Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao: Trên 812.000 lượt người được đào tạo, tập huấn

TMO - Giai đoạn 2024 - 2025, Đề án “1 triệu ha lúa chất lượng cao” sẽ hoàn thành việc đào tạo, tập huấn cho gần 208.000 lượt người. Giai đoạn 2026 - 2030, Đề án tiếp tục hoàn thành công tác đào tạo, tập huấn cho trên 812.000 lượt người.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang triển khai kế hoạch nâng cao năng lực cho các đối tác, Hợp tác xã nông nghiệp phát triển liên kết chuỗi giá trị thực hiện Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.

Theo kế hoạch, trên 1 triệu lượt người sẽ được đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực để phục vụ triển khai Đề án. 6 đối tượng chủ lực trong kế hoạch nâng cao năng lực được xác định. Cụ thể, gồm: Giảng viên ToT (Training of Trainers là hoạt động tập huấn, trang bị các kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong nhà trường); Cán bộ quản lý, kỹ thuật của Hợp tác xã/tổ hợp tác đăng ký tham gia Đề án; Cán bộ khuyến nông, khuyến nông cộng đồng; Cán bộ quản lý nhà nước các cấp; bà con nông dân; Cán bộ kỹ thuật, nông vụ, phụ trách nguyên liệu của doanh nghiệp.

(Ảnh minh họa)

Trong đó, giai đoạn 2024 - 2025, Đề án sẽ hoàn thành việc đào tạo, tập huấn cho gần 208.000 lượt người. Đến giai đoạn 2026 - 2030, Đề án tiếp tục hoàn thành công tác đào tạo, tập huấn cho trên 812.000 lượt người. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kỳ vọng ngành nông nghiệp các địa phương định hướng rõ để nông dân hiểu khi tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao sẽ hưởng được nhiều lợi ích từ nhiều nguồn như: Giảm chi phí sản xuất, một phần chi trả tín chỉ carbon và giá trị tăng thêm từ thương hiệu gạo giảm phát thải. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong giai đoạn 2024 - 2025, Đề án sẽ tập trung củng cố, nâng chất trên 182.000 ha lúa đã tham gia Dự án VnSAT và mở rộng ra ở các địa phương chưa tham gia. Các địa phương lựa chọn ra các Hợp tác xã có nhiều kinh nghiệm, từ đó nâng cao chất lượng Hợp tác xã. Với những Hợp tác xã ở các địa phương chưa triển khai Dự án VnSAT, lãnh đạo Hợp tác xã phải năng động, sáng tạo.

Trước đó, ngày 27/11/2023, Chính phủ ban hành Quyết định Phê duyệt Đề án "Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030". Đề án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong định hướng chuyển đổi phương thức canh tác lúa bền vững ở ĐBSCL và hình thành, phát triển các vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn ổn định lâu dài, bảo đảm chất lượng canh tác bền vững và hiệu quả.

Đề án đưa ra mục tiêu giảm 30% chi phí đầu vào, góp phần giảm chi phí sản xuất lúa cho các hộ nông dân khoảng 9.500 tỷ đồng; tỉ suất lợi nhuận của người trồng lúa tăng 50%; góp phần giảm 10% lượng khí nhà kính phát thải. Đề án gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam với quốc tế.

Khu vực đồng bằng sông Cửu Long với diện tích tự nhiên 4.092.000 ha, trong đó 2.575.000 ha đất dùng cho sản xuất nông nghiệp, là một trong các vùng sản xuất lúa gạo chính của Việt Nam. Sản lượng lúa tại vùng những năm gần đây luôn ổn định ở mức 24-25 triệu tấn, chiếm trên 55% sản lượng lúa sản xuất và trên 90% sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước, tạo việc làm và thu nhập cho hàng triệu hộ sản xuất nông nghiệp trong vùng. Xuất khẩu gạo năm 2023 đạt hơn 4,8 tỷ USD, tăng 17,4% về lượng và 39,4% về giá trị so với năm 2022. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang tiếp tục tăng và tiến dần tới nhóm cao nhất thế giới. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn những hạn chế như chưa có nhiều vùng chuyên canh lúa tập trung, quy mô lớn có sự liên kết, hợp tác theo chuỗi giá trị giữa người trồng lúa với hợp tác xã, doanh nghiệp; canh tác lúa chưa bền vững do người nông dân còn sử dụng nhiều phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hoá học gây ảnh hưởng đến môi trường, tăng phát thải khí nhà kính…

Với sản lượng lúa gạo lớn, đồng bằng sông Cửu Long tạo ra khoảng 26-27 triệu tấn rơm rạ, trong đó 70% được đốt và vùi vào đất, 30% còn lại được thu gom sử dụng cho trồng nấm, phủ gốc cây trồng, đệm lót vận chuyển trái cây, là thức ăn gia súc. Việc đốt rơm rạ gây ô nhiễm môi trường trong khi vùi rơm rạ vào ruộng ngập nước làm tăng phát thải khí methane (CH4) và khí nhà kính khác. Thực trạng này đặt ra yêu cầu phải quản lý rơm rạ theo hướng nông nghiệp tuần hoàn nhằm tăng tối đa dinh dưỡng chứa trong rơm, giảm thất thoát dinh dưỡng, giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính đồng thời tăng thu nhập cho người trồng lúa và các dịch vụ sản xuất thương mại liên quan. Mặt khác trong thời gian gần đây, yêu cầu của thị trường ngày càng cao, quy định của các nước nhập khẩu ngày càng nghiêm ngặt, đòi hỏi chất lượng gạo phải được nâng cao, phải bảo đảm an toàn thực phẩm, trong đó có việc giảm thiểu sử dụng đầu vào sản xuất có nguồn gốc hóa học, sản xuất giảm phát thải. Bên cạnh đó, tại COP26, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký cam kết phấn đấu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

THIÊN LÝ