Quản lý chặt chẽ tài nguyên đất hiếm

TMO – Luật Khoáng sản có hiệu lực, Quốc hội cần ban hành các Nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa các thủ tục. 

Phân loại 4 nhóm khoáng sản

Phát biểu giải trình các vấn đề liên quan đến khoáng sản, đất hiếm, vật liệu san lấp; ô nhiễm sông, quản lý chất thải rắn; an ninh nguồn nước, hạn hán, xâm ngập mặn; khai thác bảo vệ tài nguyên biển…trong phiên làm việc của Quốc hội vào chiều 4/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, trước đây đã quy định phân cấp về địa phương, tuy nhiên, còn một số vướng mắc về quy trình, thủ tục nên đã làm chậm trễ quá trình này. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tích cực chỉ đạo, đã được Quốc hội xem xét, khoáng sản hiện tại sẽ phân thành 4 loại nhóm, trong đó nhóm vật liệu xây dựng thông thường sẽ được đơn giản hóa các thủ tục, tiếp tục thực hiện phân cấp triệt để.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. 

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, từ nay đến khi Luật Khoáng sản có hiệu lực, Quốc hội cần ban hành các Nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa các thủ tục. Các vấn đề này đang được triển khai khá tốt, đặc biệt là đối với các giải pháp cho các vùng rất khó khăn về vật liệu xây dựng như đồng bằng sông Cửu Long. Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, hiện nay Bộ Giao thông Vận tải đã nghiên cứu đánh giá thử nghiệm về nguồn cát nhiễm mặn và ban hành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật về công nghệ khai thác, công nghệ san lấp, đánh giá tính chất cơ lý, sức bền vật liệu, tính ảnh hưởng môi trường. 

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết thêm, Chính phủ cũng đã có các mục tiêu giải pháp đối với các cảng, biển nội thủy và các sông ngòi, tuyến kênh, rạch, sẽ giao cho các địa phương đánh giá, điều tra và khai thác, thực hiện thông tuyến, tận dụng nguồn vật liệu cát này. Như vậy, với nhiều giải pháp đồng bộ, trong thời gian tới, vấn đề nguyên vật liệu cát cho các dự án sẽ được giải quyết tốt.

(Ảnh minh họa)

Không xuất khẩu đất hiếm thô

Về tài nguyên đất hiếm, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, tổng lượng đất hiếm ở Việt Nam chiếm 18% trên thế giới. Thực tế thị trường đất hiếm hiện nay tăng khoảng 4%/năm kể từ năm 2014 đến nay do các nhu cầu sử dụng trong các lĩnh vực pin, nam châm, xe điện, ứng dụng vũ trụ. Tuy nhiên, đây cũng là thị trường hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn đang điều hành thị trường này. Do đó, việc khai thác đất hiếm này đã được Chính phủ chỉ đạo sát sao. Theo đó, đã có dự án điều tra, đánh giá trữ lượng các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào cung cầu của thị trường để khai thác; đáp ứng được công nghệ tuyển chọn (với tỷ lệ đạt 99%). Đặc biệt, không xuất khẩu đất hiếm thô.

Tuyệt đối không chôn lấp rác thải

Vấn đề quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, Luật Bảo vệ môi trường 2020 là hết sức toàn diện, đầy đủ và cụ thể. Theo đó, từ 1/1/2025 đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức của toàn dân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đặc biệt là địa phương về xác định chuyển rác thành tài nguyên, xây dựng kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác. Vấn đề phân loại, tái sử dụng, biến rác thành năng lượng là giải pháp hữu hiệu.

Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành đơn giá, định mức và chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này. Bài toán ở đây là để từng người dân phân loại rác, tại nguồn rác được phân loại ngay từ đầu, thì khâu xử lý sẽ đơn giản hơn. Và lộ trình của chúng ta là xử lý các bãi rác chôn lấp bấy lâu nay trên cơ sở công - tư, phân loại, kết hợp bằng công nghệ phù hợp.

(Ảnh minh họa)

Riêng với chất thải y tế, Phó Thủ tướng cho rằng, luật đã quy định, Nghị định của Chính phủ và Thông tư của Bộ Y tế đã quy định về tiêu chí cơ sở y tế xanh, sạch, thân thiện với môi trường. Vấn đề này có 3 lưu ý, gồm quy chuẩn với thiết bị liên quan lò đốt, thiết bị xử lý ô nhiễm theo hình thức không đốt và xử lý nước thải. Theo Phó Thủ tướng, 3 quy chuẩn này phải nghiên cứu sát với cơ sở cấp xã và sát với cơ chế tài chính để các cơ sở y tế cấp xã có cơ chế tài chính triển khai. Ngoài ra, việc thu gom, vận chuyển, xử lý thế nào đã quy định cho chính quyền cấp tỉnh kiểm tra, giám sát thực hiện. Đặc biệt, khi xử lý các thành phần dịch bệnh, không khuyến khích các cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ, phải xử lý tập trung.

PHẠM DUNG