Nâng cấp hạ tầng thủy lợi, chủ động ứng phó với thiên tai

TMO - Trong những năm qua, biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều loại hình thiên tai phức tạp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nhằm giảm thiểu tối đa những thiệt hại, thành phố đang triển khai nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên các nguồn lực trong đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, hệ thống đê điều, thủy lợi nhằm sẵn sằng ứng phó với thiên tai. 

Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2022, tình hình thiên tai tại thành phố Hà Nội có nhiều diễn biến phức tạp với 13 đợt không khí lạnh và không khí lạnh tăng cường, kèm theo một số đợt mưa, dông.

Đặc biệt, trong tháng 5 trên địa bàn thành phố xảy ra 02 đợt không khí lạnh kèm theo mưa, dông rải rác, cuối tháng 5 xuất hiện liên tiếp các đợt mưa lớn diện rộng. Nhiều khu vực trên địa bàn thành phố thường xuyên xảy ra ngập lụt, điển hình là trận mưa lớn ngày 29/05.

Sau trận mưa lớn ngày 29/5 vừa qua, nhiều tuyến đường vẫn ngập sâu. Ảnh: Bảo Khánh 

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong năm 2022 khu vực đồng bằng Bắc Bộ (trong đó có Thủ đô Hà Nội) có khả năng ảnh hưởng trực tiếp của 2 - 3 cơn bão, áp thấp nhiệt đới. Mùa mưa đến sớm hơn so với trung bình nhiều năm.

Bên cạnh đó, toàn mùa có khả năng xuất hiện 6 - 8 đợt mưa lớn diện rộng, tập trung từ tháng 6 - 9/2022. Trên các sông chảy qua thành phố có khả năng xuất hiện 3-5 đợt lũ, thời gian xuất hiện lũ khoảng từ tháng 7 đến tháng 9.

Trong những năm qua, thành phố đã quan tâm đầu tư nâng cao năng lực hệ thống công trình phòng, chống úng ngập, lũ lụt cho khu vực nội thành, ngoại thành. Tuy nhiên, theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khu vực nội thành còn thiếu các công trình như: Trạm bơm Liên Mạc công suất 170m3/s, Trạm bơm Yên Thái 40m3/s, Trạm bơm Đông Mỹ 30m3/s...

Tính từ năm 2016 đến nay, thành phố đã giao Sở NN&PTNT 171 tỷ đồng để triển khai thực hiện các dự án đầu tư, nâng cấp, tu bổ, duy trì và bảo dưỡng đê điều. Nguồn vốn trên được tập trung cho các hạng mục như: nâng cấp đường hành lang chân đê, gia cố mặt đê các tuyến sông; cải tạo các kho vật tư, điếm canh đê; tu sửa, xây dựng mới kè, cống… 

Nâng cấp hệ thống đê điều, các công trình thủy lợi đảm bảo an toàn mùa mưa bão được thành phố chú trọng triển khai 

Tuy nhiên, theo khảo sát từ Sở NN&PTNT, thành phố hiện vẫn còn 38 vị trí đê sát sông có diễn biến sạt lở; 34 khu vực đê với tổng chiều dài lên tới hơn 172km đang xuất hiện nhiều tổ mối. Ngoài ra còn có 130 khu vực cần phải theo dõi diễn biến của mạch đùn, mạch sủi xuất hiện trong lũ…

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nhiều công trình tiêu úng xây dựng đã lâu nên chưa đáp ứng yêu cầu khi xảy ra mưa lớn. Cụ thể hơn, nếu Hà Nội xuất hiện những trận mưa có cường độ 100mm trong 2 giờ thì 11 điểm ở khu vực nội thành có nguy cơ cao xảy ra úng ngập.

Gần đây nhất, trận mưa xảy ra ngày 29/5, Hà Nội ghi nhận lượng mưa trong 2 giờ phổ biến ở mức hơn 100mm. Đặc biệt, tại quận Cầu Giấy lượng mưa đạt 181,5mm, vượt xa năng lực thiết kế của hệ thống tiêu thoát nước khu vực nội thành...

Để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai trong năm 2022, Sở TN&MT yêu cầu các đơn vị, địa phương cần thực hiện hiệu quả phương châm “Phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”; nghiêm túc triển khai công tác chuẩn bị, sẵn sàng ứng phó thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ”, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ.

Các địa phương chủ động ứng phó với thiên tai theo phương châm "4 tại chỗ" 

Các huyện, thị xã phối hợp với doanh nghiệp thủy lợi nạo vét kênh mương, tu sửa trạm bơm, chủ động vận hành máy bơm tiêu nước đệm ngay khi có dự báo mưa lớn... Các địa phương có vị trí đê trọng điểm, xung yếu, thiếu cao trình chống lũ cần tăng cường tuần tra canh gác, chuẩn bị phương tiện, vật tư, nhân lực để kịp thời phát hiện và xử lý sự cố ngay từ giờ đầu... 

Ngoài ra, Sở NN&PTNT và các sở, ngành liên quan đang tham mưu UBND thành phố thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống thiên tai trên địa bàn Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trong đó, thành phố cần chỉ đạo các địa phương đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình, khai thác hiệu quả Trạm bơm tiêu Yên Nghĩa, thông dòng sông Tích trong năm 2022; đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng công trình làm nhiệm vụ tiêu úng và nâng cấp các tuyến đê theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt...

Củng cố tường đê chắn sóng dài 1,3km tại hệ thống đê Bùi, huyện Chương Mỹ. Ảnh: TN 

Mới đây, để chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai tổ chức đoàn công tác đi thực địa tại các khu vực trọng điểm ngập lụt và làm việc với Ban chỉ huy PCTT&TKCN thành phố Hà Nội. 

Đại diện Tổng cục Phòng, chống thiên tai cũng cho biết, để hỗ trợ Hà Nội ứng phó với thiên tai, Bộ NN&PTNT đã đưa vào kế hoạch vốn, dự kiến bố trí tổng kinh phí khoảng 1.260 tỷ đồng để TP thực hiện 2 nhiệm vụ, gồm: Nâng cấp cho tuyến đê trên địa bàn huyện Ba Vì (khoảng 700 tỷ), và xây dựng hệ thống cống thuỷ lợi tại huyện Mê Linh (khoảng 558 tỷ).

Đức Huy