Bổ sung quỹ đất cho phát triển dự án nhà ở xã hội

TMO - Nỗ lực triển khai để sớm hoàn thành Đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, các thành phố lớn đã rà soát dự án, bổ sung quỹ đất, đặt mục tiêu xây dựng hàng nghìn căn nhà ở xã hội ngay trong năm 2024.

Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội” nêu rõ đến năm 2030 tổng số căn hộ các địa phương sẽ hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 – 2025, mục tiêu đặt ra là cả nước sẽ hoàn thành khoảng 428.000 căn hộ; riêng năm 2024, tại Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 5/1/2024 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao phải hoàn thành khoảng 130 nghìn căn hộ nhà ở xã hội.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng tại hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai nhiệm vụ xây dựng nhà ở xã hội, cả nước đã quy hoạch 1.249 khu đất với quy mô 8.390ha làm nhà ở xã hội. Đến nay, có 499 dự án nhà ở xã hội đã và đang được triển khai với quy mô 411.250 căn; trong đó có 71 dự án đã hoàn thành, 127 dự án đã khởi công xây dựng, 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Chính phủ đã có chính sách hỗ trợ cho vay vốn đối với các dự án nhà ở xã hội theo Nghị định số 31 (năm 2022), nhưng đến nay chỉ có 1 dự án đủ điều kiện cho vay vốn ưu đãi với số tiền hơn 125,8 tỷ đồng.

Theo Nghị quyết số 33 (năm 2023), đã có 27 địa phương công bố danh mục 63 dự án đủ điều kiện vay vốn theo chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 27.966 tỷ đồng. Đến nay, có 5 dự án nhà ở xã hội tại 5 địa phương được giải ngân theo chương trình này với số tiền 416 tỷ đồng. Cá nhân vay để mua, thuê nhà ở xã hội có tổng dư nợ đạt hơn 10.272 tỷ đồng trong gói cho vay 15 nghìn tỷ đồng qua Ngân hàng Chính sách xã hội.

Hiện nay, nhiều khó khăn, vướng mắc đã được giải quyết trong Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023 vừa được Quốc hội thông qua. Bộ Xây dựng, cùng với các bộ, ngành cần rà soát, phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ; đồng thời khẩn trương xây dựng những nghị định, thông tư hướng dẫn, đưa những điểm mới trong pháp luật đất đai, nhà ở… vào cuộc sống. Đặc biệt, các địa phương được xác định đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển nhà ở xã hội nhất là khâu lập kế hoạch sát với nhu cầu thực tế, tạo quỹ đất sạch để đẩy nhanh tốc độ phát triển quỹ nhà ở này. 

Giai đoạn 2024-2025, TP.Hà Nội tiếp tục triển khai thực hiện, hoàn thành 17 dự án với trên 15.000 căn.

Thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Chương trình phát triển nhà ở của thành phố đến năm 2030 xác định: Đến năm 2025, thành phố sẽ hoàn thành khoảng 1,25 triệu m2 sàn nhà ở xã hội; đến 2030 hoàn thành 2,5 triệu m2. Cộng với nhu cầu hiện nay, thành phố cần hoàn thành khoảng 6,8 triệu m2. Với nhu cầu lớn như vậy, Hà Nội đã chủ động dành hơn 400ha để phát triển nhà ở xã hội. Thành phố cũng đã chủ động bố trí 5 khu nhà ở xã hội tập trung với tổng diện tích 270ha, hơn 1 triệu m2 sàn nhà ở xã hội, tương đương khoảng 15.000 căn hộ. Đến nay, 4/5 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, làm cơ sở để lựa chọn chủ đầu tư dự án.

Ngoài ra, thành phố đang chỉ đạo các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã khẩn trương rà soát quỹ đất ở 20%, 25% tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để phát triển mới các dự án nhà ở xã hội. Triển khai thực hiện Chương trình phát triển nhà ở của thành phố và Đề án thí điểm 1 triệu căn hộ của Chính phủ, giai đoạn 2021-2023, Hà Nội đã hoàn thành 5 dự án với tổng số 5.200 căn. Giai đoạn 2024-2025 tiếp tục triển khai thực hiện, hoàn thành 17 dự án với trên 15.000 căn.

Giai đoạn 2026-2030, trên cơ sở rà soát lại quỹ đất, Hà Nội sẽ tập trung đôn đốc các doanh nghiệp thực hiện; rà soát tháo gỡ khó khăn vướng mắc liên quan đến thủ tục đầu tư, thu hồi đất, giao đất, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, bố trí vốn linh hoạt vốn với các dự án dầu tư mà thành phố giao cho sở chuyên môn, các quận, huyện lập chủ trương đầu tư. Như vậy, giai đoạn 2024-2030, thành phố phấn đấu có khoảng 58 dự án triển khai, hoàn thành 3,74 triệu m2, với khoảng 56.700 căn hộ, đáp ứng yêu cầu Đề án đặt ra cho thành phố.

