Hà Nội: Tập trung giải quyết vướng mắc đưa các huyện lên quận

TMO – Đối với huyện Thanh Trì, huyện Hoài Đức và Đan Phượng, về nhóm tiêu chuẩn "Diện tích tự nhiên" và "Quy mô dân số", cả ba huyện đều đạt của tiêu chí thành lập quận. Tuy nhiên, tiêu chí thành lập phường cả 3 huyện đều chưa đạt. Nhóm tiêu chuẩn "Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội" và "Hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị", cả ba huyện cũng chưa đạt 100% tiêu chí thành lập phường, thành lập quận.

UBND TP Hà Nội vừa ban hành kế hoạch Triển khai thực hiện Đề án đầu tư, xây dựng phát triển 5 huyện (Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Hoài Đức, Đan Phượng) thành quận. Thành phố yêu cầu 5 huyện rà soát về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính. Trường hợp chưa đủ điều kiện thì phải triển khai phương án sắp xếp, đảm bảo các tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên theo Nghị quyết số 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, các huyện Đông Anh, huyện Gia Lâm được giao phối hợp với Sở Nội vụ, các đơn vị liên quan hoàn thiện lập hồ sơ Đề án và làm việc với các bộ, ngành thẩm định, phấn đấu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận vào quý IV/2024 hoặc quý I/2025. Hai huyện Thanh Trì và Hoài Đức chủ động phối hợp với các sở ngành, cung cấp hồ sơ, số liệu phục vụ việc đánh giá tiêu chí; xây dựng các giải pháp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành tiêu chí chưa đạt để trình Thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận vào quý IV/2025.

Gia Lâm là một trong những huyện sẽ lên quận trong thời gian tới đây. Ảnh minh họa.

Trong 5 huyện định hướng lên quận giai đoạn 2021-2025, Đông Anh có quy mô lớn nhất với diện tích hơn 180 km2, dân số khoảng 380.000, gồm 23 xã, một thị trấn; tiếp đến là Gia Lâm gần 115 km2, dân số 280.000, 20 xã và 2 thị trấn. Hoài Đức có diện tích 82 km2, dân số trên 230.000, gồm 19 xã và một thị trấn. Đan Phượng rộng hơn 77 km2, dân số trên 174.000, gồm 15 xã và một thị trấn. Thanh Trì có diện tích nhỏ nhất trong số 18 huyện, thị xã của Hà Nội, với hơn 63 km2, dân số trên 200.000, gồm 15 xã và một thị trấn.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội, trên cơ sở chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Thành phố, các sở, ngành đã tích cực tổ chức thực hiện nhiệm vụ được phân công để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án của 05 huyện. Cụ thể, đến nay, 02 huyện Đông Anh và Gia Lâm đã hoàn thành các tiêu chí (30/31 tiêu chí) và đủ điều kiện theo tiêu chuẩn tối thiểu quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hiện nay, 02 Huyện đang phối hợp với Sở Xây dựng và Sở Quy hoạch - Kiến trúc hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Xây dựng xem xét, công nhận các tiêu chuẩn trình độ phát triển cơ sở hạ tầng khu vực dự kiến thành lập quận, phường, làm cơ sở hoàn thiện Đề án trình Ủy ban thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận.

Đối với huyện Thanh Trì, huyện Hoài Đức và Đan Phượng, về nhóm tiêu chuẩn "Diện tích tự nhiên" và "Quy mô dân số", cả ba huyện đều đạt của tiêu chí thành lập quận; tuy nhiên, tiêu chí thành lập phường cả 3 huyện đều chưa đạt. Nhóm tiêu chuẩn "Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội" và "Hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị", cả ba huyện cũng chưa đạt 100% tiêu chí thành lập phường, thành lập quận. Đặc biệt, ở tiêu chí về "Cân đối thu, chi ngân sách" thì cả 02 huyện Thanh Trì, Hoài Đức đều chưa đạt đối với cả cấp huyện và cấp xã (tiêu chí thành lập huyện: huyện Thanh Trì đạt 66%, huyện Hoài Đức đạt 64%).

Riêng với Đan Phượng, đến nay, huyện mới đạt 21/31 tiêu chí cấp huyện, số lượng tiêu chí chưa hoàn thành còn nhiều, phần lớn các xã chưa đạt tiêu chuẩn phường về quy mô dân số, diện tích tự nhiên; Quy hoạch xây dựng vùng huyện Đan Phượng chưa được phê duyệt; định hướng giao thông trong Quy hoạch chung xây dựng huyện chưa phù hợp với đề án xây dựng huyện Đan Phượng thành quận; các tuyến đường trên địa bàn huyện phần lớn là đường có mặt cắt nhỏ, đường nông thôn qua các khu dân cư, không có khả năng mở rộng đáp ứng tiêu chí đường giao thông đô thị. Ngoài ra, các khu đô thị trên địa bàn huyện chiếm diện tích lớn nhưng một số dự án phát triển đô thị vẫn chưa triển khai đầu tư xây dựng, ảnh hưởng lớn đến chỉ tiêu mật độ đường giao thông đô thị; tiêu chí đất cây xanh công cộng: Các vườn hoa, sân chơi theo quy hoạch trên địa bàn huyện phần lớn có diện tích nhỏ, nằm trong khu dân cư; các dự án công viên cây xanh chiếm diện tích lớn, chưa có nhà đầu tư; Tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật…

