[Photo Story] Ruộng bậc thang – “Tác phẩm" độc đáo của đồng bào dân tộc H'Mông

Mù Cang Chải là huyện vùng cao nằm ở phía Tây của tỉnh Yên Bái, cách trung tâm thành phố Yên Bái 180km, cách thủ đô Hà Nội hơn 300km về phía Tây Bắc. Vùng đất này nằm dưới chân của dãy núi Hoàng Liên Sơn, ở độ cao trên 2.000m so với mặt biển. Người dân nơi đây chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông (chiếm 90% dân số toàn huyện).

Nơi đây sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, nổi bật là quần thể Danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang Mù Cang Chải. Quần thể có tổng diện tích khoảng 330 ha phân bố chủ yếu trên 3 xã Chế Cu Nha, La Pán Tẩn và Dế Su Phình. Danh thắng được công nhận vào năm 2007.

Những thửa ruộng bậc thang nơi đây đẹp tựa vân tay của trời, một công trình kiến trúc nghệ thuật mang đầy tính sáng tạo từ đôi bàn tay khéo léo của đồng bào Mông. Vùng đất “Mù Cang Chải” (trong ngôn ngữ người Mông có ý nghĩa “đất gỗ khô”) đã trở thành biểu tượng sức cần cù, sáng tạo bền bỉ của con người.

Từ một vùng đất khô cằn hoang hóa, đồng bào người Mông giỏi trèo đèo vượt núi đã khéo vận dụng biến từng luống đất, từng vạt đồi thành những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp, không chỉ đem lại nguồn lương thực nuôi sống cộng đồng mà còn điểm thêm nét nhấn nhá vào thiên nhiên, biến núi đồi hoang vu thành những kiệt tác độc đáo in đậm giá trị văn hóa truyền thống cùng kỳ công sáng tạo của người Mông.

Những thửa ruộng cứ từng cấp, từng cấp ôm theo triền núi đồi. Khắp các xã, thị trấn của Mù Cang Chải chỗ nào cũng có ruộng bậc thang. Ruộng bậc thang nơi đây đẹp nhất vào tháng 5-6 khi những thửa ruộng vào mùa nước đổ và tháng 9-10 khi lúa nếp chín vàng óng ả trải dài khắp các triền đồi.

Mùa lúa chín nơi đây được ví như bức tranh bức tranh vùng cao Tây Bắc tuyệt đẹp được vẽ nên bởi màu xanh của trời, màu trắng của mây và màu vàng của lúa chín. Trung tâm huyện là Thị trấn Mù Cang Chải, một thị trấn nhỏ xinh nằm gọn giữa hai sườn núi với những bản làng thanh bình dưới thung lũng xanh hay trên đèo Khau Phạ.

Khí hậu Mù Cang Chải mang tính chất tiểu vùng rõ rệt, nhiệt độ trung bình khoảng 19 độ C, mát mẻ về mùa hạ, lạnh về mùa đông. Nơi đây vẫn được mệnh danh là “xứ sở của mây mù, núi cao và khe sâu”. Hệ thống khe, suối của Mù Cang Chải khá dày đặc, chạy dọc theo Quốc lộ 32 là Nậm Kim con suối lớn nhất và duy nhất của huyện chảy theo hướng Đông Nam - Tây Bắc.

Nậm Kim quanh năm nước chảy rì rầm, chia Mù Cang Chải thành tả ngạn và hữu ngạn, mang lại vẻ đẹp thơ mộng hiếm có cho vùng cao Mù Cang Chải. Ngoài ra, Mù Cang Chải còn rất nhiều hệ thống suối nhỏ như: Nậm Hu, Nậm Mu, Nậm Muối, Nậm Có, Nậm Păng, Nậm Khắt, Nậm Khót… góp phần mang lại khí hậu mát mẻ, trong lành.

Rừng là thế mạnh của Mù Cang Chải với diện tích 80.000ha, trong đó có 20.293ha rừng già và rừng nguyên sinh, 12.863ha rừng thông, hơn 2.000ha rừng sơn tra, ngoài ra mận, các loại dược liệu quý như: đẳng sâm, hà thủ ô, sa nhân… cũng có điều kiện phát triển và bước đầu mang lại thu nhập cho cư dân nơi đây.

Mù Cang Chải có khu bảo tồn các loài sinh vật cảnh với trung tâm là xã Chế Tạo và vùng ngoại vi phía Bắc, phía Đông các xã Dế Su Phình, Púng Luông, Nậm Khắt.

Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái, chỉ tính trong 5 ngày nghỉ Lễ Quốc khánh 2/9 vừa qua (từ 29/4 đến 3/5), toàn tỉnh Yên Bái đón trên 121.600 lượt khách, tăng 70,2% so với kỳ nghỉ của năm 2022, trong đó khách quốc tế đạt trên 5.000 lượt. Tổng thu từ du lịch đạt 94 tỷ đồng (tăng 54% so với cùng kỳ năm 2022). Huyện Mù Cang Chải đón 20.300 lượt, chiếm 16,7% tổng lượng khách.

Theo Quy hoạch tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn 2050 vừa được Chính phủ phê duyệt, Mù Cang Chải và hồ Thác Bà được định hướng đầu tư, xây dựng quy mô lớn, tạo thương hiệu nổi bật, có sức lan tỏa, hướng tới là khu du lịch quốc gia.