Chủ động phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai

TMO - Trước diễn biến phức tạp của tình hình thiên tai trên địa bàn, tỉnh Bắc Kạn triển khai công tác phòng chống, ứng phó với thiên tai theo phương châm “Chủ động phòng tránh - Đối phó kịp thời - Khắc phục hiệu quả”, qua đó hạn chế thấp nhất thiệt hại tại các địa phương, từng bước nâng cao năng lực ứng phó với diễn biến bất thường của thiên tai.

Theo báo cáo của Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự; Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn tỉnh Bắc Kạn cho biết: Trong 6 tháng đầu năm 2023, có 10 đợt mưa, gió lốc, sét tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh gây thiệt hại về người, tài sản của người dân và công trình. Thiên tai làm 2 người thiệt mạng, gây thiệt hại 183 nhà, 2.672 ha nông, lâm nghiệp, 1,2 ha thủy sản, làm hư hỏng 4 công trình thủy lợi; hơn 73.185 m3 đất, đá sạt lở, bồi lấp; 1 cột điện bị gẫy đổ. Ước tính thiệt hại về tài sản, hoa màu do thiên tai gây ra khoảng 41.000 triệu đồng.

Khi xảy ra thiên tai, các đơn vị, địa phương, người dân đã chủ động khắc phục hậu quả để sớm ổn định đời sống, khôi phục sản xuất,… Đối với thiệt hại về người, các cấp chính quyền, đoàn thể tổ chức thăm hỏi, hỗ trợ, động viên, huy động lực lượng giúp gia đình có người chết làm các thủ tục mai táng, chính quyền địa phương hỗ trợ chế độ theo quy định của nhà nước. Đối với thiệt hại về nhà ở, sản xuất của nhân dân, chính quyền địa phương và người dân đã huy động các lực lượng tại chỗ để giúp nhân dân dọn dẹp, sửa chữa, dựng lại nhà cửa; hỗ trợ ổn định đời sống; hỗ trợ nhân lực để chăm sóc cây trồng, cung ứng giống vật tư nông nghiệp để gieo cấy lại hoặc chuyển sang cây trồng khác phù hợp với thời vụ.

Các địa phương sẵn sàng lực lượng ứng phó, hỗ trợ người dân khi xảy ra thiên tai trên địa bàn, hạn chế thấp nhất thiệt hại. 

Đối với thiệt hại về cơ sở hạ tầng, UBND tỉnh, các cơ quan, đơn vị chủ động huy động lực lượng, nguồn lực được giao để khắc phục khẩn cấp, đảm bảo công tác chỉ đạo điều hành của Ban chỉ huy các cấp, sớm ổn định đời sống người dân bị ảnh hưởng. Trong 6 tháng đầu năm 2023, UBND tỉnh đã phân bổ kinh phí khắc phục hậu thiên tai, đảm bảo giao thông bước 1, trên 14 tuyến đường tỉnh Bắc Kạn với tổng số tiền gần 8,7 tỷ đồng.

Đối với nguồn vốn Trung ương hỗ trợ 40 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách để hỗ trợ kinh phí, khắc phục hậu quả thiên tai 10 tháng đầu năm 2022, UBND tỉnh đã phân bổ cho các đơn vị địa phương tổ chức thực hiện tại Quyết định số 386/QĐ-UBND ngày 10/3/2023 (gồm 2 công trình), đến nay các công trình đang thực hiện các bước đầu tư.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chức năng công tác phòng chống thiên tai (PCTT) trên địa bàn còn nhiều hạn chế cần khắc phục như: Đội xung kích PCTT cấp xã tuy đã được thành lập nhưng chưa được đào tạo nâng cao năng lực, thiếu các kỹ năng cơ bản và thiếu các trang thiết bị cơ bản phục vụ công tác PCTT, TKCN, sơ cấp cứu… Công tác di dân vùng có nguy cơ cao về sạt lở, lũ quét mới chỉ thực hiện khu vực có nguy cơ cao hoặc khi đã xảy ra hiện tượng sạt lở.

