Bảo đảm nguồn nước cho phát triển kinh tế-xã hội

TMO - Với hệ thống sông ngòi dày đặc, thành phố Hải Phòng có tài nguyên nước ngọt dồi dào, đáp ứng cho nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội. Để khai thác, sử dụng hiệu quả bền vững nguồn tài nguyên nước, địa phương này đã triển khai đồng bộ các giải pháp. 

Thành phố Hải Phòng có mạng lưới sông ngòi dày đặc với mật độ trung bình 0,18km/km2, tổng lưu lượng khoảng 77,2 tỷ m3/năm. Địa phương này có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng trưởng trung bình của cả nước, đặc biệt là tốc độ phát triển của ngành công nghiệp và quá trình đô thị hóa đã làm cho nhu cầu về nước của thành phố tăng mạnh.  

Hiện nay, lượng nước khai thác, sử dụng cho nông nghiệp trên địa bàn là 17,19 tỷ m3/năm; lượng nước sử dụng nuôi trồng thủy sản là 175,38 triệu m3/năm; lượng nước cấp cho các khu kinh tế, công nghiệp tập trung, cụm công nghiệp và 1,5 triệu dân đô thị là 220,1 triệu m3/năm. 

Sở TN&MT Hải Phòng cho biết, nguồn tài nguyên nước ngầm của thành phố tương đối phong phú. Tổng diện tích có thể khai thác được khoảng hơn 200 km2, tập trung chủ yếu ở khu vực các quận, huyện: Kiến An, An Dương, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, khu vực phía Bắc huyện Thủy Nguyên và khu vực Cát Bà. Tổng trữ lượng có thể khai thác hơn 244 nghìn m3/ngày.  

Từ năm 2013 đến nay, toàn thành phố cấp 109 giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước, thăm dò nước dưới đất; 491 giấy phép xả nước thải vào nguồn nước và hệ thống công trình thủy lợi. Các thông tin liên quan đến đơn vị, cá nhân được giấy phép tài nguyên nước, lưu lượng, vị trí, tọa độ điểm khai thác/xả nước thải; thời hạn giấy phép được cập nhật thường xuyên vào phần mềm cơ sở dữ liệu tài nguyên nước của thành phố. Trên cơ sở đó, Sở Tài nguyên và Môi trường theo dõi, giám sát các hoạt động khai thác, xả nước thải trên địa bàn thành phố. 

Hệ thống sông Đa Độ đoạn qua thị trấn An Lão. Ảnh: TK. 

Trong 6 tháng đầu năm 2024, Sở TN&MT trình UBND thành phố cấp 11 giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt; khai thác, sử dụng nước dưới đất. Các giấy phép cấp mới đều được cập nhật chung vào cơ sở dữ liệu tài nguyên nước thành phố. thời gian qua, Sở TN&MT thực hiện nhiều đề án điều tra cơ bản tài nguyên nước và các chương trình, dự án, đề án, nhiệm vụ phục vụ công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước, tập trung công tác điều tra hiện trạng, quản lý hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước.

Cụ thể là các đề án về xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên nước (giai đoạn 1); đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải của nguồn nước trên địa bàn thành phố; khoanh định vùng hạn chế, vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất; điều tra, lập danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp trên địa bàn thành phố; đề án xây dựng kế hoạch quản lý môi trường nước mặt cho các sông, hồ nội tỉnh có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường của thành phố.

Để bảo vệ, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước ngầm khu vực ven biển Hải Phòng, từ năm 2017, UBND thành phố có quyết định dừng việc cấp phép khai thác nước dưới đất cho các công trình đầu tư mới. Đối với những khu dân cư có hệ thống cung cấp nước sạch tập trung, hộ gia đình không được cấp phép khai thác nước ngầm. Nhằm bảo vệ nguồn nước ngầm, Sở TN&MT thành phố kiểm tra, đôn đốc tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện việc trám lấp đúng quy định các giếng khoan không còn sử dụng. Toàn thành phố khảo sát có hơn 61 nghìn giếng khoan, trong đó có hơn 5.032 giếng ngừng sử dụng. Đến nay, có 5.009 giếng được trám lấp. Sở cũng rà soát kỹ những tổ chức, cá nhân được cấp phép khai thác nước ngầm, có biện pháp xử lý kịp thời vi phạm nếu có. 

