Bài toán Quy hoạch trong phát triển đô thị (Bài 2)

TMO - Cách mạng công nghiệp 4.0 với công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, truyền thông... Tuy còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm chính trị, Chính phủ đã bắt đầu triển khai xây dựng mô hình đô thị thông minh.

Bài 2. Phát triển đô thị theo hướng bền vững

Đô thị thông minh (Smart City) trên nền tảng công nghệ số, gắn kết chặt chẽ trong quá trình chuyển đổi số (Digital Transformation), thông qua các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, như: Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018-2025 và định hướng đến năm 2030; Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cách mạng công nghiệp 4.0, trong đó cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2025 có ít nhất ba đô thị thông minh tại ba vùng kinh tế trọng điểm và đến năm 2030 sẽ hình thành một số chuỗi đô thị thông minh tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía bắc, phía nam và miền trung, từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và thế giới.

Cùng với việc triển khai từng bước đưa công nghệ số và chuyển đổi số vào quản lý, vận hành đô thị hiện hữu theo mô hình phát triển đô thị thông minh, thì ngay từ bây giờ, cũng cần xem xét, nghiên cứu điều chỉnh lại các quy hoạch đô thị trước đây một cách thận trọng và nghiêm túc bằng tư duy đổi mới và khoa học, áp dụng có chọn lọc các mô hình quy hoạch đô thị tiên tiến trên thế giới, phù hợp điều kiện địa chính trị-kinh tế của Việt Nam, để đô thị phát triển bền vững, có khả năng thích ứng với thiên tai, đại dịch.

(Ảnh minh họa)

Như mô hình "Thành phố 15 phút" của Carlos Moreno-Giáo sư Trường đại học Pantheon Sorbonne (Paris-Pháp) được Quỹ Henrik Frode Obel trao Giải thưởng Obel-2021, một giải thưởng quốc tế danh giá nhằm tôn vinh những đóng góp xuất sắc về quy hoạch đô thị cho sự phát triển của con người trên toàn thế giới.

"Thành phố 15 phút" là một chiến lược phát triển đô thị đầy tham vọng, nhưng cũng là một cách tiếp cận thực dụng mới mẻ, chúng ta có thể áp dụng dựa trên việc điều chỉnh cho phù hợp văn hóa, điều kiện và nhu cầu của từng địa phương, để chuyển thành các chương trình và chính sách giúp chuyển đổi cấu trúc các thành phố. Đây cũng là mô hình đô thị nhỏ lý tưởng thích ứng biến đổi khí hậu.

Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng, cấu trúc đô thị bất hợp lý là nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm môi trường, sự bất thường của thiên tai. Với cấu trúc hạ tầng thiếu thốn, chật hẹp, lại tập trung đông dân cư với mật độ cư trú rất cao, phần lớn là những người nghèo, tầng lớp yếu thế trong xã hội, khả năng chống chịu trước thiên tai kém... Bởi thế những bất cập trong quy hoạch và phát triển đô thị hiện nay cần phải giải quyết. Đồng thời các công cụ pháp luật, tài liệu hướng dẫn kỹ thuật, hệ thống dữ liệu, các tiêu chuẩn, quy chuẩn quy hoạch đô thị và quản lý phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu cũng phải được tăng cường.

Mới đây, Chính phủ phê duyệt Đề án "Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030" và Hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu cấp quốc gia. Nội dung giám sát, đánh giá về công tác quản lý nhà nước về biến đổi khí hậu gồm: Hoàn thiện thể chế, chính sách; xây dựng và ban hành chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án; xây dựng và ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, quy định, hướng dẫn kỹ thuật; xây dựng báo cáo về thích ứng với biến đổi khí hậu...

Bên cạnh đó, tăng cường khả năng chống chịu, năng lực thích ứng biến đổi khí hậu trong các lĩnh vực: Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; môi trường và đa dạng sinh học; tài nguyên nước; giao thông vận tải; xây dựng, đô thị..., điều này sẽ giúp các địa phương nhận thức rõ hơn về khả năng chống chịu của đô thị, để có những quyết sách đúng đắn trong quá trình hình thành và phát triển.

Lê Hùng

Bài toán Quy hoạch trong phát triển đô thị (Bài 1)