Đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai các hoạt động thu gom, xử lý chất thải

TMO - Phát huy vai trò của phụ nữ trong việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt là một trong những mục đích của chương trình phối hợp tuyên truyền, vận động phụ nữ và nhân dân tham gia quản lý chất thải rắn sinh hoạt giai đoạn 2024 - 2027 được Bộ Tài nguyên và Môi trường và Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam vừa ký kết.  

Trong các chiến lược phát triển quốc gia và chính sách phát triển ngành của nước ta, giới và môi trường nói chung, phụ nữ và môi trường nói riêng là một trong những vấn đề xuyên suốt, đồng thời là mục tiêu quan trọng được xác định.  Phát huy vai trò của phụ nữ trong việc ra quyết định liên quan đến quản lý rác thải không phải chỉ là mục tiêu bình đẳng giới, mà còn là để sử dụng hiệu quả tư duy, kỹ năng đa dạng, hiệu quả của phụ nữ trong quản lý môi trường và phát triển bền vững. 

Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định bảo vệ môi trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo được các cấp Hội tích cực triển khai như, thu gom, phân loại, xử lý rác thải, tái chế rác thải nhựa…góp phần tích cực, tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động bảo vệ môi trường của mỗi cán bộ, hội viên, phụ nữ và cộng đồng, khẳng định vai trò, trách nhiệm của phụ nữ, tổ chức Hội trong bảo vệ môi trường.

Phong trào “Chống rác thải nhựa” đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp trong các tầng lớp phụ nữ. 

Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết, những năm trở lại đây, phong trào “Chống rác thải nhựa” đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp trong các tầng lớp phụ nữ, nhằm chung tay thu gom, tái chế, giảm thiểu sử dụng rác thải nhựa dùng một lần, góp phần bảo vệ môi trường. Với nhiều cách làm sáng tạo, các cấp Hội chủ động triển khai phong trào gắn với việc thực hiện các chương trình, cuộc vận động, đề án, dự án của Hội, bước đầu đem lại hiệu quả rõ rệt. 

Theo báo cáo của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, từ năm 2020, Trung ương đã Hội đầu tư thí điểm thực hiện mô hình “Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và chống rác thải nhựa” (5 tỉnh/thành ), mô hình “Phụ nữ sống xanh” tại cộng đồng và tại khu chợ (10 tỉnh/thành) với các nội dung trọng tâm: Tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ Hội, tuyên truyền viên nòng cốt và ban quản lý khu chợ; phát động và hướng dẫn thực hiện phân loại rác, giảm thiểu rác thải nhựa tại chợ và hộ gia đình cho hội viên phụ nữ, hướng dẫn thực hành xử lý rác thải hữu cơ. Mô hình đã giúp hội viên, phụ nữ và cộng đồng nâng cao kiến thức, thay đổi hành vi về giảm thiểu túi ni lông và rác thải nhựa một lần khi đi chợ; thực hiện phân loại và xử lý rác thải hữu cơ, tích cực trồng cây xanh, xây dựng các tuyến đường hoa. Sự lan tỏa hành động tích cực hạn chế sử dụng túi ni lông của người đi chợ và tiểu thương đều thể hiện rõ nét đặc biệt vào các “Ngày cuối tuần xanh”.

Ở các địa phương, các cấp Hội đã kế thừa, thành lập các mô hình mới, sáng tạo hưởng ứng phong trào. Theo báo cáo của 41 tỉnh, thành, đơn vị, tổng số mô hình bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa do Hội chủ trì là 9.153 mô hình. Điển hình như: Mô hình 3R và mô hình “Thu gom bia đã qua sử dụng”, mô hình “3 có” (Đà Nẵng); mô hình “3S, 3C, 3T” và mô hình “Phân loại và xử lý rác thải gắn với vườn rau dinh dưỡng, xây xanh tại hộ gia đình” (Đắk Nông); “Mái nhà xanh”, “Mỗi hố rác, một cây xanh”, “Xách giỏ đi chợ”, “Phụ nữ với phong trào chống rác thải nhựa”, “Phân loại rác thải tại nguồn”, “Phụ nữ hạn chế sử dụng rác thải nhựa” (Bình Định); mô hình “Từ gom phế liệu đến triệu phần quà”, “Đổi rác lấy cây”, “Dùng làn nhựa thay thế túi ni lông” (Thanh Hóa); 18 mô hình: “Đường hoa từ nhựa tái chế”, “Nhà sạch, vườn đẹp”; “Thu gom phế liệu BVMT”, “Phân loại rác thải tại nguồn”, “Biến rác thải thành con giống” (Hòa Bình)…

