu quả trong công tác phòng, chống thiên tai. Tuy nhiên, quá trình thực hiện nảy sinh một số yếu kém, bất cập cần khẩn trương khắc phục. Theo đó, hiệu quả trong công tác phối hợp còn chưa cao, một số địa phương vẫn còn lúng túng trong công tác chỉ đạo, điều hành các hồ chứa. Vấn đề chia sẻ thông tin, dữ liệu vận hành, khí tượng - thủy văn, phối hợp giữa các địa phương còn chưa hiệu quả.

Năng lực các hồ khu vực miền Trung, Tây Nguyên còn hạn chế; chỉ có thể cắt, giảm lũ cho các địa phương ở khu vực hạ du chịu ảnh hưởng bởi sự điều tiết của các hồ, không thể giải quyết được vấn đề lũ lụt phía hạ du trên toàn bộ lưu vực sông. Ngoài ra, trên các lưu vực hiện nay còn hàng nghìn công trình hồ chứa thủy lợi đơn mục tiêu khác, ít công trình có cửa van điều tiết, vì thế khả năng điều tiết lũ là rất hạn chế so với tổng lượng lũ trên lưu vực.

Ðể giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra liên quan đến hồ chứa trong mùa thiên tai, đồng thời, gia tăng hiệu quả trong vận hành liên hồ chứa, nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, giám sát, hỗ trợ ra quyết định vận hành các hồ chứa theo quy định của các Quy trình vận hành liên hồ chứa, Cục Quản lý tài nguyên nước đã tham mưu, đề xuất một số nội dung trong Dự thảo Luật tài nguyên nước (sửa đổi).

Theo đó, Cục Quản lý tài nguyên nước đã đề xuất có cơ chế chính sách quy định các điều kiện để vận hành linh hoạt, hướng tới vận hành các hồ chứa tiệm cận theo thời gian thực, xây dựng hệ thống hỗ trợ ra quyết định để điều hành, vận hành các hồ chứa; thiết lập mối liên hệ giữa hệ thống điều hành việc vận hành liên hồ chứa với bộ công cụ phục vụ phân phối điều hòa nguồn nước trên các lưu vực sông theo thời gian thực. Đồng thời, bổ sung quy định vai trò, trách nhiệm và quyền hạn của tổ chức lưu vực sông trong việc giám sát, điều hành việc vận hành liên hồ chứa nói riêng và việc phân phối, điều hòa tài nguyên nước trên lưu vực sông nói chung.

M. Khang

Tin nổi bật