Phát huy vai trò động lực kinh tế vùng đồng bằng sông Hồng

TMO - Kinh tế vùng đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2005-2020 được đánh giá tăng trưởng khá (đạt 7,94%/năm), cao hơn bình quân cả nước, quy mô kinh tế tăng nhanh, năm 2020 đạt 2,37 triệu tỷ đồng, chiếm 29,4% tổng GDP cả nước; GRDP bình quân đầu người đạt 103,6 triệu đồng/người/năm, gấp 1,3 lần bình quân cả nước. 

Về cơ cấu, kinh tế vùng chuyển dịch tích cực với vai trò trụ cột của các khu vực công nghiệp-xây dựng và dịch vụ. Thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) tăng mạnh, chiếm 31,4% tổng vốn FDI của toàn quốc. Đô thị phát triển nhanh, tỉ lệ đô thị hóa trên 41%... đặc biệt là TP. Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh dần trở thành trung tâm kinh tế biển lớn. Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ phát triển mạnh mẽ, đi đầu trong thực hiện các đột phá chiến lược và đổi mới mô hình tăng trưởng.

TP. Hạ Long, Quảng Ninh

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, kinh tế-xã hội vùng đồng bằng sông Hồng còn những hạn chế, bất cập. Cụ thể: Tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; phát triển không đồng đều các địa phương trong vùng; Chất lượng tăng trưởng chưa cao, vẫn phụ thuộc nhiều vào vốn và lao động; Chuyển dịch cơ cấu các ngành kinh tế còn chậm; Liên kết, hợp tác giữa các địa phương trong vùng chưa chặt chẽ, hiệu quả thấp…

Giới chuyên gia đặt vấn đề làm thế nào biến tư duy liên kết vùng vào thực tế triển khai thực hiện. Theo đó, cần làm rõ quy hoạch vùng, bố trí không gian phát triển cho vùng để tránh đứt đoạn. Trong quy hoạch nếu không bố trí các mạng lưới khu công nghiệp, trường đại học, trung tâm logistics thì sẽ thất bại về liên kết vùng. Nếu không xác định được cái nào phục vụ địa phương, cái nào phục vụ nội vùng và quốc gia thì sẽ không đạt được mục tiêu tổng thể...

Về giải pháp, giới chuyên gia cho rằng, cần phải thay đổi tư duy, nhận thức và tầm nhìn đối với liên kết phát triển vùng để vùng trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp và phát triển dịch vụ hiện đại. Cần khắc phục việc liên kết giữa các địa phương trong vùng. Cần có các chương trình, kế hoạch chung (liên quan đến xúc tiến đầu tư, ưu đãi trong thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp chế biến, đầu tư kết cấu hạ tầng…). Cần có sự phối hợp quy hoạch các ngành kinh tế, sử dụng tài nguyên nước, các vùng chuyên canh (lúa, cây ăn trái, cây công nghiệp, thủy sản…) giữa các địa phương để thu hút FDI hình thành các vùng nông nghiệp công nghệ cao và các trung tâm công nghiệp lớn mang tính liên tỉnh. Cần có giải pháp giảm thiểu cạnh tranh lẫn nhau thông qua các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, phát triển tràn lan nhiều khu, cụm công nghiệp; các ngành nghề, sản phẩm trùng lắp giữa các địa phương,tạo bất lợi cho sự phát triển trong nội vùng, gây tổn thất chung cho nền kinh tế.  

Vùng Đồng bằng sông Hồng rộng hơn 21.260 km2, dân số (Thống kê 2020) khoảng gần 23 triệu người với 11 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình và Quảng Ninh. Trong đó, Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh là 3 tỉnh, thành phố có tốc độ phát triển mạnh nhất.

Vũ Minh