Bảo vệ quần thể voọc chà vá chân xám quý hiếm

TMO - Chi cục Kiểm lâm Phú Yên đang khẩn trương lập kế hoạch tuyên truyền về công tác bảo vệ an toàn cho các đàn voọc chà vá chân xám quý hiếm, ngăn chặn tình trạng bẫy và săn bắt voọc cũng như các loài động vật hoang dã trong các khu rừng phòng hộ tại địa phương.

Trong khuôn khổ chương trình Nghiên cứu và Bảo tồn voọc chà vá, các nhà nghiên cứu, lực lượng chức năng tại Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên và Ban quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân (huyện Đồng Xuân) vừa tiến hành điều tra hiện trạng quần thể voọc chà vá ở các khu vực rừng tiềm năng tại xã vùng cao Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân, Phú Yên.

Con voọc chà vá được phát hiện trong đợt khảo sát. (Ảnh: Chi cục Kiểm lâm Phú Yên). 

Kết quả điều tra của nhóm đã ghi nhận thêm 8 đàn voọc chà vá chân xám với 30 con được quan sát trực tiếp, số lượng ước tính là 48 con. Đây là loài linh trưởng thuộc danh sách các loài cực kỳ nguy cấp trong sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN). Ngoài ra còn có 14 điểm ghi nhận dấu hiệu của voọc bao gồm dấu phân, mùi nước tiểu và tiếng kêu…Bên cạnh đó, nhóm cũng ghi nhận sự xuất hiện của 3 con voọc chà vá chân xám tại chùa Quang Sơn ở xã Hòa Kiến (thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên). Đây là điểm phân bố tự nhiên được ghi nhận mới nhất về ranh giới phía nam của loài voọc chà vá chân xám hiện có tại Việt Nam.

Ban quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân được giao quản lý lâm phần với tổng diện tích 22.133 ha, thuộc địa bàn xã Phú Mỡ. Trong đó, khu vực rừng tiềm năng được khảo sát rộng khoảng 1.700 ha. Một số đợt điều tra năm 2018 do Viện Sinh thái học miền Nam thực hiện có ghi nhận sự phân bố của loài voọc chà vá chân xám ở đây.

Một số động vật hoang dã quý hiểm khác được nhóm khảo sát tìm thấy trong rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân. Ảnh: A Siu. 

Cùng với việc phát hiện quần thể voọc chà vá chân xám, quá trình khảo sát tại rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân, nhóm khảo sát còn ghi nhận tiếng hót của 6 đàn vượn Trung Bộ, có tên khoa học Nomascus annamensis. Đây cũng là loài linh trưởng quý hiếm cực kỳ nguy cấp có tên trong sách đỏ Việt Nam 2007 và danh mục trong sách đỏ của IUCN ở mức độ cực kỳ nguy cấp (CR) đang bị đe dọa nghiêm trọng. Đồng thời, phát hiện một số động vật đáng lưu ý như  như: thằn lằn không chân hiếm gặp (Ophisaurus sokolovi), rắn lục Vogel (Viridovipera vogeli), chim trảu đầu hung (Merops leschenaulti), chim phường chèo đỏ lớn (Pericrocotus flammeus)…

Điều này cho thấy rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân là một trong những khu vực có tiềm năng cao về khả năng phân bố của loại voọc chà vá nên tổ chức chuyến khảo sát, nghiên cứu, bổ sung về sự phân bố, số lượng và sinh cảnh của loại voọc chà vá chân xám, để có thêm cơ sở dữ liệu khoa học phục vụ quy hoạch, quản lý, bảo tồn bền vững trên phạm vi toàn quốc. 

Rừng phòng hộ Đồng Xuân tiếp giáp với các cánh rừng tự nhiên hai huyện Kong Chro, Ia Pa (Gia Lai) là khu vực tiềm năng sinh sống của loài chà vá chân xám, nhưng sự tồn tài của loài này đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi nạn săn bắt đã và đang diễn ra. Trước thực trạng trên nhằm bảo vệ đàn voọc chà vá cũng như đa dạng sinh học tại rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân, Chi cục Kiểm lâm Phú Yên sẽ lập kế hoạch tuyên truyền trong cộng đồng dân cư về công tác bảo vệ an toàn cho các đàn voọc chà vá chân xám quý hiếm; ngăn chặn tình trạng bẫy và săn bắt voọc cũng như các loài động vật hoang dã trong các khu rừng phòng hộ Đồng Xuân nói riêng, cả tỉnh nói chung.

Đồng thời, đề xuất cấp có thẩm quyền cho phép nghiên cứu, điều tra thực địa mở rộng đối với toàn bộ diện tích rừng tiềm năng có loài voọc chà vá chân xám sinh sống để có thông tin bổ sung đầy đủ và chi tiết hơn nữa về quần thể loài tại Đồng Xuân.

Hữu Toàn