[Phát triển du lịch] “Vận động hàng quán cho du khách đi nhờ nhà vệ sinh”

TMO – Những ngày qua, vấn đề “nhà vệ sinh công cộng” đang nhận được sự quan tâm của cộng đồng xã hội và đây cũng chính là những bất cập mà chính quyền các địa phương (đặc biệt là TP HCM) cần phải tìm cách tháo gỡ.

Ngành du lịch đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế của Việt Nam nói chung và các tỉnh, thành phố nói riêng. Do đó, trong thời gian gần đây, nhiều địa phương đã và đang tích cực xây dựng hình ảnh, kêu gọi đầu tư dự án phát triển du lịch. Tuy nhiên, một trong những yếu tố quan trọng góp phần thu hút du khách là nhà vệ sinh công cộng lại đang bị “bỏ quên”.

Mới đây, tại buổi làm việc với Quận 1 về chỉnh trang đô thị, vệ sinh môi trường trên địa bàn, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên thẳng thắn chỉ ra, TP HCM cần phải nhìn lại vấn đề này một cách nghiêm túc. Ông Nên cho rằng, tất cả cư dân của Thành phố không thể chấp nhận được tình trạng thiếu nhà vệ sinh công cộng, kém vệ sinh. Ông yêu cầu phải hành động quyết liệt để khắc phục tình trạng này trong thời gian sớm nhất, dứt khoát đến trước 30/4 phải tạo được chuyển biến mạnh mẽ trong việc này.

Ảnh minh hoạ. Nguồn: SGO

Theo báo cáo của các địa phương trên địa bàn TP HCM, hiện nay trên địa bàn Thành phố chỉ có khoảng 255 nhà vệ sinh công cộng trên quy mô hơn 10 triệu dân. Các nhà vệ sinh công cộng tập trung ở khu vực nội thành nhưng mật độ quá thưa thớt khiến người dân, nhất là khách vãng lai, khách du lịch gặp khó khăn, bất tiện khi tiếp cận (tập trung nhiều nhất ở Quận 5 với 38 nhà vệ sinh công cộng; khu vực trung tâm Thành phố như Quận 1, Quận 3 có khoảng 10-18 nhà vệ sinh công cộng). Do thiếu nhà vệ sinh công cộng nên dẫn đến nhiều vi phạm về vệ sinh nơi công cộng như đường phố, công viên...

Theo số liệu năm 2022, tổng số vi phạm về vệ sinh nơi công cộng trên địa bàn TP HCM là 3.257 trường hợp (nhắc nhở chưa xử phạt là 531 trường hợp, xử phạt 2.726 trường hợp, tổng số tiền là 1,6 tỷ đồng; xử phạt đối với các hành vi được phát hiện qua camera giám sát là 58 trường hợp, xử phạt qua công tác kiểm tra là 2.668 trường hợp). Tuy nhiên, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM khẳng định không thể cho rằng hành vi vi phạm về vệ sinh nơi công cộng hoàn toàn là hệ lụy của việc thiếu nhà vệ sinh công cộng vì đây là hành động của một nhóm nhỏ các cá nhân thiếu ý thức bảo vệ, giữ gìn vệ sinh chung trong cộng đồng. 

Thời gian qua, các nhà vệ sinh công cộng hoặc các nhà vệ sinh do các cá nhân, tổ chức hỗ trợ người dân, khách vãng lai sử dụng có tình trạng không giữ gìn vệ sinh: Không khóa nước sau khi sử dụng, xả rác thải giấy vệ sinh bừa bãi xuống sàn, giẫm chân lên bệ bồn cầu, đổ bỏ thức ăn thừa/giấy vệ sinh vào bồn cầu gây nghẹt đường ống thoát nước, phá hoại các trang thiết bị vệ sinh...) gây ảnh hưởng đến người có nhu cầu sử dụng tiếp theo. Do vậy, bên cạnh việc đầu tư, bổ sung mới nhà vệ sinh công cộng và tiếp tục vận động các chủ sở hữu hoặc đơn vị quản lý, khai thác các cơ sở như bưu điện, cây xăng, trung tâm văn hóa, trung tâm đào tạo, siêu thị, cửa hàng, trung tâm thương mại, nhà hàng, khách sạn, cơ sở dịch vụ ăn uống, bến xe... trên địa bàn Thành phố hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch, khách vãng lai được sử dụng nhà vệ sinh ở bên trong các khu vực này (bố trí biển báo hướng dẫn để du khách dễ dàng nhận biết và sử dụng) thì các hành vi vi phạm về vệ sinh nơi công cộng cần phải được đấu tranh, xử lý nghiêm theo quy định.

Để giải quyết vấn đề “nhà vệ sinh công cộng”, UBND TP HCM đã giao Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích Thanh niên xung phong nghiên cứu, đề xuất mẫu thiết kế, phương án nguồn lực tài chính, cách thức vận hành, quản lý để đầu tư xây dựng nhà vệ sinh công cộng khu vực trung tâm thành phố. Việc xây dựng phải theo hướng hiện đại, bảo đảm các yêu cầu về tiện ích, mỹ quan đô thị, thân thiện môi trường. Trong đó, lưu ý mẫu thiết kế nhà vệ sinh công cộng có đề xuất các phương thức kết hợp trong quản lý, khai thác nhằm tạo nguồn thu, tạo sinh kế cho người lao động quản lý, vận hành nhà vệ sinh công cộng để tăng thêm hiệu quả trong công tác quản lý.

Khó thu hút khách du lịch

Do nhà vệ sinh công cộng không đủ đáp ứng nhu cầu của người dân và du khách, UBND quận 1, TP. HCM đã vận động các siêu thị, nhà hàng, quán cà phê…cho khách du lịch sử dụng nhà vệ sinh và chỉ trong thời gian ngắn đã có hàng trăm hàng quán đồng ý cho người dân, khách du lịch sử dụng chung nhà vệ sinh miễn phí. Nhiều ý kiến cho rằng, đó là giải pháp hay, phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng câu chuyện thiếu nhà vệ sinh công cộng, nhà vệ sinh công cộng không đáp ứng nhu cầu sử dụng của khách du lịch đang cho thấy sự manh mún, tự phát, chộp giật trong phát triển du lịch ở nhiều địa phương.

Theo giới chuyên gia, với khí hậu phù hợp và cảnh quan được thiên nhiên ưu đãi, Việt Nam có nhiều tiềm năng để biến du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn, chủ lực. Tuy nhiên, với cách làm du lịch “nửa vời” như hiện nay rất khó để thu hút, tạo dấu ấn cho du khách, đặc biệt đối với du khách quốc tế. Do đó, giới chuyên gia khuyến nghị ngành du lịch và các địa phương cần xây dựng chiến lược tổng thể phát triển du lịch. Ngoài phát triển sản phẩm du lịch mang tính bản địa, cần quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ, bài bản. Đặc biệt phải tính toán và làm tốt công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đảm bảo môi trương sạch đẹp theo hướng lâu dài, bền vững, mang tính chiến lược, chứ không phải chắp vá, làm để cho có.

Thiên Lý