Qua đó, góp phần thu gom, xử lý 85.407 tấn rác, duy trì các mô hình, lồng ghép tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt chi/tổ phụ nữ, nhiều địa phương tổ chức tặng làn, túi đi chợ, bình thủy tinh, cặp lồng inox, xô/thùng đựng rác…; tuyên truyền vận động hội viên, phụ nữ, người tiêu dùng, người bán hàng sử dụng các sản phẩm như làn mây, tre, cói, lá và các vật dụng dễ tiêu hủy; giảm tối đa sử dụng các sản phẩm nhựa và túi ni lông...  Các mô hình chống rác thải nhựa tại cộng đồng không chỉ góp phần hiệu quả thực hiện bảo vệ môi , chống rác thải nhựa mà còn có ý nghĩa hỗ trợ các cấp Hội thực hiện các hoạt động an sinh xã hội.

Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng đã xác định bảo vệ, cải thiện môi trường; chủ động, tích cực triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, thiên tai là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm phát triển đất nước nhanh và bền vững. Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 56-KL/TW ngày 23/8/2019 về "Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương khóa 11 về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường", tiếp tục khẳng định "lấy bảo vệ sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu", "không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế".

Hội Phụ nữ các địa phương phát huy vai trò trong công tác bảo vệ môi trường với những chiến dịch ra quân làm sạch cảnh quan khu vực. 

Với định hướng đó việc ký kết chương trình phối hợp giữa Bộ Tài nguyên & Môi trường và Hội LHPN Việt Nam là việc làm hết sức có ý nghĩa, là sự cụ thể hóa Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030 tầm nhìn đến 2050, góp phần thực hiện quy định Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn (với 6 điều quy định rõ ràng về việc phân loại, lưu giữ, chuyển giao; chi phí thu gom vận chuyển; xử lý ô nhiễm, cải tạo môi trường bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt. 

Phát huy những kết quả đạt được, giai đoạn 2024 - 2027, hai cơ quan tiếp tục phối hợp tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, quy định pháp luật, văn bản về quản lý chất thải, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại các cấp Hội Phụ nữ, trên hệ thống truyền thông của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Cổng thông tin điện tử của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Báo Phụ nữ Việt Nam, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Tờ Thông tin Phụ nữ, fanpage của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, fanpage Phụ nữ sống xanh và hệ thống fanpage của các tỉnh/thành Hội) và trên hệ thống truyền thông của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Hai cơ quan phối hợp tổ chức hoạt động tuyên truyền, sự kiện phù hợp về quản lý chất thải, phân loại chất thải rắn sinh hoạt trong các chiến dịch, sự kiện lớn về môi trường như: Ngày Môi trường thế giới (5/6), Tuần lễ quốc gia Nước sạch - Vệ sinh môi trường (từ ngày 29/4 đến ngày 6/5), Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” (tuần thứ 3 của tháng 9 hằng năm), “Ngày Quốc tế không rác thải ” (ngày 30/3 hằng năm)...; vận động cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân, tổ chức, cơ sở thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt; xây dựng mô hình về phân loại chất thải rắn sinh hoạt; lựa chọn nhân rộng một số mô hình, điểm sáng, gương điển hình về quản lý chất thải, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại cơ sở để nhân rộng trên cả nước…  

Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cam kết tiếp tục tăng cường hoạt động tuyên truyền, vận động sâu rộng, thiết thực để nâng cao nhận thức, hành vi của phụ nữ và nhân dân trong bảo vệ môi trường nói chung, công tác phân loại, thu gom, tái chế rác thải nói riêng; chủ động xây dựng các mô hình về bảo vệ môi trường, phân loại chất thải rắn sinh hoạt. Hội tiếp tục nghiên cứu, đóng góp, đề xuất chính sách phù hợp giúp phụ nữ tham gia hiệu quả các hoạt động bảo vệ môi trường; trong đó có việc phân loại rác thải tại nguồn trở thành thói quen, nếp sống văn hóa của mỗi gia đình và toàn xã hội.

Minh Thư