Mô hình chống chịu hạn trong sản xuất nông nghiệp

TMO - Nền kinh tế Việt Nam chủ yếu dựa vào nông nghiệp và ngày càng chịu tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm thiên tai, thời tiết cực đoan như bão, lũ cùng những diễn biến thời tiết chậm như hạn hán và thay đổi lượng mưa, nhiệt độ…

Thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách, chiến lược định hướng và mục tiêu được ban hành về phát triển ngành nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Đặc biệt là chương trình tái cấu trúc nông nghiệp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ứng phó với biến đổi khí hậu, các chuỗi giá trị, ngành hàng có giá trị cao… nhằm nâng cao khả năng phục hồi của sản xuất nông nghiệp và sinh kế nông thôn (đồng thời giảm lượng khí thải các-bon trong nông nghiệp), duy trì và tăng sản lượng và thu nhập của nông dân, cũng như các khía cạnh về xã hội/môi trường; để tăng cường cách tiếp cận theo chuỗi giá trị, hướng tới đảm bảo khía cạnh kinh tế bền vững của sản xuất nông nghiệp…

Áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp giúp tiết kiệm chi phí sản xuất và tài nguyên nước.

Theo các chuyên gia, mặc dù hạn hán là hiện tượng khắc nghiệt của thiên nhiên, tuy nhiên, vẫn có thể giảm nhẹ những thiệt hại do hạn hán gây ra thông qua việc phòng, chống hạn hán một cách có hiệu quả. Do vậy, “cần theo dõi chặt chẽ tình hình nguồn nước và các cảnh báo, dự báo hạn để chỉ đạo phòng tránh và có chiến lược sử dụng hợp lý tài nguyên nước trong sản xuất cũng như trong sinh hoạt.

Đặc biệt, trong sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp, tiết kiệm nước cần được thực hiện về cả 3 phương diện: quy hoạch tưới tiêu hợp lý, xây dựng đồng ruộng có khả năng tăng cường giữ nước trong đất và tuyển lựa được các giống cây trồng có nhiều khả năng chịu hạn. Xây dựng mới những hồ chứa có dung tích thích hợp nhằm tăng cường dòng chảy kiệt cho các hệ thống sông. Xây dựng mới và nâng cấp các công trình tưới tiêu, bảo đảm chủ động tưới tiêu trên phần lớn diện tích canh tác nông nghiệp, vừa là giải pháp trước mắt vừa là giải pháp lâu dài phòng, chống hạn hán. Thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nước tối thiểu vào các thời kỳ nhạy cảm về nước của cây trồng, đặc biệt với cây ăn quả, cây trồng có giá trị kinh tế cao.

Các chuyên gia cho rằng ngành nông nghiệp không thiếu mô hình, sáng kiến hay để thích ứng với biến đổi khí hậu (hạn hán, xâm nhập mặn), vấn đề nằm ở chỗ cần đưa ra cơ chế phù hợp để áp dụng những mô hình này.  

Phạm Dung