Đồng Nai: Chất lượng nguồn nước dưới đất suy giảm

TMO - Theo UBND tỉnh Đồng Nai, tại một số khu vực trên địa bàn tỉnh có chất lượng nước dưới đất không đạt quy chuẩn cho phép, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân khi sử dụng trực tiếp; khai thác, sử dụng nước dưới đất chưa tối ưu hóa được lợi ích về kinh tế - xã hội. 

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, trong thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước (TNN) và việc chấp hành quy định pháp luật về khai thác, sử dụng TNN của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh Đồng Nai từng bước được thực hiện theo quy định của pháp luật và có nhiều chuyển biến tích cực, đi vào nề nếp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phối hợp, tham mưu UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về bảo vệ nước dưới đất vẫn còn nhiều bất cập và thiếu sự đồng bộ giữa các ngành, các cấp; tiến độ đầu tư và mở rộng hạ tầng cung cấp nước sạch trên địa bàn tỉnh còn chậm, chưa đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt của các tổ chức, cá nhân. Vì vậy, dẫn đến tỷ lệ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung còn thấp so với mục tiêu đề ra theo Nghị quyết hàng năm của HĐND tỉnh Đồng Nai.

Mặt khác, tại một số khu vực trên địa bàn tỉnh có chất lượng nước dưới đất không đạt quy chuẩn cho phép, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân khi sử dụng trực tiếp; khai thác, sử dụng nước dưới đất chưa tối ưu hóa được lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước dưới đất mang lại theo tinh thần của Luật Tài nguyên nước 2023; biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước.

Kết quả quan trắc mực nước và chất lượng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai năm 2024 cho thấy, về mực nước mùa khô năm 2024, bắt đầu tính từ thời điểm tháng 11/2023 đến hết tháng 4/2024, thời tiết khô hạn, nắng nóng và không có mưa trái mùa làm cho mực nước trên địa bàn tỉnh Đồng Nai suy giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2023, các địa phương suy giảm mực nước nhiều nhất chủ yếu ở các khu vực hoạt động nông nghiệp nhiều như: Xuân Lộc, Định Quán, Cẩm Mỹ, Tân Phú, Thống Nhất và TP.Long Khánh; các khu vực có tầng nước nông và ảnh hưởng triều, ít sản xuất nông nghiệp như: TP. Biên Hòa, Long Thành và Nhơn Trạch ít bị ảnh hưởng.

Vào mùa mưa, từ tháng 5/2024 đến hết tháng 10/2024, do đặc thù năm 2024 có mùa mưa đến trễ và lượng mưa ít dầu mùa mưa đã làm cho mực nước đa số các địa bàn phục hồi chậm so với cùng kỳ năm trước; đặc biệt, tại các khu vực có nhu cầu sử dụng nước cho hoạt động nông nghiệp nhiều như: Cẩm Mỹ, Xuân Lộc, Định Quán và Tân Phú. So với QCVN 01-1:2018/BYT của Bộ Y tế - Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt thì chất lượng nước tại đa số khu vực đã phát hiện một số thông số không đạt so với Quy chuẩn cho phép. 

Lãnh đạo UBND tỉnh kiểm tra giếng nước ngầm trong KCN ở huyện Nhơn Trạch. Ảnh: HL. 

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh, trên địa bàn tỉnh hiện có 832 giấy phép giếng khoan còn hiệu lực, chưa kể giếng khoan hộ gia đình không đăng ký. Trong số này có cả giếng khoan khai thác nước lưu lượng lớn cấp cho sinh hoạt và sản xuất công nghiệp.

