Chủ động ứng phó, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai

TMO - Để chủ động ứng phó, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại do thiên tai năm 2024, các cấp Bộ ngành, UBND các địa phương tiếp tục rà soát, kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và phòng thủ dân sự các cấp, đồng thời tăng cường công tác dự báo bảo đảm kịp thời, chính xác...   

Trước đó, ngày 10/5, tại Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, chủ trì Hội nghị toàn quốc Tổng kết công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn từ năm 2023 đến quý I năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Tại điểm cầu tỉnh Long An có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Lâm dự.  

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang chủ trì Hội nghị tại Văn phòng Chính phủ. Ảnh: BCP. 

Năm 2023, cả nước xảy ra 21/22 loại hình thiên tai, mức độ nghiêm trọng so với năm trước. Trong đó, có 8 bão và áp thấp nhiệt đới; 25 đợt rét đậm, rét hại; 229 trận mưa lớn, ngập lụt, lũ, lũ quét, sạt lở đất; 509 trận dông lốc, sét, mưa đá; 817 vụ sạt lở bờ sông, bờ biển; 346 trận động đất. Thiên tai làm 1.129 người chết, mất tích và thiệt hại về kinh tế ước tính trên 9.300 tỷ đồng.

Từ đầu năm 2024 đến nay, một số đợt thiên tai nghiêm trọng đã xảy ra trên cả nước như rét đậm, rét hại tại khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ; hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường xảy ra tại đồng bằng sông Cửu Long; hạn hán khu vực Tây Nguyên; mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ nắng nóng vượt lịch sử tại 110/186 trạm quan trắc trên cả nước. Hậu quả, làm 14 người chết, mất tích, thiệt hại vật chất ước tính trên 399 tỷ đồng.

Đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu trực tuyến tỉnh Long An. Ảnh: Trần An. 

Tỉnh Long An, trong năm 2023 đã đối mặt với các loại hình thiên tai như: Mưa dông, lốc sét và sạt lở đất…gây ra thiệt hại khoảng 21,7 tỷ đồng. Mùa khô năm 2023-2024, tình hình hạn hán xâm nhập mặn, diễn biến phức tạp và gay gắt, khiến 8.200 hộ dân ở các huyện vùng hạ bị thiếu nước sinh hoạt.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, từ sớm, từ xa của Chính phủ, các Bộ ngành đã khắc phục khó khăn, đặc biệt là sự chủ động của các địa phương và người dân nên công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn năm 2023 và các tháng đầu năm 2024 đã đạt được những kết quả toàn diện, góp phần giảm thiểu thiệt hại.

Cụ thể, trong năm 2023 Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai đã tổ chức Tuần lễ Quốc gia về phòng, chống thiên tai với chủ đề “Từ ứng phó đến hành động sớm” tại tỉnh Quảng Nam và hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện; đồng thời, phê duyệt nội dung Sách trắng về phòng, chống thiên tai Việt Nam và công bố rộng rãi trên website của Ban Chỉ đạo. Hệ thống giám sát thiên tai Việt Nam (VNDMS) cũng đã phát huy hiệu quả cho công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành trong các tình huống thiên tai.

Về công tác ứng phó thiên tai, sự cố và tìm kiếm cứu nạn, riêng trong năm 2023, các bộ, ngành, địa phương đã xử lý hiệu quả 4.336 vụ, cứu được 3.968 người, 207 phương tiện; hướng dẫn, hỗ trợ di dời gần 963 nghìn người từ nơi nguy hiểm về nơi an toàn...

Trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã hỗ trợ 8.500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2023 cho 43 tỉnh, thành phố để phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sạt lở; Bộ NN&PTNT xuất cấp hạt giống, hoá chất sát trùng giúp kịp thời ổn định sản xuất sau thiên tai. Ngay sau khi thiên tai xảy ra, các đồng chí lãnh đạo Nhà nước, Chính phủ, Ban Chỉ đạo cùng với lãnh đạo các cấp ở địa phương đã trực tiếp xuống hiện trường động viên thăm hỏi người dân bị thiệt hại, trực tiếp kiểm tra công tác khắc phục hậu quả, đồng thời, sớm ổn định đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, công tác phòng chống thiên tai năm qua vẫn còn thiệt hại đáng tiếc về người do chủ quan, bất cẩn, trong khi diễn biến thiên tai cực đoan, bất thường. Việc thực hiện phương châm 4 tại chỗ ở một số nơi còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao; Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng nói chung cũng như công trình phòng chống thiên tai nói riêng còn thấp; phương tiện, trang thiết bị,… phục vụ công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn còn hạn chế; Việc xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai, phương án ứng phó với thiên tai của các địa phương chưa cập nhật đầy đủ, toàn diện với các kịch bản thiên tai,... 

Các cấp Bộ ngành, UBND các địa phương cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn  (Ảnh minh họa). 

Theo nhận định tình hình thiên tai và dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ tháng 7 đến tháng 9 năm 2024, hiện tượng El Nino có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina; có khoảng 11 đến 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên biển Đông, 5 đến 7 cơn đổ bộ vào đất liền; nguy cơ ngập lụt tại các đô thị, thành phố lớn do mưa lớn cục bộ; lũ quét, sạt lở đất nguy cơ cao xuất hiện tại các tỉnh khu vực vùng núi. 

Nhiều giải pháp phục vụ tốt công tác phòng, chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2024 được nhấn mạnh triển khai: Theo dõi chặt chẽ và cảnh báo, dự báo kịp thời các hiện tượng thời tiết, thủy văn, hải văn nguy hiểm; tăng cường ứng dụng công nghệ và công cụ mới nhằm chi tiết hóa và truyền tải các thông tin dự báo, dự báo bằng công nghệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo; duy trì và phát triển các loại thông tin và các hình thức truyền tải bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn tới người dùng như ứng dụng trên điện thoại di động và mạng xã hội; trích lập quỹ phòng chống thiên tai hoặc kinh phí cho hoạt động phòng chống thiên tai trong đó có bố trí nguồn vốn, kinh phí để hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia dự trữ và cứu trợ kịp thời khi có thiên tai; chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan, đơn vị đóng quân trên địa bàn tổ chức luyện tập, diễn tập ứng phó với các tình huống thiên tai.

Để ứng phó với thiên tai trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang chỉ đạo các bộ ngành, địa phương rà soát, đề xuất bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống thiên tai; Nâng cao chất lượng dự báo, đảm bảo sớm, kịp thời, chính xác diễn biến thiên tai. Đồng thời, đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông đổi mới, bằng nhiều hình thức về công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; Thường xuyên, kiểm tra, nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó, xử lý, nhất là thời điểm trước mùa mưa bão và những địa bàn trọng điểm thường có nguy cơ xảy ra sự cố, thiên tai; Huy động các nguồn lực để thực hiện công tác phòng chống thiên tai. Bên cạnh đó, mong muốn các tổ chức quốc tế tiếp tục đồng hành với Việt Nam trong công tác dự báo, hỗ trợ phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn./.

Trần An