Siết chặt hoạt động khai thác khoáng sản

TMO - Trước nhu cầu khai thác tài nguyên khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Bình diễn ra mạnh mẽ, UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng tăng cường công tác quản lý nguồn tài nguyên này, qua đó hạn chế thất thoát tài nguyên khoáng sản, ảnh hưởng đến môi trường. 

Tính đến tháng 2/2023, tỉnh Quảng Bình hiện có 121 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Trong đó có 16 giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp (có 3 giấy phép khai thác Kaolin, 1 giấy phép khai thác Titan); 105 giấy phép do UBND tỉnh Quảng Bình cấp bao gồm 49 giấy phép khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường, 44 giấy phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng, 1 giấy phép khai thác cát làm vật liệu san lấp, 6 giấy phép khai thác sét làm gạch ngói và 5 giấy phép khai thác đất làm vật liệu san lấp.

Việc khai thác tài nguyên khoáng sản hiệu quả góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thống kê cho thấy, từ năm 2012 đến nay, nguồn thu ngân sách Nhà nước từ hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh đạt hơn 433 tỷ đồng. Tính riêng trong năm 2022, các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã nộp hơn 157 tỷ đồng tiền thuế, phí các loại. Ngoài ra, tổng số tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường mà các cơ sở hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn phải nộp tính đến tháng 31/12/2022 là trên 44 tỷ đồng, trong đó đã nộp hơn 30 tỷ đồng.

Khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh phải vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng, đồng thời khai thác hiệu quả nhằm hạn chế thất thoát tài nguyên. 

Để tiếp tục khai thác hiệu quả nguồn lợi khoáng sản, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Quảng Bình đang triển khai đồng loạt nhiều giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn hoạt động khai thác trái phép khoáng sản trên địa bàn. UBND tỉnh yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khai thác khoáng sản của tổ chức, cá nhân, giám sát việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt theo thẩm quyền.

Xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; rà soát, thống kê các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh, đề xuất giải pháp quản lý, tham mưu cấp phép khai thác đáp ứng nhu cầu nguyên vật liệu phục vụ thi công dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn qua tỉnh Quảng Bình và các dự án trọng điểm khác của tỉnh theo đúng quy định của pháp luật.

Sở Giao thông Vận tải nghiên cứu, khảo sát xây dựng khu vực tạm giữ phương tiện đường thủy để phục vụ công tác xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi lòng sông; yêu cầu chủ phương tiện, thiết bị khai thác, vận chuyển cát, sỏi phải đăng ký theo quy định của pháp luật giao thông đường thủy nội địa, pháp luật liên quan; đồng thời lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và lưu trữ dữ liệu, thông tin về phương tiện, thiết bị sử dụng để khai thác, vận chuyển cát, sỏi…

UBND tỉnh cũng yêu cầu Công an tỉnh chỉ đạo lực lượng cảnh sát giao thông, cảnh sát môi trường, cảnh sát kinh tế phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan, chính quyền địa phương ngăn chặn hiệu quả, xử lý nghiêm theo quy định đối với hành vi khai thác khoáng sản trái phép; vận chuyển và kinh doanh khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp, đặc biệt là cát, sỏi lòng sông và đất làm vật liệu san lấp trên địa bàn; có biện pháp kịp thời để thu hồi nợ đối với các tổ chức có số nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, các loại thuế, phí lớn…

UBND tỉnh Quảng Bình cho biết, qua công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về khoáng sản của các đơn vị được UBND tỉnh cấp phép, các đơn vị đã hoàn thành thủ tục, hồ sơ cấp phép và tiến hành khai thác đúng vị trí được giao, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính và báo cáo định kỳ hoạt động khoáng sản đến Sở Tài nguyên và Môi trường.

Công tác thanh tra, kiểm tra xử ý vi phạm pháp luật về khoáng sản là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được các ngành chức năng triển khai. 

Theo đó, kết quả thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về khoáng sản đã phát hiện và xử lý nghiêm, kịp thời các sai phạm. Trong năm 2022, UBND tỉnh Quảng Bình, các ngành, UBND các huyện, thị xã đã xử lý vi phạm 235 trường hợp với số tiền xử phạt và truy thu là 9.868.597.810 đồng (trong đó, số tiền xử phạt hơn 4,335 tỷ đồng, số tiền truy thu hơn 5,533 tỷ đồng).

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng yêu cầu các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện nghiêm Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các địa phương liên quan trong việc thực hiện Quy chế phối hợp trong quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khoáng sản nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực giáp ranh, đặc biệt là khoáng sản cát, sỏi lòng sông; kiên quyết xử lý trách nhiệm người đứng đầu chính quyền địa phương, nhất là cấp xã khi để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép kéo dài gây hậu quả nghiêm trọng. 

Tỉnh Quảng Bình xác định phải xây dựng quy hoạch tổng thể, khoanh vùng các khu vực khai thác trên từng địa phương, từ đó xây dựng kế hoạch, quy hoạch khai thác hợp lý tài nguyên trên cơ sở phát triển bền vững, hài hòa giữa mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Đồng thời, nâng cao chất lượng đánh giá tác động môi trường, phương án cải tạo, phục hồi môi trường đối với các dự án khai thác khoáng sản để đảm bảo hài hòa giữa khai thác khoáng sản và bảo vệ môi trường; tăng cường chất lượng trong công tác thẩm định, đánh giá trữ lượng và cấp phép khai thác khoáng sản. 

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt để xử lý tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, không phép. Bộ TN&MT cho biết, Chính phủ đã ban hành 13 Nghị định; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 06 Quyết định và 03 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ, ngành đã ban hành 62 Thông tư, Thông tư liên tịch. Các quy định của Luật khoáng sản và các văn bản dưới Luật theo hướng chặt chẽ, minh bạch và bền vững.

Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về khoáng sản và chấn chỉnh hoạt động khoáng sản của tổ chức, cá nhân. Tại các Chỉ thị, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan và các địa phương thực hiện nhiều giải pháp tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về khoáng sản, nhất là công tác thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về khoáng sản, thanh tra trách nhiệm đối với các tổ chức hành chính và người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về khoáng sản, bảo vệ môi trường; kiểm tra, xử lý theo quy định đối với các cơ sở chế biến, sử dụng khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp, các cơ sở chế biến có công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

 Thanh Tùng