Mở rộng diện tích cây xanh trong quy hoạch, phát triển đô thị

TMO - Với mật độ dân số ngày càng cao tại các đô thị cũng như tác động từ hoạt động sản xuất công nghiệp, dịch vụ thì việc mở rộng diện tích cây xanh đô thị được tỉnh Hưng Yên đánh giá là giải pháp quan trọng trong cải thiện chất lượng môi trường sống khu vực này. 

Những năm qua, tỉnh Hưng Yên đã tập trung nguồn lực, đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, tạo diện mạo mới cho các đô thị sáng, xanh, sạch, đẹp. Toàn tỉnh hiện có 23 đô thị, gồm 1 đô thị loại III, 2 đô thị loại IV, 20 đô thị loại V. Hệ thống đô thị toàn tỉnh bảo đảm chất lượng phù hợp với loại đô thị và cấp quản lý hành chính đô thị; đồng thời bảo đảm các chỉ tiêu so với mục tiêu đề ra trong chương trình phát triển đô thị của tỉnh. Cùng với quá trình đô thị hóa, việc phát triển không gian xanh trong các đô thị đã từng bước được các cấp ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh chú trọng, diện tích cây xanh tăng dần cả về số lượng và chất lượng, góp phần thay đổi diện mạo đô thị… 

Sở Xây dựng tỉnh cho biết, hiện nay, tỉ lệ đất cây xanh đô thị trong tỉnh đạt 9,5 m2/người; tỉ lệ đất cây xanh công cộng khu vực nội thị đạt 4,5 m2/người. Theo đánh giá của ngành chức năng, cây xanh ở đô thị trên địa bàn tỉnh chưa đạt tiêu chuẩn về độ che phủ. Hiện nay, hệ thống cây xanh đô thị hầu hết đều mới hình thành, tập trung tại các đô thị lớn và trung bình, tỉ lệ diện tích đất dành cho cây xanh ở các đô thị còn thấp. Không gian cây xanh công cộng quy mô lớn chủ yếu tập trung tại trung tâm thành phố Hưng Yên và một số công viên thuộc trung tâm thị trấn huyện lỵ và các khu đô thị lớn, đối với đô thị loại V chưa có nhiều không gian cây xanh.

Tỉnh Hưng Yên xác định việc mở rộng diện tích cây xanh góp phần nâng cao chất lượng môi trường tại khu vực đô thị. 

Tại thành phố Hưng Yên, tổng diện tích đất cây xanh đạt trên 200 héc-ta, bình quân đầu người đạt trên 20m2 cây xanh/người. Ngay trong những tháng đầu năm, thành phố chú trọng cải tạo hệ thống cây xanh tại các đường phố cũ, trồng thay thế cây phù hợp, tạo sự đồng bộ và tăng mỹ quan đô thị. Để nâng cao chất lượng đô thị, đảm bảo cảnh quan thiên nhiên, môi trường trong những năm qua thành phố Hưng Yên đã tập trung ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, mở rộng diện tích phát triển không gian xanh đô thị, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án trọng điểm, tạo cho thành phố diện mạo khang trang, xanh, sạch, đẹp.

Đáng chú ý, thành phố Hưng Yên đã triển khai đồng bộ các giải pháp trong công tác đầu tư phát triển hạ tầng, quy hoạch đô thị với hàng loạt các dự án khu dân cư mới, khu đô thị mới. Các khu đô thị được thiết kế với hệ thống điện, cấp thoát nước và thông tin liên lạc được ngầm hoá, hiện đại; đường giao thông rộng rãi, khang trang; hệ thống cây xanh đa dạng, phong phú; một số khu đô thị còn có không gian để nhân dân sinh hoạt văn hóa, thể thao cộng đồng với các trang thiết bị luyện tập. 

Theo đánh giá của các chuyên gia, trong quy hoạch phát triển đô thị, không gian xanh là một chức năng rất quan trọng và được coi như lá phổi của đô thị, các đồ án quy hoạch đô thị căn cứ trên quy mô dân số dự kiến của khu vực để xác định vị trí, quy mô và định hướng đầu tư xây dựng hệ thống công viên cây xanh đô thị, nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân trong tương lai. Các không gian xanh này được gắn kết với nhau bằng những tuyến phố có trồng cây và các dãy cây xanh để hình thành một hệ thống xanh liên tục.

Để tạo không gian xanh đô thị, ngoài chú trọng xác định vị trí, quy mô diện tích cây xanh trong quá trình lập, thẩm định và phê duyệt các đồ án quy hoạch, cần phải có các quy định mang tính pháp lý đủ mạnh, rõ ràng, cụ thể đối với hệ thống không gian xanh  trong quá trình quản lý, thực hiện quy hoạch, hạn chế tình trạng điều chỉnh quỹ đất cây xanh cho các mục đích sử dụng khác. Trong quá trình phát triển đô thị phải bảo đảm yêu cầu đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và kiểm soát chất lượng môi trường đô thị, kết hợp hài hòa giữa bảo tồn, cải tạo và xây dựng mới đô thị xanh, đô thị sinh thái; tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu tại các đô thị.

