TMO - Những ngày qua, một số địa phương ở đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL) xuất hiện mưa trái mùa, góp phần hạn chế khô hạn, thiếu nước trong khu vực. Tuy nhiên, tình trạng xâm nhập mặn, khô hạn gay gắt vẫn còn đe dọa, ảnh hưởng sản xuất nông nghiệp tại nhiều địa phương.

Theo Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, ÐBSCL xuất hiện mưa lớn bất thường trong những ngày qua ở một số nơi thuộc vùng Bán đảo Cà Mau, Tứ giác Long Xuyên và Ðồng Tháp Mười. Tình trạng này góp phần hạn chế khô hạn, nhưng xâm nhập mặn, thiếu nước vẫn còn hiện hữu và tiếp tục diễn ra.

Tuy nhiên, theo dự báo diễn biến mặn mùa khô năm 2021-2022 có khả năng cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 5-10km, một số thời điểm tương đương - cao hơn so với mùa khô năm 2020-2021. Dự báo mặn xâm nhập sâu nhất trong tháng 3, với độ mặn 1g/l cao nhất trên sông Tiền từ 53-55km, sông Hàm Luông từ 70-75km, các cửa sông khác từ 60-62km, trên hệ thống sông Vàm Cỏ mặn vào sâu từ 100-110km. Các vùng ven biển Tây, vùng có hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé đã đi vào hoạt động, mặn đã được kiểm soát chủ động.

Xâm nhập mặn gia tăng có thể khiến mực nước tại các sông, kênh rạch tại TP. Cần Thơ xuống thấp đến tình trạng cạn đáy

Tại TP Cần Thơ, xâm nhập mặn chưa xuất hiện nhưng tình trạng khô hạn, thiếu nước đang đe dọa các địa phương sản xuất nông nghiệp. Vụ lúa đông xuân 2021-2022, nông dân TP Cần Thơ đã xuống giống được 76.039ha. Ðến hết tháng 2, toàn thành phố đã thu hoạch gần 50% diện tích, năng suất ước bình quân đạt 7,1 tấn/ha.

Địa phương này đã tập trung thực hiện nạo vét, khai thông kênh, rạch, thực hiện thủy lợi nội đồng, nhằm dự trữ, tích nước phục vụ sản xuất trong những tháng mùa khô năm 2022. Ðặc biệt, công tác thủy lợi nội đồng được nông dân đồng tình hưởng ứng, nhiều tuyến kênh, rạch bị bồi lắng lâu năm được nạo vét, chứa nước, phục vụ khá tốt cho sản xuất, góp phần hạn chế khô hạn, thiếu nước

Ở tỉnh Sóc Trăng, những ngày qua các khu vực dọc theo vùng ven biển Vĩnh Châu và các cửa sông Hậu, sông Mỹ Thanh, độ mặn tăng cao. Chi cục Thủy lợi tỉnh Sóc Trăng cho biết, các địa phương có hệ thống kênh, rạch tiếp giáp vùng cửa sông, ven sông lớn và điểm cống đập xung yếu đều được đóng kín, hạn chế mặn xâm nhập sâu, ảnh hưởng sản xuất nông nghiệp.

Tình trạng hạn mặn gây hại đến nhiều diện tích gieo trồng dưa hấu tại tỉnh Bến Tre

Hiện nay, mặn xâm nhập theo hướng sông Hậu vượt qua Ðại Ngãi vào tới thị trấn Kế Sách, huyện Kế Sách (Sóc Trăng), độ mặn lên 4-5‰. Theo Phòng NN&PTNT huyện Kế Sách, nước mặn đã xâm nhập tới xã An Lạc Tây, tại vàm Rạch Vọp đo độ mặn 3-3,2‰ và có khả năng tăng lên 4‰. Lượng nước ngọt trữ trong hệ thống kênh, rạch còn đảm bảo cho ghe chở lúa, chở máy gặt đập lưu thông và khả năng tưới tiêu phục vụ sản xuất đến khoảng giữa tháng 3-2022.

Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam cho biết: Nguồn nước cho sản xuất ở mùa khô năm nay được dự báo ở mức tương đương với năm 2020-2021, phụ thuộc vào việc vận hành của các đập thủy điện thượng nguồn. Xâm nhập mặn có thể diễn biến bất thường, nguy hiểm ở bất cứ thời điểm nào do vận hành thủy điện.

Vì vậy, để góp phần giảm thiểu các thiệt hại do hạn mặn gây ra, các địa phương vùng ÐBSCL cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý chuyên ngành về lịch mùa vụ, cơ cấu cây trồng nhất là vùng cách biển đến 35-45km, sau khi thu hoạch lúa đông xuân 2021-2022 xong phải chờ nguồn nước ngọt trên sông ổn định hoặc chờ mưa diện rộng mới xuống giống vụ hè thu tiếp theo.

Ðồng thời phối hợp với các đơn vị quản lý và khai thác công trình thủy lợi, cập nhật lịch vận hành, tranh thủ lấy nước ngọt (khi độ mặn ngoài sông cho phép) để tích trữ nước trong ao, ruộng, mương liếp… Ðặc biệt, khi tưới cho cây trồng, nhất là khu vực trồng cây ăn trái (Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Sóc Trăng…) cần kiểm tra chặt chẽ độ mặn trước khi tưới.

Tại TP Cần Thơ, sau khi thu hoạch lúa đông xuân 2021-2022, các địa phương tích cực vận động nông dân chuyển đổi trồng cây màu trên nền lúa kém hiệu quả để thích ứng khô hạn, thiếu nước sản xuất. Ðối với những địa phương không xuống giống được vụ màu, nên cày ải, phơi đất để tiêu diệt mầm bệnh lưu tồn trên đồng ruộng và xử lý rơm rạ nhằm hạn chế nguy cơ ngộ độc hữu cơ...

Hệ thống cống ngăn mặn tại các tỉnh khu vực ĐBSCL góp phần nâng cao hiệu quả trong phòng chống hạn, mặn

Tỉnh Sóc Trăng là địa bàn xung yếu, tiếp giáp bờ biển Ðông dài 70 km. Rút kinh nghiệm từ các mùa khô trước, địa phương này đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu sản xuất, chuyển đổi lịch thời vụ cây trồng. Chú trọng các giải pháp thủy lợi ngăn mặn, trữ ngọt bảo vệ cây trồng mùa khô. Hiện nay, hệ thống thủy lợi tỉnh Sóc Trăng được phân thành 7 vùng dự án, gồm: vùng dự án Kế Sách, vùng Cù lao Sông Hậu,vùng dự án Ba Rinh - Tà Liêm và vùng dự án Thạnh Mỹ.

Đức Toàn

Tin nổi bật