Tại TP. Đà Nẵng, ngay từ năm 2005, thành phố đã triển khai chương trình “Thành phố 3 có” (có việc làm, có nhà ở, có nếp sống văn minh đô thị) và đến hết năm 2023, thành phố đã thực hiện được hơn 15.000 căn hộ chung cư nhà ở xã hội, trong đó có hơn 10.000 căn hộ được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Đà Nẵng đã triển khai chương trình phát triển nhà ở trong giai đoạn 2021-2030 với quyết tâm đầu tư hơn 20.000 căn hộ nhà ở xã hội, cao hơn 7.200 căn so với chỉ tiêu mà Chính phủ giao (12.800 căn).

Riêng phần thực hiện chỉ tiêu nhà ở xã hội do Chính phủ giao (6.400 căn hộ trong giai đoạn 2021-2025, 6.400 căn trong giai đoạn 2026-2030), từ năm 2021-2023, thành phố đã hoàn thành 1.774 căn hộ. Thành phố đang triển khai xây dựng 2.570 căn và triển khai một số dự án đầu tư nhà ở xã hội trong giai đoạn 2024-2025. Thành phố phấn đấu đến năm 2025, thực hiện được 7.097 căn hộ trong giai đoạn 2021-2025, vượt chỉ tiêu do Chính phủ giao.

Cụ thể, trong 2 năm 2024 và 2025, thành phố quyết tâm thực hiện được 5.323 căn. Trong giai đoạn 2026-2030, thành phố quyết tâm hoàn thành số căn hộ còn lại với hơn 6.400 căn, vượt chỉ tiêu của Chính phủ giao và bảo đảm đúng thời gian quy định. Hiện thành phố Đà Nẵng đã quy hoạch quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội của thành phố là 167ha với 115 vị trí, trải đều trong 12 khu vực. Như vậy, về quỹ đất để dành cho nhà ở xã hội, thành phố đã chuẩn bị đầy đủ và đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nhà ở xã hội như đã cam kết với Chính phủ.

Đến thời điểm này, thành phố đã triển khai được 62 vị trí với diện tích hơn 62,44ha và dự kiến những năm còn lại sẽ tiếp tục triển khai 53 vị trí còn lại. Với diện tích đất như vậy và các điều kiện thuận lợi về mặt chính sách pháp luật (Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Đất đai đã được sửa đổi) sẽ giúp Đà Nẵng hoàn thành tốt, vượt cái chỉ tiêu Chính phủ giao về phát triển nhà ở xã hội.

Sở Xây dựng phải rà soát lại các trường hợp hoán đổi hoặc bố trí quỹ đất thay thế 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại đã được phê duyệt trước đây. 

Tại TP. HCM, Sở Xây dựng thành phố cho biết, trong giai đoạn 2021-2025, trên địa bàn có 91 dự án nhà ở xã hội với diện tích hơn 210ha, quy mô dự kiến khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó có 49/91 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Trong năm 2024, TP đặt mục tiêu sẽ cố gắng hoàn thành 3.398 căn nhà ở xã hội (tổng diện tích sàn 264.393m2) với 6 dự án đang triển khai và phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu 12.000 căn nhà ở xã hội vào 30/4/2025.

Theo kế hoạch, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các sở, ngành có liên quan và UBND TP Thủ Đức, UBND các quận, huyện tập trung đẩy nhanh việc thực hiện kế hoạch phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2025, với chỉ tiêu dự kiến phát triển thêm khoảng 2,5 triệu m2 sàn xây dựng (tương đương khoảng 35.000 căn hộ); đồng thời rà soát, đánh giá cụ thể về pháp lý, tiến độ và khả năng thực hiện của các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố, từ đó xác định cụ thể các dự án nhà ở xã hội trọng tâm cần phát triển trong giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030, có phân kỳ hàng năm để theo dõi sát tiến độ triển khai thực hiện dự án.

Sở Xây dựng phải rà soát lại các trường hợp hoán đổi hoặc bố trí quỹ đất thay thế 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại đã được phê duyệt trước đây; phải đảm bảo thực hiện đúng trình tự, thẩm quyền báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận theo quy định. Sở TN&MT được giao chủ trì phối hợp cùng các đơn vị có liên quan tổ chức rà soát, kiểm tra, xử lý thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai đối với các trường hợp được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư nhưng chậm triển khai, không triển khai, sử dụng đất không đúng mục đích.

Trong đó, chú ý các dự án nhà ở xã hội sử dụng quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị, thu hồi quỹ đất 20% đã giao tại những dự án chậm triển khai hoặc chủ đầu tư không thực hiện để lựa chọn, giao cho các chủ đầu tư khác thực hiện đáp ứng yêu cầu tiến độ, tránh lãng phí nguồn lực đất đai. Bên cạnh đó, Sở TN&MT rà soát, ban hành quy trình giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội.

Minh Thu