Hạn hán làm phát lộ các tác phẩm chạm khắc cổ trên sông Amazon

TMO - Đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong hơn một thế kỷ qua ở Brazil đã làm lộ ra hàng chục tác phẩm điêu khắc cổ tại mỏm đá Ponto das Lajes ở bờ bắc của sông Amazon có từ cách đây 2.000 năm.

Tại mỏm đá Ponto das Lajes ở bờ Bắc của sông Amazon, gần điểm giao cắt với sông Rio Negro và Solimoes, có nhiều đường rãnh nhẵn trên đá được cho là nơi cư dân bản địa từng mài mũi tên và mũi giáo từ rất lâu trước khi người châu Âu tới đây. Hầu hết các bức chạm khắc đều có khuôn mặt người, một số hình bầu dục và một số khác hình chữ nhật, với nụ cười hoặc biểu cảm nghiêm túc.

Viện Di sản Lịch sử và Nghệ thuật Quốc gia (IPHAN) Brazil cho biết giới khảo cổ từng nhìn thấy một số tác phẩm chạm khắc trên đá vào năm 2010. Tuy nhiên, hạn hán nghiêm trọng hơn trong năm nay, với việc mực nước sông Rio Negro giảm 15m kể từ tháng 7, đã để lộ ra những khu vực đá và cát rộng lớn chưa từng có bãi biển nào trước đây. Lần này, các nhà khảo cổ không chỉ tìm thấy nhiều tác phẩm chạm khắc hơn mà còn tìm thấy cả những tác phẩm điêu khắc mặt người trên đá.

 Các tác phẩm chạm khắc trên đá phát lộ khi đợt hạn hán lịch sử ở Brazil đang diễn ra. 

Các hình khắc đều có từ thời tiền sử hoặc thời tiền thuộc địa. Hiện chưa thể xác định chính xác niên đại của những hình chạm khắc này, nhưng dựa trên bằng chứng về sự xuất hiện của con người ở khu vực này, giới khảo cổ nhận định chúng có niên đại khoảng 1.000-2.000 năm.

Tuy nhiên, phát hiện mới cũng làm dấy lên những lo ngại về tác động của biến đổi khí hậu đối với mực nước của các con sông trong khu vực. Giới chuyên gia lo ngại các đợt hạn hán kéo dài và lặp đi lặp lại có thể khiến các con sông nhỏ sớm bị xóa sổ. Các nhà chức trách cảnh báo việc thiếu nước có thể ảnh hưởng đến nửa triệu người ở khu vực Amazon vào cuối năm nay.

Một số khu vực của Amazon chứng kiến lượng mưa ít nhất trong khoảng tháng 7 - 9 từ năm 1980, theo trung tâm cảnh báo thảm họa của chính phủ Brazil, Cemaden. Bộ Khoa học của Brazil cho rằng nguyên nhân là hiện tượng khí hậu El Nino bắt đầu trong năm nay, thúc đẩy mô hình thời tiết cực đoan trên toàn cầu. Trong một thông báo đầu tháng 10, họ dự đoán hạn hán sẽ kéo dài ít nhất đến tháng 12, khi ảnh hưởng của El Nino đạt đỉnh. 

Minh Vân