Cảng cạn: Còn nhiều bất cập do quy hoạch, cần tháo gỡ

TMO – Sau 4 năm thực hiện quy hoạch chi tiết cảng cạn giai đoạn 2020, tầm nhìn 2030, đến nay, Cục Hàng hải Việt Nam đã thực hiện quy hoạch tổng số 69 cảng cạn.

Theo đó, có 63 cảng cạn được quy hoạch và 6 cảng cạn được chấp thuận bổ sung vào quy hoạch từ năm 2018 đến nay, gồm: Tân Cảng Hà Nam (Hà Nam, đã công bố); Long Biên (Hà Nội, đã công bố); Tuyên Quang; Văn Lâm (Hưng Yên), Cam Ranh (Khánh Hòa), Trảng Bàng (Tây Ninh).

Còn 10 cảng cạn nằm trong danh mục đã được công bố bao gồm: cảng cạn Hải Linh, cảng cạn Km3+4 Móng Cái, cảng cạn Tân Cảng Hải Phòng, cảng cạn Đình Vũ - Quảng Bình, cảng cạn Hoàng Thành, cảng cạn Long Biên, cảng cạn Tân cảng Hà Nam, cảng cạn Phúc Lộc - Ninh Bình, cảng cạn Tân Cảng Nhơn Trạch và cảng cạn Tân cảng Quế Võ.

Cảng cạn Long Biên (Hà Nội)

Hiện, đã có 10 cảng cạn trên cả nước được hình thành và đi vào hoạt động, góp phần tăng hiệu quả kết nối cảng biển với nguồn hàng. Cụ thể, miền Bắc có 9 cảng cạn, 3 ICD, với sản lượng khai thác khoảng 30.000 - 35.000 Teus/tháng (0,36 - 0,42 triệu Teus/năm); miền Nam có 1 cảng cạn, 9 ICD, sản lượng khoảng 190.000 - 230.000 TEU/tháng (2,2 - 2,6 triệu Teus/năm).

Hoạt động vận tải giữa cảng biển đến nguồn hàng xuất nhập khẩu cũng đang từng bước được cải thiện thông qua sự hình thành các cảng cạn gắn với đường thủy nội địa, giảm lưu lượng vận tải đường bộ. Một số cảng cạn hỗ trợ tốt cho các cửa khẩu đường bộ thông qua hàng hóa, giảm ùn tắc như cảng cạn Móng Cái, ICD Lào Cai.

Ngoài ra, hiệu lực quản lý nhà nước về cảng cạn cũng được tăng cường và nhận thức chung về vai trò của cảng cạn ngày càng được nâng cao. Nhiều tỉnh, thành phố đang xây dựng kế hoạch phát triển cảng cạn theo quy hoạch kết hợp với đề xuất điều chỉnh bổ sung. 

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, còn tồn tại nhiều hạn chế liên quan đến việc quy hoạch cảng cạn, như: các điểm cảng cạn Hải Linh, cảng cạn Km3+4 Móng Cái, cảng cạn Tân Cảng Hải Phòng, cảng cạn Đình Vũ - Quảng Bình, cảng cạn Hoàng Thành, cảng cạn Long Biên, cảng cạn Tân cảng Hà Nam, cảng cạn Phúc Lộc - Ninh Bình, cảng cạn Tân Cảng Nhơn Trạch và cảng cạn Tân cảng Quế Võ. Hay, nhiều địa phương còn chưa hiểu đúng về cảng cạn. Việc quy hoạch kết hợp cảng cạn và trung tâm logistics ở một số địa phương hiện nay còn có trường hợp tất cả trung tâm logistics đều gắn với cảng cạn, dẫn đến đề xuất quy hoạch quá nhiều cảng cạn hoặc quy hoạch cảng cạn quá lớn….

Đặc biệt, hệ thống cảng cạn/cảng thông quan nội địa miền Bắc được nhận định chưa có đóng góp nhiều cho tổ chức vận tải của khu vực. Đa số chỉ sử dụng đường bộ nên chi phí vận tải còn cao. Tỉ lệ hàng container thông qua các cảng cạn/cảng thông quan nội địa cũng thấp, chỉ khoảng 3% hàng container thông qua cảng biển. Cảng thông quan nội địa Lào Cai chưa có vận đơn nào. Các cảng chỉ chủ yếu khai thác dịch vụ kho bãi, bốc xếp và một số cảng chỉ có khai thác dịch vụ vận tải…Đây là nhưng tồn tại liên quan đến công tác quy hoạch, cần có giải pháp kịp thời tháo gỡ.   

Phạm Dung