Đẩy mạnh giám sát công tác quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông

TMO - Trước sự gia tăng của hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trên địa bàn thành phố, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã tái giám sát về tình hình quản lý, khai thác cát sỏi lòng sông và quản lý bến thủy nội địa đối với các sở, ngành, quận, huyện liên quan.

Trước đó, Ban Kinh tế - Ngân sách, Ban Đô thị phối hợp các Ban Hội đồng nhân dân (HĐND) TP Hà Nội đã thực hiện khảo sát vào tháng 9 và tháng 10/2020. Đây là nội dung đã được HĐND thành phố Hà Nội khoá XV (nhiệm kỳ 2016-2021) thực hiện chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp 18 vào đầu tháng 12-2020. Sau phiên chất vấn trên, mặc dù các địa phương, sở ngành của thành phố đã vào cuộc chấn chỉnh, tuy nhiên các bất cập trong công tác quản lý, khai thác cát sỏi lòng sông, bến thuỷ nội địa vẫn chưa được khắc phục. 

Báo cáo của Công an thành phố cho thấy, tính đến tháng 9/2022, thành phố có 201 bãi tập kết (trong đó có 77 bãi có thủ tục hoạt động hoặc phù hợp tiêu chí và 124 bãi chưa đủ thủ tục hoạt động hoặc không phù hợp tiêu chí). Như vậy số lượng các bến bãi chưa đủ thủ tục hoạt động còn rất lớn và ít có cải thiện so với khảo sát năm 2020 (246 bãi chứa, tập kết, trung chuyển vật liệu xây dựng trên các tuyến sông thuộc thành phố, trong đó 209 bãi đang hoạt động, 37 bãi dừng hoạt động).

Đặc biệt, tình trạng khai thác trái phép cát chưa được xử lý dứt điểm, nhất là tại địa bàn giáp ranh với các tỉnh lân cận. Nguyên nhân do nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng ngày càng tăng, trong khi chưa có nguồn vật liệu xây dựng thay thế, lợi nhuận từ hoạt động khai thác cát lớn. Do vậy, các đối tượng thường lợi dụng giấy phép khai thác được UBND các tỉnh giáp ranh (Hòa Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hưng Yên, Hà Nam) cấp phép để khai thác cát trái phép vào đêm tối, ngày nghỉ, ngày lễ…

Trong khi đó, công tác phối hợp giữa chính quyền địa phương với các lực lượng chức năng từ khi phát hiện vi phạm đến kiểm tra, xử lý còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ. Các sở, ngành và chính quyền các địa phương chưa vào cuộc quyết liệt, còn tư tưởng khoán việc xử lý cho ngành công an.

Đoàn giám sát của HĐND thành phố Hà Nội đề nghị UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành, địa phương siết chặt quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trên địa bàn 

Trước thực trạng trên, Đoàn giám sát đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở ngành, địa phương tổ tập trung chấn chỉnh các hạn chế, bất cập đã được trong công tác quản lý, khai thác cát sỏi lòng sông, hoạt động của các bến thuỷ nội địa đã báo cáo giám sát chỉ rõ. Đoàn Giám sát đề nghị UBND thành phố giao Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội chủ trì, phối hợp các sở, ngành, quận, huyện, thị xã xây dựng phương án bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản trên địa bàn thành phố thuộc nhiệm vụ lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, dự kiến hoàn thành quý IV-2023.

Trong công tác quy hoạch, các sở, ngành liên quan phải khẩn trương rà soát, tham mưu UBND thành phố xây dựng ngay 2 quy hoạch là Quy hoạch Bến thuỷ nội địa và Quy hoạch Bến bãi vật liệu xây dựng. Hai Sở TN&MT, Sở GTVT cần tham mưu tiến hành đồng thời xây dựng hai quy hoạch này, rà soát, đánh giá kỹ trên cơ sở đề xuất, kiến nghị của các quận huyện. Cùng với rà soát quy hoạch, phải xử lý những tồn tại, bất cập, không thể dừng lại để chờ quy hoạch.  

UBND thành phố tiếp tục thực hiện các quy chế phối hợp với các tỉnh Phú Thọ, Hưng Yên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc trong công tác quản lý, bảo vệ cát, sỏi lòng sông. Công an thành phố tiếp tục triển khai Quy chế phối hợp số 4409/QCPH ngày 11/11/2016 giữa Công an thành phố Hà Nội với Công an các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hưng Yên, Hà Nam về phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường, tài nguyên khoáng sản…

Với công tác quản lý bến bãi, bến thủy, Đoàn giám sát kiến nghị UBND thành phố giao Sở GTVT nghiên cứu, khảo sát xây dựng bến, địa điểm tạm giữ phương tiện vi phạm hành chính, tạo điều kiện cho công tác xử lý vi phạm hành chính trong công tác khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi. Tăng cường kiểm tra, xử lý các cơ sở sửa chữa, đóng mới trên tuyến đường thủy để hạn chế tình trạng tự ý hoán cải, lắp đặt các thiết bị phục vụ cho hoạt động khai thác cát trên phương tiện nhằm ngăn chặn và giải quyết tận gốc tình trạng khai thác cát trái phép.

Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thanh kiểm tra việc chấp hành pháp luật khoáng sản của tổ chức cá nhân được cấp phép khai thác khoáng sản, thực hiện quy chế phối hợp trong công tác quản lý bảo vệ cát, sỏi lòng sông tại các khu vực giáp ranh. Chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát, tổ chức giải tỏa đối với các bến bãi tập kết cát, sỏi lòng sông và trung chuyển vật liệu xây dựng ven sông chưa đảm bảo điều kiện hoạt động theo chỉ đạo của UBND thành phố. Đồng thời, chủ động xây dựng phương án đấu giá quyền sử dụng đất đối với các bến bãi tập kết cát, sỏi, vật liệu xây dựng ven sông.  

Lê Vân