Từ những năm 2000, tỉnh đã có chủ trương chỉ cấp phép khai thác nước dưới đất tại các khu vực chưa có nước máy tập trung. Đến năm 2018, tỉnh thực hiện không xem xét, cấp phép khai thác nước dưới đất đối với các trường hợp nằm trong khu vực đã có nước máy; không gia hạn giấy phép khai thác nước dưới đất. Đề án Cấp nước sạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2025 do UBND ban hành. Cụ thể, trong đề án này, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 không khai thác nước dưới đất cấp cho sinh hoạt tại tất cả các đô thị nhằm bảo vệ nguồn nước dưới đất, bảo vệ sức khỏe người dân.

Tỉnh Đồng Nai nghiêm cấm các hành vi như đổ chất thải, rác thải, đổ hoặc làm rò rỉ các chất độc hại, xả khí thải độc hại vào nguồn nước dưới đất (Ảnh minh họa). 

Để tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước về bảo vệ nước dưới đất, tối ưu hóa lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước mang lại; chủ động, ứng phó với tình hình nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo đảm an ninh nguồn nước..., UBND tỉnh Đồng Nai chỉ thị: Các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan có trách nhiệm tổ chức, thực hiện Luật Tài nguyên nước năm 2023 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan;

Đồng thời, triển khai thực hiện tốt công tác quản lý, thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước dưới đất, hành nghề khoan nước dưới đất, quan trắc, phân tích chất lượng nguồn nước trên địa bàn tỉnh theo đúng quy định và đảm bảo an ninh nguồn nước; hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng TNN dưới đất và hành nghề khoan nước dưới đất phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Cùng với đó, nghiêm cấm các hành vi như đổ chất thải, rác thải, đổ hoặc làm rò rỉ các chất độc hại, xả khí thải độc hại vào nguồn nước dưới đất; xả nước thải vào nguồn nước dưới đất; xả nước thải, đưa các chất thải vào vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt; thăm dò, khai thác, sử dụng TNN và hành nghề khoan nước dưới đất trái phép; làm sai lệch thông tin, dữ liệu về TNN dưới đất; 

Tuân thủ nguyên tắc khoanh định vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất và áp dụng biện pháp hạn chế khai thác nước dưới đất theo quy định pháp luật; bảo đảm yêu cầu bảo vệ nước dưới đất và phải bảo đảm hải hòa quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân có liên quan; ưu tiên cho việc cấp nước sinh hoạt, cấp nước phục vụ phòng, chống thiên tai và phòng cháy, chữa cháy.

Trong đó, Sở TN&MT Đồng Nai có trách nhiệm tham mưu UBND tỉnh tổ chức thực hiện kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; lập danh mục vùng cấm, hạn chế khai thác nước dưới đất và áp dụng các biện pháp trong vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất theo quy định; tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định về các hoạt động khoan, đào, thăm dò, khai thác nước dưới đất, quan trắc, giám sát TNN dưới đất; duy trì các hoạt động quan trắc mạng lưới nước dưới đất trên địa bàn tỉnh, kịp thời phát hiện, báo cáo và tham mưu UBND tỉnh để có biện pháp khắc phục đối với các khu vực có nguồn nước dưới đất bị ô nhiễm; công khai thông tin về chất lượng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh theo định kỳ 6 tháng/lần.

Đồng thời, Sở TN&MT tổ chức thẩm định và cấp giấy phép thăm dò nước dưới đất, khai thác nước dưới đất và hành nghề khoan nước dưới đất theo phân cấp của UBND tỉnh Đồng Nai tại Quyết định số 06/2025/QĐ-UBND ngày 20/01/2025, đảm bảo phát huy hiệu quả khai thác, sử dụng nước dưới đất theo kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; chủ động triển khai các giải pháp quản lý nguồn TNN để phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất và kinh doanh, dịch vụ; 

Chủ động theo dõi diễn biến thời tiết do các cơ quan chức năng cung cấp, kịp thời cung cấp thông tin cho các đối tượng khai thác và sử dụng nguồn nước để có kế hoạch điều tiết hoạt động sản xuất, đảm bảo nguồn nước trong mùa khô hạn và chủ động thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác hại do hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn gây ra.

Hà Trang