Đảm bảo quỹ đất cho xây dựng nhà ở xã hội

TMO - Sở Xây dựng TP.HCM đề xuất bổ sung thêm gần 550 ha đất để xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Theo đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, Thủ tướng Chính phủ giao TP.HCM đến năm 2030 phát triển 69.700 căn nhà ở xã hội. Theo chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021-2030, đến năm 2030, địa phương này sẽ phát triển 93.000 căn nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo kết quả từ năm 2021 đến tháng 6/2023, tổng diện tích xây dựng mới đạt 15,35 triệu m2/50 triệu m2, đạt 30,7% chỉ tiêu đề ra giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, nhà ở xã hội phát triển 32.668 m2 sàn, chiếm 1,31% so với chỉ tiêu đề ra.

Do đó, Sở Xây dựng thành phố cho rằng cần bổ sung nguồn cung dự án nhà ở xã hội, nhà ở lưu trú công nhân để tăng tính khả thi cho việc thực hiện chỉ tiêu diện tích sàn nhà ở trong giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2026-2030 theo chương trình phát triển nhà ở đã được phê duyệt. Qua tổng hợp đề xuất, đánh giá các vị trí dự án dự kiến nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân của UBND các huyện, quận và TP Thủ Đức; đồng thời, Sở Xây dựng đã rà soát thực tế hiện nay trên địa bàn thành phố có các vị trí, khu đất có định hướng để đưa vào phát triển nhà ở xã hội, nhà ở lưu trú công nhân tại kỳ điều chỉnh kế hoạch phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025.

Sở Xây dựng TP.HCM đề xuất bổ sung thêm gần 550 ha đất để xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. 

UBND các quận, huyện TP Thủ Đức đề xuất 13 khu đất dự kiến phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, trong đó có 8 khu đất đã có trong danh mục phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2021, 2022 trước đây. 5 khu đất được đánh giá phù hợp vị trí thực hiện dự án với quy hoạch chi tiết xây dựng, khả năng kết nối hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại khu vực, với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm TP.HCM đã phê duyệt nên Sở Xây dựng thống nhất kiến nghị tổng hợp 5 vị trí này vào kỳ điều chỉnh kế hoạch phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025.

Ngoài ra, để thực hiện Đề án phát triển 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp của Thủ tướng Chính phủ, Sở Xây dựng tiếp tục rà soát các vị trí/khu đất có định hướng để đưa vào phát triển dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là 21 vị trí/khu đất. Như vậy, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP.HCM bổ sung 26 khu đất dự án có định hướng để đưa vào phát triển dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, với tổng diện tích đất dự kiến 547,8 ha vào kỳ điều chỉnh kế hoạch phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025.

Các khu đất phân chia theo từng khu vực như sau: Khu vực nội thành hiện hữu (các quận 4, 8, Bình Thạnh, Tân Bình) với 4 khu đất có diện tích đất dự kiến tăng thêm khoảng 10,73 ha. Khu vực nội thành phát triển (các quận 7, 12, Bình Tân) với 6 khu đất có diện tích đất dự kiến tăng thêm khoảng 14,95 ha. Khu vực huyện ngoại thành (các huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi) với 10 khu đất có diện tích đất dự kiến tăng thêm khoảng 187,9 ha; khu vực TP Thủ Đức với 6 khu đất có diện tích đất dự kiến tăng thêm là 334,13ha.

TP.HCM đã ban hành Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2030, đặt ra mục tiêu cho từng giai đoạn và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành liên quan, ưu tiên bố trí quỹ đất sạch, quy hoạch vị trí phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. UBND TP.HCM cho biết, mục tiêu của Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2030 là khắc phục những hạn chế trong việc phát triển nhà ở của thành phố trong thời gian qua, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhà ở cho các tầng lớp dân cư với các mức thu nhập khác nhau. Đồng thời, tiếp tục thực hiện cải cách hành chính và kiến nghị Trung ương khắc phục những bất cập để thu hút nguồn lực phát triển nhà ở nói chung và nhà cho người lao động thu nhập thấp trong thời gian tới.

