Điều chỉnh bảng giá đất để tránh trục lợi khi đấu giá quyền sử dụng đất

TMO - Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các tỉnh, thành phố điều chỉnh bảng giá đất sát với thực tế để tránh trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường trong đấu giá quyền sử dụng đất. 

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường. qua công tác nắm tình hình cho thấy: Hiện nay, có tình trạng một số địa phương sử dụng giá đất trong bảng giá đất hiện hành (đã xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành) làm giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp thửa đất, khu đất đã được đầu tư hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch chi tiết xây dựng theo quy định Luật Đất đai năm 2024 và có sự chênh lệch rất lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá, tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư, kinh doanh và thị trường nhà ở, bất động sản. 

Tình trạng nêu trên xảy ra có một phần nguyên nhân do bảng giá đất hiện hành được xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành bị khống chế bởi khung giá đất của Chính phủ (đã được bỏ tại Luật Đất đai năm 2024). Bên cạnh đó trong thời gian thực hiện bảng giá đất, một số địa phương chưa kịp thời theo dõi biến động giá đất phổ biến trên thị trường để điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp do đó giá đất trong bảng giá đất tại một số địa phương còn thấp hơn nhiều so với giá thị trường (hạn chế này đã được tổng kết, đánh giá tại Báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 19- NQ/TW và Báo cáo Tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013).

Để khắc phục tình trạng trên, Bộ TN&MT đề nghị UBND các tỉnh, TP trực thuộc trung ương khi áp dụng giá đất trong bảng giá đất phục vụ cho công tác quản lý đất đai phải chỉ đạo rà soát. Trường hợp bảng giá đất tại khu vực, vị trí chưa phù hợp thực tế thì căn cứ quy định của pháp luật và tình hình thực tế của địa phương để quyết định điều chỉnh. Việc điều chỉnh bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 và sẽ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2025.

Thực tế, Luật Đất đai 2024 quy định bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành được áp dụng hết ngày 31/12/2025. Trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh được phép điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế giá đất tại địa phương. Từ 1/1/2026, UBND cấp tỉnh xây dựng trình HĐND cùng cấp duyệt bảng giá đất lần đầu để công bố. Hàng năm, UBND cấp tỉnh trình sửa đổi, bổ sung bảng giá đất vào ngày 1/1 của năm tiếp theo.

Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các tỉnh, thành phố điều chỉnh bảng giá đất sát với thực tế để tránh trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường trong đấu giá quyền sử dụng đất (Ảnh minh họa). 

Lãnh đạo Bộ TN&MT chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo đúng pháp luật, công khai, minh bạch. Qua đó, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định pháp luật trong đấu giá quyền sử dụng đất, ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

Trong 1 tháng trở lại đây, hoạt động đấu giá đất tại các huyện vùng ven Hà Nội nóng lên, các phiên đấu giá đất tại huyện Thanh Oai, Hoài Đức đã thu hút lượng người tham gia lớn với hàng nghìn hồ sơ đăng ký. Đáng nói, giá trúng đấu giá tại các địa phương này lên tới cả trăm triệu/m2, gấp nhiều lần so với giá khởi điểm và vượt xa mức giá giao dịch thực tế của các lô đất cùng khu vực. Gần đây nhất, 19 thửa đất thuộc địa phận thôn Lòng Khúc, xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội khoảng 20 km, nhưng được đấu giá thành công với giá trúng cao nhất lên tới 133,3 triệu đồng/m2, gấp 18 lần khởi điểm. 

Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cơ quan liên quan chấn chỉnh, xử lý nghiêm các vi phạm trong đấu giá quyền sử dụng đất. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo đúng pháp luật, công khai, minh bạch. Các đơn vị kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định pháp luật trong đấu giá quyền sử dụng đất, ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng các Bộ: Tư pháp, Tài chính, Xây dựng và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương rà soát, kiểm tra hoạt động tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đối với những trường hợp có biểu hiện bất thường, xử lý theo thẩm quyền những trường hợp vi phạm các quy định pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất. 

Các đơn vị kịp thời phát hiện các bất cập trong quy định pháp luật để tham mưu, đề xuất cấp thẩm quyền sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung, không để xảy ra trục lợi, đồng thời xử lý và đề xuất phương án xử lý nghiêm hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng gây nhiễu loạn thị trường báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/8.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng được Thủ tướng giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nghiên cứu, đánh giá cụ thể các tác động của kết quả đấu giá quyền sử dụng đất vừa qua, nhất là các trường hợp có kết quả đấu giá cao bất thường, gấp nhiều lần giá khởi điểm đến mặt bằng giá đất, nhà ở, đến thị trường (cung, cầu) nhà ở, bất động sản, chủ động điều tiết, giải quyết theo thẩm quyền và có giải pháp xử lý hiệu quả hoặc đề xuất các giải pháp hạn chế các tác động tiêu cực nếu có, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng giao các cơ quan chức năng chỉ đạo các đơn vị, địa phương tăng cường nắm bắt tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định pháp luật trong việc đấu giá quyền sử dụng đất nhất là các hành vi cấu kết thao túng thị trường, thổi giá để tạo ra thị trường không lành mạnh, không đúng thực tế để trục lợi.

Hồng Dương