Cung ứng điện gặp khó khăn do các hồ thủy điện thiếu nước

TMO - Do những bất thường của thời tiết, các hồ thuỷ điện đang thiếu nước, ảnh hưởng tới việc cung cấp điện mùa nắng nóng 2023, nhất là khu vực miền Bắc.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, qua theo dõi về tình hình vận hành hệ thống điện Quốc gia, trong tháng 4 và đầu tháng 5 vừa qua, nắng nóng gay gắt kéo dài trên diện rộng đã làm tiêu thụ điện tăng cao. Mặc dù đợt nóng gay gắt đầu tháng 5 chỉ diễn ra trong ít ngày ở miền Bắc nhưng công suất và sản lượng tiêu thụ điện ở miền Bắc và toàn quốc cũng đã lên rất cao.

Điển hình như ngày 6/5/2023 mặc dù là ngày nghỉ cuối tuần nhưng công suất tiêu thụ toàn quốc cũng đã lên tới hơn 43.300 MW và sản lượng tiêu thụ ngày này trong toàn quốc cũng đã lên tới hơn 895 triệu kWh. Dự báo trong các tháng 5, 6, 7 tiếp theo, miền Bắc bước vào cao điểm nắng nóng, phụ tải hệ thống điện quốc gia tiếp tục có xu hướng tăng và cao hơn kế hoạch vận hành hệ thống điện Quốc gia đã được Bộ Công Thương phê duyệt.

Trong những tháng cao điểm nắng nóng của mùa hè năm 2023, với những số liệu theo diễn biến thực tế và qua tính toán cho thấy trong trường hợp các tình huống cực đoan xảy ra như: Công suất cực đại (Pmax) của miền Bắc tăng trưởng 15% so với cùng kỳ năm 2022 (những ngày nắng nóng kéo dài); Sự cố tổ máy hoặc chậm tiến độ sửa chữa, đưa vào vận hành nguồn mới; Mức nước của các hồ thủy điện lớn giảm sâu... thì hệ thống điện miền Bắc sẽ gặp tình trạng rất khó khăn về cung cấp điện trong các tháng 5, 6; nhất là vào các giờ tiêu thụ điện cao điểm. Nếu tình trạng hạn hán diễn ra nghiêm trọng trên diện rộng, không có lũ hoặc lũ về ở mức thấp thì tình hình cung cấp điện có thể tiếp tục còn khó khăn trong thời gian tiếp theo.

Hồ thuỷ điện Lai Châu đầu nguồn sông Đà đang thiếu nguồn nước. 

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, hiện tượng El Nino sẽ xảy ra vào các tháng cuối năm 2023 làm cho nền nhiệt độ tăng cao và lượng mưa giảm thấp so với trung bình nhiều năm. Điều này làm cho lưu lượng về hồ các tháng cuối năm tiếp tục có xu hướng giảm thấp. Nếu tình trạng hạn hán diễn ra nghiêm trọng trên diện rộng, không có lũ hoặc lũ về ở mức thấp thì tình hình cung cấp điện có thể tiếp tục còn khó khăn trong thời gian tiếp theo.

Tình hình thủy văn các hồ thủy điện trong vài tháng trở lại đây có nhiều diễn biến bất lợi, thấp hơn đáng kể so với trung bình nhiều năm. Nhiều hồ thủy điện trên cả nước có nước về kém, lưu lượng nước về 4 tháng đầu năm của các hồ thủy điện phía Bắc bằng khoảng 60-70% so với trung bình nhiều năm, nhiều hồ thủy điện khu vực miền Trung và miền Nam cũng có nước về kém. Đến đầu tháng 5/2023, nhiều hồ thủy điện trên hệ thống đã về mực nước thấp, có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện và phục vụ nhu cầu dân sinh trong thời gian còn lại của mùa khô 2023.

Cụ thể, có 10 hồ thủy điện thuộc EVN và nhiều hồ thủy điện của chủ đầu tư ngoài EVN đã về xấp xỉ hoặc dưới mực nước chết (tổng công suất khoảng 4500 MW), trong đó có các hồ thủy điện của EVN như: Lai Châu, Trị An, Ialy, Bản Chát, Huội Quảng, Trung Sơn, Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah, Srepok 3, Sông Ba Hạ. Sản lượng còn lại trong hồ toàn hệ thống là 4,5 tỷ kWh, thấp hơn 1,6 tỷ kWh so với kế hoạch, thấp hơn 4,1 tỷ kWh so với cùng kỳ năm 2022.