Hiện nay, Sở TN&MT thành phố phối hợp các đơn vị liên quan điều tra nguồn nước ngầm và thành lập bản đồ địa chất, thủy văn. Nhằm bảo vệ các tầng chứa nước lân cận và ngăn mặn, Sở yêu cầu tổ chức được cấp phép khai thác, thăm dò áp dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, đồng thời tham mưu với thành phố ưu tiên khai thác quy mô tập trung bằng các giếng khoan công nghiệp. Khu vực dọc cửa sông, ven biển, phần diện tích của các tầng chứa nước bị nhiễm mặn hoặc tầng chứa nước mỏng không nên bố trí các công trình khai thác nước.    

Địa phương này triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm khai thác hiệu quả nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. 

Để bảo vệ chất lượng nguồn nước ngọt, Sở TN&MT chủ trì phối hợp các sở, ngành và chính quyền các địa phương tổ chức tập huấn Luật Tài nguyên nước và các văn bản liên quan. UBND thành phố Hải Phòng vừa ban hành Kế hoạch số 171/KH-UBND về triển khai thi hành Luật Tài nguyên nước 28/2023/QH15. Kế hoạch này nhằm tuyên truyền, phổ biến Luật Tài nguyên nước đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn thành phố đồng bộ, thống nhất, kịp thời và hiệu quả. Qua đó, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, các Sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, xã, các tổ chức và người dân.

Theo đó, việc triển khai thi hành Luật Tài nguyên nước phải bảo đảm sự thống nhất; Sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các Sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện và các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc triển khai thi hành Luật Tài nguyên nước. Nội dung công việc phải gắn với trách nhiệm, vai trò của cơ quan, đơn vị được phân công chủ trì trong việc phối hợp các Sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện và các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc triển khai thi hành Luật Tài nguyên nước. 

Bên cạnh đó, tổ chức Hội nghị quán triệt, phổ biến Luật Tài nguyên nước và các văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật tại các địa phương; Tổ chức tuyên truyền Luật Tài nguyên nước và các văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật trên các phương tiện thông tin đại chúng; Tổ chức tập huấn chuyên sâu về Luật Tài nguyên nước và các văn bản quy định chi tiết một số điều của Luật; Tổ chức rà soát văn bản quy phạm pháp luật có liên quan…

UBND thành phố Hải Phòng giao Sở TN&MT xây dựng Quy định quản lý tài nguyên nước trên địa bàn thành phố, thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước được giao trong Luật. Đồng thời, làm đầu mối phối hợp với các cơ quan, đơn vị vận hành, duy trì Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước; Điều tra cơ bản tài nguyên nước; Quy hoạch về tài nguyên nước; Bảo vệ tài nguyên nước và phục hồi nguồn nước; điều hòa, phân phối và khai thác, sử dụng tài nguyên nước. 

Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện biện pháp khẩn cấp để bảo đảm nước sinh hoạt trong trường hợp hạn hán, thiếu nước hoặc sự cố ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng gây ra thiếu nước; Tổ chức thực hiện biện pháp khẩn cấp để bảo đảm nước sinh hoạt trong trường hợp hạn hán, thiếu nước hoặc sự cố ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng gây ra thiếu nước; Điều hòa, phân phối và khai thác, sử dụng tài nguyên nước; Tổ chức thực hiện biện pháp khẩn cấp để bảo đảm nước sinh hoạt trong trường hợp hạn hán, thiếu nước hoặc sự cố ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng gây ra thiếu nước. 

Lê Huyền