Về khó khăn, vướng mắc, theo quy định, phạm vi đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị đã được công nhận phải trùng với phạm vi dự kiến thành lập đơn vị hành chính đô thị. Hiện tại, Hà Nội chưa phê duyệt Chương trình phát triển đô thị; Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến 2050, 4 huyện Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Đan Phượng vẫn còn diện tích đất nằm ngoài khu vực phát triển đô thị. Trong đó, huyện Đan Phượng là đơn vị khó đáp ứng được yêu cầu quy hoạch đô thị toàn bộ ranh giới huyện. Về thực hiện các tiêu chí, hầu hết các xã của 5 huyện chưa bảo đảm tiêu chí tự cân đối thu, chi ngân sách… Trước những khó khăn, vướng mắc, đề xuất của các địa phương về các tiêu chí cụ thể, các thành viên trong Ban Chỉ đạo 05 huyện thành quận của Thành phố đã đưa ra các giải pháp để hoàn thành các tiêu chí, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến quy hoạch, cân đối thu chi ngân sách.

Về hồ sơ Đề án thành lập quận, phường của 02 huyện Đông Anh và Gia Lâm, theo ý kiến của Bộ Xây dựng, trong hồ sơ Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng của các khu vực dự kiến thành lập quận, phường, còn thiếu Báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hà Nội với phạm vi nội thành là phạm vi nội thành mở rộng để thành lập quận (gồm 12 quận và 05 huyện thành lập quận). Vì vậy, hiện nay, Sở Xây dựng đang phối hợp với Sở Quy hoạch - Kiến trúc và huyện Gia Lâm, huyện Đông Anh hoàn thiện lại hồ sơ đã trình Bộ Xây dựng. Về rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hà Nội, theo ý kiến của Bộ Xây dựng, thành phố Hà Nội phải rà soát, trình công nhận phân loại đô thị; Bộ Xây dựng đánh giá tiêu chí vị trí, chức năng, vai trò, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hà Nội chưa đạt mức điểm tối thiểu theo quy định.

Hiện nay, Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua, Sở Quy hoạch - Kiến trúc cũng đang khẩn trương nghiên cứu, phối hợp với Sở Xây dựng và các sở liên quan, rà soát một số nội dung hiện nay Thành phố đang triển khai: Đề án phân loại đô thị thành phố và Báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị,… thuộc nội dung của Đề án phải hoàn thành, được quy định trong Luật Thủ đô (sửa đổi), tham mưu cho UBND Thành phố chỉ đạo để hoàn thiện Đề án của huyện Đông Anh và Gia Lâm và các các huyện khác.

Theo Sở Nội vụ Hà Nội, đối với Đề án của huyện Gia Lâm, theo phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của huyện đang trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; phương án thành lập quận và các phường thuộc quận sẽ bị thay đổi từ việc thành lập 16 phường trên cơ sở 22 xã, thị trấn nay sẽ là thành lập 16 phường trên cơ sở nguyên trạng 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc. Vì vậy, các công việc về tổ chức lấy ý kiến cử tri và thông qua HĐND các cấp sẽ phải thực hiện lại do thay đổi phương án và thay đổi đơn vị hành chính.

Theo UBND TP. Hà Nội, việc xây dựng, phát triển 05 huyện lên quận là nhiệm vụ trọng tâm nhiệm kỳ 2021-2025 của Đảng bộ Thành phố, trong năm 2024 các huyện và các sở, ngành đã chủ động triển khai; tuy nhiên, hiện nay hồ sơ huyện thành quận chưa đủ điểu kiện để trình theo quy định, do chờ điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô. Do đó, trong năm 2024, UBND TP. Hà Nội đề nghị các đơn vị tập trung quyết liệt, nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ. Trong đó, phấn đấu ít nhất đến cuối năm 2024 huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm được công nhận thành quận; năm 2025 Thành phố tập trung đưa huyện Thanh Trì và huyện Hoài Đức thành quận.

UBND TP. Hà Nội yêu cầu các sở, ngành với vai trò đầu mối cơ quan chuyên môn của các Bộ, cơ quan Trung ương để chủ động phối hợp giải quyết những khó khăn, tạo điều kiện cho các huyện hoàn thành các tiêu chí và thực hiện các giải pháp, nhiệm vụ trong thời gian tới của Ban Chỉ đạo. Chính quyền 05 huyện (Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Thanh Trì, Đan Phượng) chủ động phối hợp với các sở, ngành, cung cấp hồ sơ, số liệu phục vụ công tác đánh giá tiêu chí; xây dựng các giải pháp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các tiêu chí chưa đạt, trong đó chủ động ưu tiên cân đối nguồn vốn ngân sách huyện đầu tư xây dựng các công trình, dự án đảm bảo hoàn thành tiêu chí.

K. LINH