Đảm bảo nguồn nước sạch sinh hoạt tại vùng núi cao

TMO - Dự án “Điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất tại các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước” giai đoạn I được thực hiện tại 197 vùng núi cao, khan hiếm nước trên địa bàn 37 tỉnh đã hoàn thành khối lượng và mục tiêu đặt ra. Đến nay, công tác tìm kiếm nguồn nước phục vụ cung cấp nước sạch đã đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội to lớn.

Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia cho biết, dự án “Điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất tại các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước” thuộc Chương trình điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất để cung cấp nước sinh hoạt ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước được Trung tâm triển khai thực hiện từ năm 2015 đến năm 2023. Dự án có phạm vi thực hiện tại 14 tỉnh khu vực Bắc Bộ, 4 tỉnh khụ vực Bắc Trung Bộ và 7 tỉnh khu vực Nam Trung Bộ, 4 tỉnh khu vực Tây Nguyên và 10 tỉnh khu vực Nam Bộ.

Quy trình thực hiện điều tra, tìm kiếm nguồn nước của Dự án được thực hiện theo 9 bước: (1) Thu thập các tài liệu địa chất, địa chất thủy văn và các tài liệu liên quan khác; (2) khoanh định các vùng có khả năng chứa nước để tiến hành điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất; (3) thiết kế và thi công các dạng công tác điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất; (4) đánh giá các nguồn nước dưới đất, xác định các nguồn có khả năng cung cấp nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân; (5) tổng hợp phân tích các tài liệu thu thập, xác định các đối tượng và phạm vi điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất; (6) điều tra tìm kiếm, phát hiện các khu vực có triển vọng cung cấp nguồn nước dưới đất; (7) đánh giá trữ lượng, chất lượng, tính toán lượng nước dưới đất có thể khai thác cho 227 vùng núi cao, vùng khan hiếm nước thuộc 39 tỉnh; (8) xác định khu vực có triển vọng, hành lang, tuyến, vị trí xây dựng công trình khai thác nước dưới đất, tổng hợp kết quả điều tra trên phạm vi 227 vùng núi cao, vùng khan hiếm nước thuộc 39 tỉnh; (9) tạo công trình khai thác bền vững phục vụ cấp nước cho người dân vùng cao, vùng khan hiếm nước thuộc 39 tỉnh.

Nước sạch là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hằng ngày, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân. Ảnh: ĐH. 

Thời gian qua, dự án đã điều tra, tìm kiếm được nhiều nguồn nước dưới đất, xác định được trữ lượng, chất lượng và lập bản đồ tài nguyên nước dưới đất tại 277 vùng núi cao, khan hiếm nước trên địa bàn 39 tỉnh triển khai dự án; xác định được khu vực có triển vọng để thi công công trình khai thác nước dưới đất; các lỗ khoan khai thác có lưu lượng, chất lượng đảm bảo được kết cấu đủ điều kiện để khai thác bền vững.

Bên cạnh đó, dự án rà soát, cập nhật toàn bộ các tài liệu điều tra cơ bản về tài nguyên nước dưới đất và tài liệu liên quan khác trên địa bàn các địa phương triển khai dự án; qua đó khoanh định được vùng có khả năng chứa nước để tiến hành điều tra, tìm kiếm nguồn nước dưới đất; các thành tạo có khả năng chứa nước đã được điều tra ở các vùng khan hiếm nước thuộc khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ, khu vực Tây Nguyên và khu vực Nam Bộ. 

Dự án cũng đã đánh giá đầy đủ về hiện trạng chất lượng nguồn nước dưới đất đã được điều tra, tìm kiếm, đảm bảo cấp nước cho ăn uống sinh hoạt cho nhân dân. Theo đó, tổng tiềm năng tài nguyên nước dưới đất tại các vùng trong phạm vi thực hiện là 2.632.438 m3/ngày. Cụ thể, khu vực Bắc Bộ là 607.325 m3/ngày; khu vực Bắc Trung Bộ là 210.613 m3/ngày; khu vực Nam Trung Bộ là 318.095 m3/ngày; khu vực Tây Nguyên là 685.731 m3/ngày; khu vực Nam Bộ là 810.674 m3/ngày. Trữ lượng có thể khai thác nước dưới đất của các khu vực: Bắc Bộ là 215.889 m3/ngày; Bắc Trung Bộ là 86.247 m3/ngày; Nam Trung Bộ là 98.858 m3/ngày; Tây Nguyên là 205.763 m3/ngày; Nam Bộ là 120.802 m3/ngày. Tổng trữ lượng có thể khai thác nước dưới đất của các vùng trong phạm vi Dự án là 727.559 m3/ngày.

Dự án đã thi công 678 công trình, đủ điều kiện xây dựng 277 trạm cấp nước sinh hoạt tập trung, thuộc 39 tỉnh. Lưu lượng khai thác công trình dự báo trên phạm vi các vùng điều tra đạt khoảng 144.245 m3/ngày, có thể cung cấp cho khoảng 1,44 triệu người dân (với tiêu chuẩn sử dụng nước 100 lít/người/ngày).

Nước sạch về với các hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên. Ảnh: ĐT. 

Ngoài những tác động tích cực mang tính lâu dài đối với xã hội, để dự án phát huy hiệu quả cao, đưa nguồn nước sạch nhanh chóng đến với đồng bào ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước, Trung tâm đã tổ chức bàn giao Hồ sơ kết quả của dự án cho các đơn vị liên quan gồm: Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các tỉnh trong phạm vi dự án để nghiên cứu giải pháp công nghệ khai thác nước phù hợp, xây dựng kế hoạch khai thác nguồn nước phục vụ cấp nước sinh hoạt cho người dân tại các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước.

Kết quả Dự án góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Việc đảm bảo cung cấp đầy đủ nước sạch đảm bảo vệ sinh mang lại giá trị to lớn đối với người dân, làm giảm bớt những khó khăn trong cuộc sống của người dân ở các vùng núi cao, vùng khan hiếm nước...Nước sạch là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hằng ngày và là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho người dân. Trong những năm qua, ngoài việc đáp ứng nhu cầu sử dụng nước thì việc bảo đảm nguồn nước sinh hoạt sạch, hợp vệ sinh theo quy chuẩn đang được cơ quan chuyên môn và chính quyền các địa phương quan tâm, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Thu Xuân