Để tạo quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đề xuất thành phố cần chủ động tạo quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội thông qua tổ chức phát triển quỹ đất. Hoàn thiện các cơ chế thực hiện quy định về nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án nhà ở kinh doanh. Tổ chức phát triển quỹ đất cần có cơ chế hoạt động của doanh nghiệp để có thể chủ động thực hiện các quyền đối với đất đai của một tổ chức kinh tế, có thể chủ động huy động vốn dưới nhiều dạng khác nhau để thực hiện thu hồi đất theo quy hoạch. Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế, chính sách phát triển các nguồn vốn vay ưu đãi đối với công nhân lao động hỗ trợ tạo lập nhà ở, đồng thời tạo hiệu ứng lan tỏa đối với thị trường.

UBND TP.HCM đã có chỉ đạo các sở ngành và địa phương liên quan tập trung tháo gỡ các vướng mắc liên quan về công tác đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (Ảnh minh họa). 

TP.HCM đang triển khai Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM (hiệu lực từ 01/8/2023). Vận dụng các cơ chế, chính sách mới từ Nghị quyết 98, các khó khăn, vướng mắc trước đó được thành phố nỗ lực tháo gỡ, trong đó có các dự án nhà ở xã hội. Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, hiện nay, trên địa bàn thành phố có 09 dự án nhà ở xã hội đang triển khai với diện tích đất 17,5 ha, 517.689 m2 sàn xây dựng, quy mô 6.383 căn hộ. Trong đó, có 05 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2016 - 2020; 04 dự án động thổ, khởi công trong năm 2022. Tuy nhiên, đến nay, sau hơn 01 năm động thổ, triển khai, hầu hết các dự án đang chững lại.

Sở Xây dựng TP.HCM, hầu hết các dự án đang trong quá trình hoàn thiện các thủ tục đầu tư. Các bước thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội còn phức tạp, ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các dự án nhà ở xã hội phải thực hiện thêm các thủ tục như thẩm định giá bán nhà ở xã hội, xác nhận đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội, kiểm toán chi phí để xác định lợi nhuận định mức.

Trước những khó khăn trong việc triển khai các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn, UBND TP.HCM đã có chỉ đạo các sở ngành và địa phương liên quan tập trung tháo gỡ các vướng mắc liên quan về công tác đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng hệ thống các văn bản chỉ đạo của Thường trực UBND thành phố liên quan đến việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để có tham mưu văn bản nhắc nhở, đôn đốc các sở ngành, đơn vị thực hiện.

Sở Xây dựng khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu về tiến độ và quá trình thực hiện của các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn Thành phố để phổ biến cho các sở ngành, UBND các quận huyện và thành phố Thủ Đức theo dõi, quản lý hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo xuyên suốt các chỉ tiêu của chương trình, kế hoạch về nhà ở xã hội mà thành phố đã đề ra; nghiên cứu, tham mưu phân khai chỉ tiêu nhà ở xã hội vào chương trình phát triển kinh tế xã hội của thành phố để có cơ sở phân bổ chi tiêu hàng năm về nhà ở xã hội phục vụ công tác theo dõi, chỉ đạo, quản lý nhà ở xã hội theo quy định.

Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở ngành và đơn vị có liên quan trước mắt nghiên cứu xử lý, tháo gỡ đối với nhóm dự án nhà ở xã hội đã có pháp lý rõ ràng, đầy đủ để nhà đầu tư sớm triển khai thực hiện dự án theo quy định. Đối với nhóm dự án có pháp lý phức tạp, trong đó lưu ý các dự án đang triển khai thi công thì cần nghiên cứu kỹ, tham mưu đề xuất giải pháp xử lý đảm bảo chặt chẽ về trình tự, thủ tục, đúng quy định pháp luật; định kỳ 2 tuần một lần, Văn phòng UBND thành phố bố trí lịch họp để UBND thành phố xem xét chỉ đạo xử lý cho từng dự án cụ thể. Cùng với đó, Sở Xây dựng tiếp tục hoàn chỉnh báo cáo về dự án nhà ở xã hội sử dụng quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị....

Lê Mạnh