Đề xuất lồng ghép bảo tồn rừng ngập mặn vào các chính sách khí hậu quốc gia

TMO - Tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất quy hoạch cho trồng rừng ven biển sang mục đích khác, xâm lấn đất rừng để nuôi trồng, đánh bắt thủy sản và các hoạt động trái phép khác vẫn diễn biến phức tạp. Đây được xem là những khó khăn, bất cập trong công tác bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn.

Cả nước có 28 tỉnh, thành có biển với 125 huyện ven biển, đường bờ biển dài hơn 3.260 km. Rừng ngập mặn mặc dù chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng diện tích rừng quốc gia nhưng đây lại là loại rừng có vai trò rất quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ bờ biển và sinh kế của người dân, đóng góp vào tăng trưởng Xanh.

Theo Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), trong thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 119/2016/NĐ-CP về một số chính sách quản lý, bảo vệ và phát triển bền vững rừng ven biển ứng phó với biến đổi khí hậu. Bộ cũng ban hành các thông tư quy định danh mục loài cây trồng lâm nghiệp chính, công nhận giống và nguồn giống cây trồng lâm nghiệp, các biện pháp lâm sinh cũng như hướng dẫn kỹ thuật cho 15 loài cây trồng ngập mặn chủ yếu. Đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành 08 tiêu chuẩn quốc gia về xây dựng hàng rào giảm sóng, giữ bùn, tạo bãi trồng rừng cũng như các tiêu chuẩn về giống các loài cây ngập mặn.

Rừng ngập mặn Cần Giờ, TP. HCM. Ảnh: VŨ MINH

Kết quả, các địa phương đã tổ chức bảo vệ 309.131 ha rừng ven biển, đạt 112% so với kế hoạch. Về phát triển rừng, tổng diện tích rừng đã trồng là trên 6,3 nghìn ha rừng trồng tập trung, trồng 327 nghìn cây phân tán. Xây dựng các công trình bảo vệ bờ biển, hỗ trợ bảo vệ, phát triển rừng như: tu bổ đê, kè, xây dựng tường mềm chắn sóng, giữ bùn để gây bồi, tạo bãi để trồng rừng, nhà trạm, tháp canh bảo vệ rừng, đường ranh cản lửa, đường tuần tra, bảo vệ rừng,… Một số địa phương trồng rừng ven biển đạt kết quả cao như: Quảng Ninh (843 ha); Hải Phòng (663 ha); Quảng Bình (601 ha); Hà Tĩnh (599 ha); Quảng Trị (533 ha) và nhiều địa phương vùng ven biển khác. Tổng nguồn vốn đã đầu tư thông qua 71 dự án bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển là trên 2,1 nghìn tỷ đồng, chủ yếu là từ nguồn vốn ODA, chiếm 64,16%.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn thách thức đang đặt ra với công tác bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn như tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất quy hoạch cho trồng rừng ven biển sang mục đích khác, xâm lấn đất rừng để nuôi trồng, đánh bắt thủy sản và các hoạt động trái phép khác vẫn diễn biến phức tạp. Nhiều dự án trồng rừng ven biển còn chậm tiến độ, ở một số nơi việc gây bồi, tạo bãi để trồng rừng chưa đáp ứng yêu cầu, nguồn cây giống chưa được kiểm soát về nguồn gốc nên chất lượng chưa bảo đảm...

Theo các chuyên gia, việc mất rừng ngập mặn nhanh chóng đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với khả năng phục hồi, đa dạng sinh học ven biển và sinh kế của hàng triệu người sống phụ thuộc vào các hệ sinh thái này. Việc khôi phục rừng ngập mặn không chỉ đơn thuần là một mệnh lệnh về môi trường mà còn là nghĩa vụ đạo đức đối với các thế hệ tương lai. Do đó, các cơ quan quản lý cần hoàn thiện cơ chế chính sách lâm nghiệp trình Chính phủ phê duyệt và xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật để phát huy giá trị đa dụng của rừng ngập mặn. Đồng thời kêu gọi tăng cường hợp tác liên ngành, tài chính bền vững, và lồng ghép bảo tồn rừng ngập mặn vào các chính sách khí hậu của quốc gia và quốc tế.

VŨ MINH