Nhiều thủy điện ở trong tình trạng khô cạn, ảnh hưởng lớn đến việc cung ứng điện trong mùa nắng nóng tới. 

Để ứng phó với tình hình vận hành hệ thống điện Quốc gia có nhiều khó khăn trong mùa hè năm nay, EVN mong muốn người dân và khách hàng sử dụng điện thực hiện triệt để sử dụng điện tiết kiệm, nhất là vào các giờ cao điểm trưa và tối. Cụ thể, buổi trưa từ 11h30 đến 14h30, buổi tối từ 20h00 đến 22h00. Đồng thời chú ý sử dụng hợp lý điều hoà nhiệt độ (đặt ở mức 26-27 độ trở lên, sử dụng kết hợp với quạt) và chú ý không nên sử dụng đồng thời nhiều thiết bị điện có công suất lớn.

Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia và các đơn vị Điện lực khu vực miền Bắc sẽ lập kế hoạch cung cấp điện các tháng, đặc biệt là trong các tháng cao điểm nắng nóng (từ tháng 5 đến tháng 8), đồng thời thông tin sớm cho các khách hàng lớn để chủ động điều chỉnh hoạt động sản xuất.

Để đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định trong mùa khô năm 2023 nói riêng và cả năm 2023 nói chung, Bộ Công Thương đã yêu cầu EVN, bám sát và cập nhật liên tục diễn biến thực tế của phụ tải điện, các điều kiện vận hành hệ thống điện và thị trường điện, đảm bảo vận hành và cung cấp điện an toàn, ổn định và tin cậy cho hệ thống điện quốc gia trong năm 2023. Trường hợp có những ảnh hưởng bất thường đến việc đảm bảo an ninh cung cấp điện, kịp thời báo cáo Bộ Công Thương để xem xét, chỉ đạo; phối hợp với khách hàng sử dụng điện, đặc biệt là các khách hàng sử dụng điện lớn chuẩn bị kịch bản, kế hoạch thực hiện chương trình điều chỉnh phụ tải điện trong trường hợp cần thiết nhằm đảm bảo an ninh hệ thống điện.

Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia lập kế hoạch huy động tối ưu các nguồn điện, đặc biệt là các nguồn thủy điện (kể cả các thủy điện nhỏ) trong các giờ cao điểm để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện. Đảm bảo công tác quản lý, bảo dưỡng các tổ máy phát điện vận hành an toàn, ổn định; vận hành an toàn hệ thống lưới điện, đặc biệt là hệ thống truyền tải điện 500kV Bắc - Nam; bố trí lịch sửa chữa nguồn điện phù hợp, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước thủy điện phục vụ nhu cầu nước hạ du cũng như mục tiêu phát điện, nâng cao khả dụng các nguồn điện nhất là vào cao điểm mùa khô ở miền Bắc.

Các đơn vị điện lực sắp xếp kế hoạch bảo dưỡng, sửa chữa hợp lý, rút ngắn thời gian bảo dưỡng, tránh sửa chữa các nguồn-lưới điện trong thời gian cao điểm nắng nóng. Đồng thời có văn bản chỉ đạo các đơn vị cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện theo tinh thần không để thiếu than, khí cho sản xuất điện.

Trong thời gian tới, hệ thống điện quốc gia sẽ bước vào thời gian cao điểm của mùa hè. Việc cung cấp điện sẽ gặp nhiều khó khăn do phụ tải tăng cao, đồng thời nhu cầu cấp nước cho hạ du các hồ thủy điện cũng sẽ là một yêu cầu cấp thiết. Bộ Công Thương đề nghị các tỉnh, các địa phương có nhu cầu sử dụng nước hạ du phối hợp chặt chẽ, chỉ đạo kịp thời các chủ hồ chứa thủy điện và các đơn vị liên quan trong việc điều tiết các hồ chứa thủy điện, đảm bảo cung cấp đủ nước cho nhu cầu hạ du và đóng góp cho cung cấp điện.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh việc tuyên truyền, thực hiện các biện pháp tiết kiệm điện, sử dụng điện hợp lý và hiệu quả, đồng thời tích cực triển khai các giải pháp tiết kiệm nước cho sản xuất, sinh hoạt trên phạm vi cả nước cũng là nhiệm vụ quan trọng. Việc tiết kiệm điện làm giảm tổng chi phí đầu tư toàn xã hội cho hạ tầng điện để dành nguồn lực cho các hạ tầng khác, giúp phát triển kinh tế-xã hội, giảm việc phải huy động các nguồn năng lượng hóa thạch gây phát thải carbon, góp phần phát triển bền vững.

PV