Bên cạnh đó, một số dự án tiến độ thực hiện còn chậm chưa đáp ứng được yêu cầu cấp bách. Một số công trình hồ đập xuống cấp, không đảm bảo an toàn trong công tác vận hành. Nhận thức của người dân về cách phòng tránh, ứng phó với các loại hình thiên tai chưa cao. Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng chưa được triển khai do không có nguồn kinh phí.

Trước tình hình đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện 19 nhiệm vụ trọng tâm trong công tác PCTT năm 2023. Trong đó, tập trung ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, dự báo, đặc biệt là phát triển phần mềm quản lý công trình PCTT, đo mưa; tính toán mưa trên các lưu vực hồ lớn để đưa ra cảnh báo lũ và an toàn công trình. Thực hiện biện pháp "nông, lâm kết hợp" để chống xói mòn, cải tạo đất, tăng năng suất cây trồng, phát huy hiệu quả sử dụng đất; phê duyệt và tiếp tục thực hiện các chương trình, kế hoạch đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước. Rà soát các điểm sạt lở, có nguy cơ sạt lở, lũ quét để lập bản đồ phân vùng nguy cơ lũ quét sạt lở đất. Rà soát, kiện toàn Ban Chỉ huy PCTT - TKCN các cấp, các ngành để thống nhất chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ PCTT…

Công tác khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định đời sống cho người dân là một trong những nhiệm vụ quan trọng được ngành chức năng tỉnh chú trọng. 

Tỉnh Bắc Kạn đề xuất Ban chỉ đạo Quốc gia về PCTT xem xét, cân đối nguồn kinh phí hỗ trợ tỉnh Bắc Kạn xây dựng các trạm khí tượng thủy văn (KTTV) tự động chuyên dùng theo lộ trình quy hoạch tổng thể mạng lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia đến năm 2020; xây dựng quy định mực nước tương ứng với cấp báo động lũ tại vị trí trên các sông thuộc địa bàn tỉnh quản lý chưa được quy định trong Quyết định số 05/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng trạm quan trắc môi trường tự động nước lưu vực sông trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn và trạm quan trắc môi trường không khí trên địa bàn thành phố Bắc Kạn; bố trí kinh phí thực hiện việc nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện cho các Trạm khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn thuộc mạng lưới các Đài Khí tượng Thủy văn Quốc gia.

Theo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai-Tìm kiếm cứu nạn Bắc Kạn, với địa hình bị chia cắt mạnh, nhiều đồi núi cao, Bắc Kạn là tỉnh chịu thiệt hại nặng nề do thiên tai hằng năm, nhất là tình trạng bị lũ ngập, lũ quét, sạt lở đất... trong mùa mưa. Trong năm 2022, thiên tai ở Bắc Kạn đã làm ba người chết, bảy người bị thương; 877 nhà ở và 12 phòng học, trường học bị hư hỏng; hơn 2.000ha cây trồng và 70ha ao nuôi nhỏ bị thiệt hại; 1.687 con gia súc, gia cầm bị chết; 54 công trình thủy lợi bị hư hỏng; 437.890m3 đất đá trên các tuyến đường bị sạt lở. Ước thiệt hại về hoa màu, tài sản do thiên tai gây ra lên tới hơn 112 tỷ đồng.

Ngay từ đầu năm 2023, UBND tỉnh Bắc Kạn đã yêu cầu các ngành, địa phương rà soát lại các nguồn lực. Trong đó, tỉnh yêu cầu kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn các cấp. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát tiến độ xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai, hồ chứa nước, công trình di dân tái định cư tại những khu vực sạt lở, công trình kè chống xói lở bờ sông, suối. Các đơn vị, địa phương rà soát, kiểm kê nguồn nhân lực, các vật tư, phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó thiên tai.

Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu các đơn vị, địa phương tiếp tục thực hiện hiệu quả các chỉ thị, kế hoạch về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn. Đầu tư trang, thiết bị, công cụ hỗ trợ, nâng cao kỹ năng cho các lực lượng xung kích để chủ động với mọi tình huống từ xa, từ sớm. Tăng cường kiểm tra các điểm hồ chứa, các điểm nguy cơ sạt lở, bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến, quản lý tốt các bãi đổ thải. 

Trần Tuấn