Dự thảo Luật Địa chất – Khoáng sản: Quy định mới về đóng cửa mỏ và quản lý khoáng sản

TMO - Quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản chỉ được ban hành sau khi tổ chức, cá nhân hoàn thành việc thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, nghiệm thu.

Quy định mới về nghiệm thu đề án đóng cửa mỏ

Dự thảo sửa đổi Luật Địa chất và Khoáng sản đang lấy ý kiến nhân dân đã kế thừa các quy định của Luật Khoáng sản năm 2010 về khai thác khoáng sản; bản đồ hiện trạng, bản vẽ mặt cắt hiện trạng khu vực được phép khai thác. Những quy định mới và những quy định được sửa đổi, bổ sung nhằm giải quyết vướng mắc trong Luật Khoáng sản hiện hành liên quan đến quy định về nguyên tắc cấp Giấy phép khai thác khoáng sản.

Theo các chuyên gia, việc chia cắt mỏ có thể đầu tư quy mô lớn hiệu quả để cấp cho nhiều tổ chức cá nhân khai thác ở quy mô nhỏ là chưa hợp lý, bởi trên thực tế, không thể định lượng quy mô “lớn”, “nhỏ” đối với các loại khoáng sản để đối chiếu, thực hiện. Đối với khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, Luật Khoáng sản chưa làm rõ quy định về đất sét làm vật liệu xây dựng thông thường được sử dụng với nhiều cách gọi khác nhau tại nhiều địa phương như ”đất sét san lấp”, ”đất đồi”, ”đất san lấp” tránh tình trạng hiểu chưa thống nhất, hiểu theo nhiều nghĩa như thời gian qua. 

(Ảnh minh họa)

Đối với phê duyệt, nghiệm thu kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản, Luật Khoáng sản hiện nay chưa quy định về nội dung, thành phần, hình thức: hồ sơ đề nghị phê duyệt đề án đóng cửa mỏ khoáng sản; hồ sơ đề nghị đóng cửa mỏ khoáng sản; chưa quy định về nội dung thẩm định đề án thăm dò khoáng sản và trình tự thẩm định, thẩm quyền phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ khoáng sản; chưa quy định cụ thể về quyền và các nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khi thực hiện Đề án đóng cửa mỏ khoáng sản, đặc biệt là nghĩa vụ bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trong thời gian thực hiện Đề án đóng cửa mỏ cho đến khi ban hành Quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản. Luật Khoáng sản 2010 cũng chưa quy định các trường hợp đóng cửa mỏ khoáng sản khi tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản giải thể, phá sản hoặc không có khả năng thực hiện đề án; chưa quy định cụ thể về thành phần hồ sơ đề nghị đóng cửa mỏ; trình tự kiểm tra, nghiệm thu kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và ban hành quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản.

Để khắc phục những bất cập trên, dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản đã quy định rõ hồ sơ đề nghị nghiệm thu kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản của tổ chức, cá nhân bao gồm: Văn bản đề nghị ban hành quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản; Báo cáo kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản; Bản đồ khu vực đóng cửa mỏ khoáng sản; Các văn bản chứng minh đã hoàn thành nghĩa vụ trong quá trình thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản. Theo dự thảo, quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản được ban hành sau khi tổ chức, cá nhân hoàn thành việc thực hiện đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, nghiệm thu.

Quy định mới trong quản lý khoáng sản và khu vực biển

Dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản đang lấy ý kiến nhân dân có một chương mới về quản lý cát, sỏi, lòng sông, lòng hồ và khu vực biển. Chương này quy định những nội dung gồm: Nguyên tắc hoạt động thăm dò, khai thác, thu hồi cát, sỏi lòng sông, lòng hồ và ở khu vực biển; Nguyên tắc cấp phép thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển; Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khai thác cát, sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển; Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thu hồi cát, sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển trong quá trình nạo vét.

Chương này quy định mới, Luật hóa quy định Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/2/2023 của Chính phủ quy định về cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông; quy định mới về quản lý cát ở vùng biển. Theo đó, quy định nguyên tắc của: Hoạt động thăm dò, khai thác; Hoạt động thu hồi cát, sỏi lòng sông, lòng hồ và ở khu vực biển; Quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khai thác; Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thu hồi cát, sỏi. Một trong những quy định mới là tổ chức, cá nhân thu hồi cát, sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển trong quá trình nạo vét được thu hồi, sử dụng, tiêu thụ cát, sỏi thông qua hoạt động nạo vét, duy tu vùng nước cảng nội địa, vùng nước đường thủy nội địa, hồ chứa, khu vực cửa sông, cửa biển, khu vực tránh, trú bão, khu neo đậu tàu, thuyền theo dự án, kế hoạch phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Cùng với Dự thảo của các Luật: Luật Công chứng (sửa đổi); Luật Công đoàn (sửa đổi); Luật Di sản văn hóa (sửa đổi); Luật Phòng không nhân dân; Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Luật Tư pháp người chưa thành niên; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật... Luật Địa chất và Khoáng sản dự kiến trình Quốc hội thông qua trong Kỳ họp thứ 8 (vào tháng 10/2024).

PHẠM DUNG