Cùng với việc sử dụng ngân sách Nhà nước, địa phương sẽ huy động các nguồn lực xã hội hoá cho việc duy trì, phát triển cây xanh đô thị. Ảnh: BHY. 

Trong quy hoạch phát triển đô thị bền vững, quan điểm nhất quán của tỉnh, của Sở Xây dựng vẫn là ưu tiên giữ lại các không gian thoáng rộng, ao, hồ mặt nước, đặc biệt phải khơi thông các dòng chảy giúp tiêu thoát nước, phòng, chống ngập úng, góp phần bảo đảm môi trường và tạo không gian kiến trúc cảnh quan xanh, sạch, đẹp cho đô thị. Bên cạnh đó, các quy hoạch cấp chiến lược, như: Quy hoạch vùng, quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, đã định hướng được các yếu tố mang lại sự bền vững; các không gian xanh cần có sự liên hệ mật thiết với nhau, kết nối giữa các công trình kiến trúc riêng lẻ với không gian xanh chung của mỗi khu vực, mỗi khu chức năng; trên các tuyến đường giao thông, tăng cường hệ thống cây xanh bóng mát hai bên đường... 

Để việc phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh được thực hiện một cách đồng bộ, thời gian tới, các ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục huy động nguồn lực để thực hiện đầu tư, hoàn thiện hệ thống công viên, cây xanh tập trung công cộng trong các đô thị theo đồ án quy hoạch chung đô thị đã được phê duyệt.

Thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh thực hiện phát triển đô thị theo hướng xây dựng đồng bộ hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật với cấp độ thích hợp, theo yêu cầu khai thác, sử dụng và chiến lược phát triển của mỗi đô thị. Dành một phần quỹ đất cho công viên, cây xanh để tạo môi trường thân thiện với thiên nhiên và điều hòa khí hậu.

Tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo, đôn đốc UBND các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương triển khai thực hiện mô hình cải tạo, chỉnh trang các khu  đất công xen kẹt giữa đất dân cư, đất công trình công cộng hiện có thành các khu vườn hoa, cây xanh cho cộng đồng dân cư trong khu vực và mô hình công viên tự quản tại một số địa phương. Qua đó, nâng cao giá trị quỹ đất đô thị, tạo môi trường sống tốt hơn cho người dân, đáp ứng yêu cầu về phát triển đô thị của tỉnh. Cùng với việc sử dụng ngân sách Nhà nước, cần huy động các nguồn lực xã hội hoá cho việc duy trì, phát triển cây xanh đô thị. Thực tế quá trình phát triển các đô thị, khu đô thị, một số dự án nhà ở trên địa bàn tỉnh đang là một điển hình tốt cho một khu đô thị xanh. 

Quyết định số 524/QĐ-TTg ngày 1/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021 – 2025”, trong đó, ngoài trồng rừng tập trung, cần tăng tỉ lệ trồng cây xanh phân tán tại các vùng nông thôn, khu vực đô thị, đường giao thông, công trình hạ tầng đô thị, công trình giáo dục, y tế, văn hóa, nhà máy, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu văn hóa, lịch sử... bảo đảm tỉ lệ cây xanh theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Mục tiêu đến hết năm 2025, cả nước trồng được một tỷ cây xanh, trong đó 690 triệu cây trồng phân tán ở các khu đô thị và vùng nông thôn; số lượng khoảng 138 triệu cây/năm. Cây ở đô thị trồng trên vỉa hè đường phố, công viên, vườn hoa, quảng trường; trong khuôn viên các trụ sở, trường học, bệnh viện, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, các công trình tín ngưỡng, vườn nhà và các công trình công cộng khác. 

Thực hiện quyết định trên, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 168/KH-UBND về trồng cây nhân dân tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2022 – 2025. Theo đó, tỉnh phấn đấu đến năm 2025, trồng khoảng 42,9 nghìn cây nhân dân các loại, gồm một số loại cây chính như: Kèn hồng, bàng Đài Loan, bằng lăng, osaka hoa vàng, hoa ban Tây Bắc. Số cây trên được trồng tại 186 tuyến đường, 168 khu, cụm công nghiệp, khu đô thị mới và 162 khu vực công cộng… Kinh phí thực hiện được sử dụng từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, đóng góp của Nhân dân và các nguồn vốn hợp pháp khác. 

Trong thời gian tới, các huyện, thị xã, thành phố cần ưu tiên quỹ đất dành cho công viên, cây xanh, vườn hoa trong các khu dân cư, khu đô thị mới và các khu dân cư hiện hữu; đồng thời, nghiên cứu đề xuất UBND tỉnh các giải pháp để cải tạo, chỉnh trang đối với các khu dân cư hiện hữu chưa bố trí được quỹ đất cây xanh theo quy định. Bên cạnh đó, công tác quản lý cây xanh cũng cần được chú trọng thực hiện, trong đó phân công rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền đô thị các cấp có trách nhiệm và vai trò quan trọng trong việc quản lý, bảo vệ, phát triển cây xanh trên địa bàn. Theo Chương trình phát triển đô thị tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2021 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh đặt ra mục tiêu đất cây xanh đô thị đến năm 2025 đạt 10m2/người; đất cây xanh công cộng khu vực nội thị đến năm 2025 đạt 6m2/người.  

Đức Hải