Khơi thông nguồn lực đất đai, thúc đẩy phát triển kinh tế

TMO - Hiện nay,  tỉnh Bắc Ninh đã triển khai hàng loạt giải pháp nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế - xã hội. Với tầm nhìn chiến lược và sự quyết tâm cao, Bắc Ninh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Bắc Ninh là tỉnh có diện tích tự nhiên nhỏ nhất cả nước (hơn 822 km²), điều này đặt ra thách thức lớn trong việc bố trí không gian phát triển. Trong bối cảnh quỹ đất hạn hẹp, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai hàng loạt giải pháp nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, Bắc Ninh đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng. Đồng thời chú trọng xử lý nghiêm, kịp thời các vi phạm liên quan đến lĩnh vực đất đai. Theo đó, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành nhiều văn bản, kết luận, chỉ thị, kế hoạch chỉ đạo quyết liệt vấn đề này, yêu cầu cả hệ thống chính trị vào cuộc, xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm đất đai, khơi thông nguồn lực phát triển.

Gần đây nhất, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh  ký, ban hành Chỉ thị số 03/CT-UBND ngày 1-4-2025 về chấn chỉnh tình trạng xây dựng trái phép trên đất không được phép xây dựng. Theo đó, yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành tỉnh, chỉ đạo UBND cấp xã tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý ngay các công trình vi phạm, có phương án xử lý dứt điểm theo quy định của pháp luật; kiên quyết cưỡng chế, tháo dỡ đối với các công trình vi phạm nghiêm trọng, kéo dài.

Đồng thời, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu phòng, ban chuyên môn thuộc UBND cấp huyện và người đứng đầu UBND cấp xã nếu để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép mà không kịp thời phát hiện, xử lý. Công khai các trường hợp vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng, cổng thông tin điện tử của UBND cấp huyện; báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh (thông qua Sở Xây dựng) trước ngày 15 hàng tháng.

Chỉ thị số 03/CT-UBND sẽ ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép, lấn chiếm đất đai. 

Chỉ thị nhấn mạnh việc ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép, lấn chiếm đất đai, đặc biệt là trên đất nông nghiệp, đất rừng và đất chưa được cấp phép xây dựng. Các cơ quan chức năng được giao nhiệm vụ kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm, đồng thời tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về đất đai và xây dựng.​

UBND tỉnh Bắc Ninh cũng yêu cầu các địa phương rà soát, thống kê các trường hợp vi phạm, báo cáo kết quả thực hiện định kỳ để kịp thời chỉ đạo, xử lý. Việc thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 03/CT-UBND được kỳ vọng sẽ góp phần lập lại trật tự trong công tác quản lý đất đai và xây dựng trên địa bàn tỉnh.​

Thực tế cho thấy, tình trạng vi phạm đất đai diễn ra nhiều năm, kéo dài ở hầu hết các địa phương trong tỉnh. Điều này khẳng định công tác quản lý nhà nước về đất đai chưa quyết liệt xử lý các hành vi vi phạm hoặc để vi phạm kéo dài, dẫn đến những hệ luỵ hết sức nặng nề như: Nảy sinh mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện, khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, gây mất an ninh trật tự xã hội ở địa phương.

Điều đáng nói hơn nữa, đây chính là “rào cản” trong thực hiện đầu tư xây dựng các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh khi phải thu hồi loại đất này. Ở hầu hết các dựa án xây dựng hạ tầng xã hội hiện nay, phần đất giao bán trái thẩm quyền, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây nhà kiên cố trên diện tích đất nông nghiệp, ao vườn rất khó giải quyết, khiến Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng các địa phương phải mất rất nhiều thời gian kiểm đếm, quy chủ nguồn gốc đất; tuyên truyền, vận động, đối thoại với nhân dân...

Tuy nhiên theo Luật Đất đai, loại đất này không được đền bù, phần đền bù, hỗ trợ thấp, người dân không đồng thuận, ảnh hưởng nghiêm trọng tiến độ các dự án, tác động tiêu cực sự phát triển chung của tỉnh. Kết luận 739 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Kế hoạch 219 của UBND tỉnh về về việc xử lý các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh chính là “kim chỉ nam” trong xử lý vi phạm đất đai ở các địa phương; khẳng định quyết tâm chính trị của tỉnh trong xử lý triệt để tình trạng vi phạm đất đai, bảo đảm sự phát triển hài hoà, bền vững.

Các cấp, địa phương trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã tích cực kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm đến đất đai. 

Thực hiện nghiêm sự chỉ đạo đó, các cấp, ngành, địa phương đã tích cực vào cuộc, rà soát, phân loại diện tích đất vi phạm, kiểm tra gay gắt, xử lý nghiêm minh, đúng quy định. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm đất đai vẫn chưa được xử lý dứt điểm, ở một số nơi có chiều hướng gia tăng, phức tạp, do một bộ phận người dân lợi dụng việc không còn tổ chức công an các huyện, thị xã, thành phố và chủ trương sắp xếp không còn chính quyền cấp huyện, tổ chức lại chính quyền đô thị 2 cấp (tỉnh và xã, phường)…

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất đai, Bắc Ninh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, từ việc hoàn thiện hệ thống pháp luật đến cải cách thủ tục hành chính. Tỉnh đã bám sát sự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư, thu hút được nhiều dự án có quy mô lớn, công nghệ cao, thân thiện với môi trường .​

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Bắc Ninh đã và đang chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổng hợp, rà soát, đôn đốc các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các dự án giao đất dân cư dịch vụ trên địa bàn tỉnh; kịp thời báo cáo, tham mưu tỉnh phương án giải quyết, nhằm triển khai hiệu quả các dự án giao đất dân cư dịch vụ, phục vụ nhu cầu nhà ở, sản xuất, kinh doanh cho nhân dân và tạo nguồn thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.

Đáng chú ý, Luật Đất đai 2024 được ban hành đã tháo gỡ nhiều nút thắt về cơ chế, chính sách, tạo thuận lợi cho công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Với chiến lược khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, tập trung phát triển hạ tầng và thu hút đầu tư, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những trung tâm kinh tế năng động của khu vực phía Bắc. Sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng của tỉnh hứa hẹn sẽ đưa Bắc Ninh trở thành thành phố giàu mạnh, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của cả nước.​

Hải An